فقیه جامع‌الشرائط: تفاوت میان نسخه‌ها

فقیه یا مجتهد جامع‌الشرائط از عناوین پرتکرار در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] است و [[مجتهد|فقها]] به مناسبت سخن از مسائل متعددی چون [[امر به معروف و نهی از منکر]]،<ref>علامه حلی، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۵۲-۳۵۳؛ شهید اول، غایة المراد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۵۰۵-۵۱۱.</ref> [[قضاوت]]،<ref>شهید اول، الدورس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۶-۶۷؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، کتابخانه مرعشی نجفی، ج۳، ص۲۴۸.</ref> [[فتوا|افتاء]]، [[اجتهاد]] و [[تقلید (فقه)|تقلید]]،<ref>حر عاملی، الفوائد الطوسیة، ۱۴۰۳ق، ص۴۲۱-۴۲۲.</ref> [[نماز جمعه]]،<ref>محقق کرکی، رسائل محقق الکرکی (رسالة الصلاة الجمعة)، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۷-۱۷۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۱۸۸.</ref> [[رؤیت هلال]]،<ref>خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۱، ص۳۵۷.</ref> برعهده گرفتن [[حسبه|امور حسبه]]،<ref>بحرانی، أجوبة المسائل البهبهانیة‌، ۱۴۰۶ق، ص۶۶-۷۷؛ خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۱، ص۳۶۰</ref> [[جهاد]]،<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۶۶.</ref> ولایت در امور سیاسی<ref>منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۲۵؛ موسوی خلخالی، الحاکمیة فی الاسلام، ۱۴۲۵ق، ص۵۴۵-۵۵۲.</ref> و ...، در متون فقهی خود از آن استفاده کرده‌اند.  

ولایت داشتن فقیه جامع‌الشرائط بر دیگران از مسائل مورد اختلاف فقهای شیعه است. فقهایی چون [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]]،<ref>انصاری،‌ کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۴۴-۵۶۰.</ref> [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]،<ref>کدیور، نظریه‌های دولت در فقه شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۶.</ref> [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]] و [[سید ابوالقاسم خویی|ابوالقاسم خویی]] را از مخالفان نظریه ولایت فقیه دانسته‌اند<ref> فیرحی، «شیعه و دموکراسی مشورتی در ایران»، ص۱۳۹و۱۴۱.</ref> در مقابل علمایی مانند [[ملا احمد نراقی]]،<ref>نراقی، عوائد الایام، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۹-۵۳۰.</ref> [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطا]]<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۰۷؛ فیرحی، قدرت دانش مشروعیت در اسلام، ۱۳۹۴ش، ص۳۱۳.</ref> و شاگردش [[محمدحسن نجفی]]،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۳۹۵-۳۹۶؛ ج۲۲، ص۱۵۵، ص۱۹۵؛ منتظری، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۷-۴۸.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، کتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۳۸-۶۴۲.</ref> و [[حسینعلی منتظری]]<ref>منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱-۱۲.</ref> با استناد به [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] و [[دلیل عقلی|دلائل عقلی]] منصب ولایت را برای فقیه جامع‌الشرائط اثبات می‌کنند.

[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] ضمن پذیرش ولایت فقیه وضرورتش برای ادارۀ جامعه و حکومت اسلامی <ref>طهرانی، محمدحسین، ولایت فقیه در حکومت اسلام، ج۳۷ ص۷۴.</ref> بر این نکته تاکید دارد که  در منطق‌ شيعه‌، فقهاء معصوم‌ نيستند و رأیشان ابدی نیست، خواه‌ سیّد مرتضی و شیخ‌ مفيد، خواه‌ شیخ‌ طوسی و علاّمه حلّی، خواه‌ سیّدبن طاووس‌ و سیّد بحر العلوم‌. و چون‌ جائز الخطا می باشند، حجّیت‌ كلامشان‌ انحصار به‌ زمان‌ حياتشان‌ دارد.<ref>طهرانی، محمدحسین، امام شناسی، ج۱۸، ص۲۲۰.