فقیه جامع‌الشرائط: تفاوت میان نسخه‌ها

==جایگاه و تعریف==

فقیه یا مجتهد جامع‌الشرائط از عناوین پرتکرار در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] است و [[مجتهد|فقها]] به مناسبت سخن از مسائل متعددی چون [[امر به معروف و نهی از منکر]]،<ref>علامه حلی، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۵۲-۳۵۳؛ شهید اول، غایة المراد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۵۰۵-۵۱۱.</ref> [[قضاوت]]،<ref>شهید اول، الدورس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۶-۶۷؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، کتابخانه مرعشی نجفی، ج۳، ص۲۴۸.</ref> [[فتوا|افتاء]]، [[اجتهاد]] و [[تقلید (فقه)|تقلید]]،<ref>حر عاملی، الفوائد الطوسیة، ۱۴۰۳ق، ص۴۲۱-۴۲۲.</ref> [[نماز جمعه]]،<ref>محقق کرکی، رسائل محقق الکرکی (رسالة الصلاة الجمعة)، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۷-۱۷۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۱۸۸.</ref> [[رؤیت هلال]]،<ref>خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۱، ص۳۵۷.</ref> برعهده گرفتن [[حسبه|امور حسبه]]،<ref>بحرانی، أجوبة المسائل البهبهانیة‌، ۱۴۰۶ق، ص۶۶-۷۷؛ خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۱، ص۳۶۰</ref> [[جهاد]]،<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۶۶.</ref> ولایت در امور سیاسی<ref>منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۲۵؛ موسوی خلخالی، الحاکمیة فی الاسلام، ۱۴۲۵ق، ص۵۴۵-۵۵۲.</ref> و ...، در متون فقهی خود از آن استفاده کرده‌اند.  

در تعریف فقیه جامع‌الشرائط گفته شده؛ او کسی است که شرایط علمی، عملی، اعتقادی و اخلاقی لازم برای [[مرجع تقلید|مرجعیت]] را دارا باشد.<ref>محامد، [https://hawzah.net/fa/Article/View/87451 «فقیه جامع‌الشرائط و منصب افتاء»]، مندرج در پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> به باور [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] و [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]]، فقیهی که داراى ملکه استنباط احکام از [[ادله اربعه|ادله شرعیه]] است و شرایط لازم، همچون [[ایمان]]، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[زهد]] و [[تقوا]] را براى تصدى منصب مرجعیت داشته باشد، فقیه جامع‌الشرائط است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۳۹۹؛ شیخ انصاری، القضاء و الشهادات، ۱۴۱۵ق، ص۲۲۹-۲۳۱.</ref> و به گفته [[عبدالله جوادی آملی]] از مراجع تقلید معاصر، کسی که صرفا [[فقه]] خوانده و حتی دارای ملکه استنباط احکام باشد، او را فقیه جامع‌الشرائط نمی‌نامند.<ref>جوادی آملی، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، ۱۳۷۸ش، ص۱۳۶.</ref>