پرش به محتوا

کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ اوت ۲۰۲۲
جز
اصلاح پانویس ها بر اساس شیوه نامه
جز (اصلاح پانویس ها بر اساس شیوه نامه)
خط ۹: خط ۹:


==اهمیت و جایگاه==
==اهمیت و جایگاه==
{{جعبه نقل قول|<small>امام علی (ع):</small>{{سخ}} '''خدا کعبه را برای اسلام نشان، و {{سخ}} برای پناهندگان خانه امان ساخت».'''<ref>سید رضی، نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه اول، ص۴۵.</ref>}}
{{جعبه نقل قول|<small>امام علی (ع):</small>{{سخ}} '''خدا کعبه را برای اسلام نشان، و {{سخ}} برای پناهندگان خانه امان ساخت».'''<ref> نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه اول، ص۴۵.</ref>}}
{{جعبه نقل قول|<small>شریعتی:</small>{{سخ}} '''اینک کعبه است، در میانه گردابی، گردابی خروشان که چرخ می‌خورد و کعبه را طواف می‌کند. یک نقطه ثابت در وسط و جز او، همه متحرک در پیرامونش، دایره‌وار بر گردش. ثبوت ابدی و حرکت ابدی! آفتابی در میانه و بر گردش، هر یک، ستاره‌ای در فلک خویش، دایره‌وار بر گرد آفتاب.'''<ref>شریعتی، [http://www.shariati.com/farsi/hajj/hajj4.html حج]، سایت دکتر علی شریعتی.</ref>}}
{{جعبه نقل قول|<small>شریعتی:</small>{{سخ}} '''اینک کعبه است، در میانه گردابی، گردابی خروشان که چرخ می‌خورد و کعبه را طواف می‌کند. یک نقطه ثابت در وسط و جز او، همه متحرک در پیرامونش، دایره‌وار بر گردش. ثبوت ابدی و حرکت ابدی! آفتابی در میانه و بر گردش، هر یک، ستاره‌ای در فلک خویش، دایره‌وار بر گرد آفتاب.'''<ref>شریعتی، [http://www.shariati.com/farsi/hajj/hajj4.html حج]، سایت دکتر علی شریعتی.</ref>}}


خط ۱۶: خط ۱۶:
کعبه در [[مسجدالحرام]] در [[شهر مکه]] قرار دارد.<ref>بلاغی، حجة التفاسير و بلاغ الإكسیر، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۹۳۷.</ref>
کعبه در [[مسجدالحرام]] در [[شهر مکه]] قرار دارد.<ref>بلاغی، حجة التفاسير و بلاغ الإكسیر، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۹۳۷.</ref>


[[امام علی(ع)]] کعبه را پرچمی برای اسلام معرفی کرده<ref>سید رضی، نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه اول، ص۴۵.</ref> و [[امام صادق(ع)‌]] نگاه به کعبه را [[عبادت]] دانسته<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۴۰.</ref> و باور داشت مادامی که کعبه پابرجاست، دین پایدار خواهد بود.<ref>فعالی، درسنامه اسرار حج، ۱۳۹۰ش، ص۵۰.</ref> در حریم کعبه، کسی حق تعرض به انسان و حیوانات را ندارد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، تهران، ج۲۵، ص۶۳.</ref>
[[امام علی(ع)]] کعبه را پرچمی برای اسلام معرفی کرده<ref> نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه اول، ص۴۵.</ref> و [[امام صادق(ع)‌]] نگاه به کعبه را [[عبادت]] دانسته<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۴۰.</ref> و باور داشت مادامی که کعبه پابرجاست، دین پایدار خواهد بود.<ref>فعالی، درسنامه اسرار حج، ۱۳۹۰ش، ص۵۰.</ref> در حریم کعبه، کسی حق تعرض به انسان و حیوانات را ندارد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، تهران، ج۲۵، ص۶۳.</ref>


کعبه را نماد توحید دانسته‌اند.<ref name=":9" /> اما با گذشت زمان از صورت معبد یکتاپرستانه به صورت بتکده درآمد.<ref>خرمشاهی «کعبه»، ج۲، ص۱۸۸۳</ref> [[پیامبر اسلام]] پس از [[فتح مکه]]، بت‌های کعبه را از بین برد و برای [[ماجرای کسر اصنام|شکستن بت‌ها]] بالای کعبه، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)‌]] را بر روی دوش خود قرار داد تا آن‌را بشکند.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل‌أبی‌طالب عليهم‌السلام، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref>
کعبه را نماد توحید دانسته‌اند.<ref name=":9" /> اما با گذشت زمان از صورت معبد یکتاپرستانه به صورت بتکده درآمد.<ref>خرمشاهی «کعبه»، ج۲، ص۱۸۸۳</ref> [[پیامبر اسلام]] پس از [[فتح مکه]]، بت‌های کعبه را از بین برد و برای [[ماجرای کسر اصنام|شکستن بت‌ها]] بالای کعبه، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)‌]] را بر روی دوش خود قرار داد تا آن‌را بشکند.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل‌أبی‌طالب عليهم‌السلام، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref>
خط ۲۴: خط ۲۴:
برای کعبه و [[حج]]، مسئولیت‌های مختلفی میان اعراب جاهلی وجود داشت و پیامبر اسلام، پس از [[فتح مکه]] توسط سپاه اسلام، تنها دو مسئولیت را تأیید کرد؛ یکی [[سدانت کعبه]] و دیگری [[سقایت حاجیان]].<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، بیروت، ج۲، ص۴۱۲.</ref>
برای کعبه و [[حج]]، مسئولیت‌های مختلفی میان اعراب جاهلی وجود داشت و پیامبر اسلام، پس از [[فتح مکه]] توسط سپاه اسلام، تنها دو مسئولیت را تأیید کرد؛ یکی [[سدانت کعبه]] و دیگری [[سقایت حاجیان]].<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، بیروت، ج۲، ص۴۱۲.</ref>


{{جمع شدن|خداوند، انسان‌های پیشین از آدم تا آیندگان را با سنگ‌هایی در مکه آزمایش کرد که نه زیان می‌رسانند، و نه نفعی دارند، ... این سنگ‌ها را خانه محترم خود و عامل پایداری مردم گردانید. کعبه را در سنگلاخ‌ترین مکان‌ها، بی‌گیاه‌ترین زمین‌ها، ... قرار داد. ... سپس آدم و فرزندانش را فرمان داد که به سوی کعبه برگردند،}} و آن را مرکز اجتماع و سر منزل مقصود گردانند، تا مردم با عشق قلب‌ها، ... به مکه روی آورند، ... و گرداگرد کعبه، لا اله الا اللّه بر زبان جاری سازند، و در اطراف خانه، طواف کنند، و با موهای آشفته، و بدن‌های پر گرد و غبار در حرکت باشند. لباس‌های خود را که نشانه شخصیت هر فرد است درآورند، و با اصلاح نکردن موهای سر، قیافه خود را تغییر دهند، که آزمونی بزرگ، و امتحانی سخت، و آزمایشی آشکار برای پاکسازی و خالص شدن است. خداوند آن را سبب رحمت و رسیدن به بهشت قرار داد.<ref>سید رضی، نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۲.</ref>
{{جمع شدن|خداوند، انسان‌های پیشین از آدم تا آیندگان را با سنگ‌هایی در مکه آزمایش کرد که نه زیان می‌رسانند، و نه نفعی دارند، ... این سنگ‌ها را خانه محترم خود و عامل پایداری مردم گردانید. کعبه را در سنگلاخ‌ترین مکان‌ها، بی‌گیاه‌ترین زمین‌ها، ... قرار داد. ... سپس آدم و فرزندانش را فرمان داد که به سوی کعبه برگردند،}} و آن را مرکز اجتماع و سر منزل مقصود گردانند، تا مردم با عشق قلب‌ها، ... به مکه روی آورند، ... و گرداگرد کعبه، لا اله الا اللّه بر زبان جاری سازند، و در اطراف خانه، طواف کنند، و با موهای آشفته، و بدن‌های پر گرد و غبار در حرکت باشند. لباس‌های خود را که نشانه شخصیت هر فرد است درآورند، و با اصلاح نکردن موهای سر، قیافه خود را تغییر دهند، که آزمونی بزرگ، و امتحانی سخت، و آزمایشی آشکار برای پاکسازی و خالص شدن است. خداوند آن را سبب رحمت و رسیدن به بهشت قرار داد.<ref> نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۲.</ref>
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{گاهشمار کعبه}}
{{گاهشمار کعبه}}
خط ۵۹: خط ۵۹:


==بنای کعبه==
==بنای کعبه==
روایات بسیاری، تاریخ بنای کعبه را پیش از [[ابراهیم(ع)]]، در دوره [[آدم(ع)]]<ref>«[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]، سایت پرتال جامع علوم انسانی.»</ref> و حتی قبل از خلقتِ [[حضرت آدم]] دانسته‌اند.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۱.</ref> مشهور عالمان شیعه نیز بنای کعبه را پیش از حضرت ابراهیم دانسته‌اند.<ref>«[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]، ص۶۱.»</ref> این بنا تا زمان [[طوفان حضرت نوح]] باقی بود و سپس در طوفان از بین رفت.<ref> مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۵۵.</ref> حضرت ابراهیم به همراه فرزندش [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، کعبه را براساس همان پایه‌هایی که داشت، تجدید بنا کردند.<ref> مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۵۵.</ref>
روایات بسیاری، تاریخ بنای کعبه را پیش از [[ابراهیم(ع)]]، در دوره [[آدم(ع)]]<ref>«[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]، پرتال جامع علوم انسانی.»</ref> و حتی قبل از خلقتِ [[حضرت آدم]] دانسته‌اند.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۱.</ref> مشهور عالمان شیعه نیز بنای کعبه را پیش از حضرت ابراهیم دانسته‌اند.<ref>«[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]، پرتال جامع علوم انسانی.</ref> این بنا تا زمان [[طوفان حضرت نوح]] باقی بود و سپس در طوفان از بین رفت.<ref> مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۵۵.</ref> حضرت ابراهیم به همراه فرزندش [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، کعبه را براساس همان پایه‌هایی که داشت، تجدید بنا کردند.<ref> مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۵۵.</ref>


برخلاف این نظریه، [[علامه طباطبایی]]، بنای کعبه را توسط ابراهیم(ع) و نه پیش از آن، دانسته است. او معتقد بود، بدون شک، ابراهیم کعبه را بنا کرد.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>
برخلاف این نظریه، [[علامه طباطبایی]]، بنای کعبه را توسط ابراهیم(ع) و نه پیش از آن، دانسته است. او معتقد بود، بدون شک، ابراهیم کعبه را بنا کرد.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>
خط ۲۰۲: خط ۲۰۲:
*‌«[https://www.khabaronline.ir/news/83711  الهی! خانه کجا و صاحب خانه کجا؟]»،‌سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۲مرداد ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*‌«[https://www.khabaronline.ir/news/83711  الهی! خانه کجا و صاحب خانه کجا؟]»،‌سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۲مرداد ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*امام خمینی، مناسک حج، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲ش.
*امام خمینی، مناسک حج، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲ش.
*امام، سید جلال، «[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]»، سایت پرتال جامع علوم انسانی»، تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*امام، سید جلال، «[http://ensani.ir/fa/article/69731 کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن]»، پرتال جامع علوم انسانی»، تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*امین کردی، عبیدالله، «[http://ensani.ir/fa/article/86564  آخرین توسعه و مرمت کعبه]»، میقات حج، ش۳۶، ۱۳۸۰ش.
*امین کردی، عبیدالله، «[http://ensani.ir/fa/article/86564  آخرین توسعه و مرمت کعبه]»، میقات حج، ش۳۶، ۱۳۸۰ش.
*«[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&lid=0&mid=29136&catid=6509&pid=61909 اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات]»، سایت آیت‌الله مکارم شیرازی،‌ تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*«[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&lid=0&mid=29136&catid=6509&pid=61909 اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات]»، سایت آیت‌الله مکارم شیرازی،‌ تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
خط ۲۱۶: خط ۲۱۶:
*خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
*خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
*دفتری فرهاد، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، فرزان روز، ۱۳۷۶ش.
*دفتری فرهاد، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، فرزان روز، ۱۳۷۶ش.
*«[http://www.imamalinet.net/fa/goharenab/View/43561/0/%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87 راز ولادت علی علیه‌السلام در درون کعبه]»، پایگاه امام علی(ع)،‌ تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*«[http://www.imamalinet.net/fa/goharenab/View/43561/0 راز ولادت علی علیه‌السلام در درون کعبه]»، پایگاه امام علی(ع)،‌ تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*رفیعی، سید جواد، «[https://www.zeitoons.com/65937 شریعتی و حج]»، سایت زیتون، تاریخ درج مطلب: ۱۷مرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید:۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*رفیعی، سید جواد، «[https://www.zeitoons.com/65937 شریعتی و حج]»، سایت زیتون، تاریخ درج مطلب: ۱۷مرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید:۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*سعدی، «[https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh95 دیوان اشعار، غزلیات]»، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*سعدی، «[https://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh95 دیوان اشعار، غزلیات]»، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
خط ۲۲۳: خط ۲۲۳:
*شاه نعمت‌الله ولی، «[https://ganjoor.net/shahnematollah/ghazalshv/sh448 غزلیات]»، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*شاه نعمت‌الله ولی، «[https://ganjoor.net/shahnematollah/ghazalshv/sh448 غزلیات]»، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*شجاعی، محمد، «[http://miqat.hajj.ir/article_37392.html کعبه در آیینه شعر]»، میقات حج، ش۱۵، فروردین ۱۳۷۵ش.
*شجاعی، محمد، «[http://miqat.hajj.ir/article_37392.html کعبه در آیینه شعر]»، میقات حج، ش۱۵، فروردین ۱۳۷۵ش.
*شراب، محمد حسین، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، مترجم: محمدرضا نعمتی، حمیدرضا شیخی، تهران، بی‌نا، ۱۳۸۳ش
*شراب، محمدحسین، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، مترجم: محمدرضا نعمتی، حمیدرضا شیخی، تهران، بی‌نا، ۱۳۸۳ش
*شریعتی، علی «[http://www.shariati.com/farsi/tohidsherk/tohidsherk1.html توحید و شرک]»، سایت دکتر علی شریعتی، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*شریعتی، علی «[http://www.shariati.com/farsi/tohidsherk/tohidsherk1.html توحید و شرک]»، سایت دکتر علی شریعتی، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*‌ شریعتی، علی، [http://www.shariati.com/farsi/hajj/hajj4.html حج]، سایت دکتر علی شریعتی، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*‌شریعتی، علی، [http://www.shariati.com/farsi/hajj/hajj4.html حج]، سایت دکتر علی شریعتی، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ش.
*شهید ثانی، زین‌الدین، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، شارح سیدمحمد کلانتر،‌ قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*شهید ثانی، زین‌الدین، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، شارح سیدمحمد کلانتر،‌ قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: آقابزرگ تهرانی، تحقیق احمد قصیرعاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: آقابزرگ تهرانی، تحقیق احمد قصیرعاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
*شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسة آل‌البیت لإحیاءالتراث، ۱۴۱۶ق.
*شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسة آل‌البیت لإحیاءالتراث، ۱۴۱۶ق.
*‌ صفری فروشانی، نعمت‌الله، مکه در بستر تاریخ، قم، مرکز جهانی علوم انسانی، ۱۳۸۶ش.
*‌صفری فروشانی، نعمت‌الله، مکه در بستر تاریخ، قم، مرکز جهانی علوم انسانی، ۱۳۸۶ش.
*طباطبائی، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
*طباطبائی، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
*طبری، تاریخ الطبری، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، مصر، دارالمعارف، ۱۹۶۸م.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، مصر، دارالمعارف، ۱۹۶۸م.
*‏طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق سیداحمد حسینی‏، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
*‏طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق سیداحمد حسینی‏، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
*عاملی، سیدمحمدحسین ترحینی‌، الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة‌، قم، دارالفقه ۱۴۲۷ق.
*عاملی، سید محمدحسین ترحینی‌، الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة‌، قم، دارالفقه ۱۴۲۷ق.
*عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة، بیروت، دار البلاغة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
*عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة، بیروت، دار البلاغة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
*عطار، [https://ganjoor.net/attar/divana/ghazal-attar/sh107 دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۱۰۷]، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.
*عطار، [https://ganjoor.net/attar/divana/ghazal-attar/sh107 دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۱۰۷]، سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۸تیر ۱۴۰۱ش.