علم منایا و بلایا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علم مَنَایا و بَلایا''' آگاهی [[امامان شیعه]] از اتفاق‌هایی است که برای افراد در آینده روی می‌دهد. این اتفاق‌ها در علم منایا درباره مرگ، چگونگی و زمان آن و در علم بلایا درباره حوادث و گرفتاری‌های افراد است. بر طبق [[حدیث|احادیث]]، ائمه(ع) این علم را از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] فراگرفته‌اند. امامان معصوم این علم را به برخی از یاران نزدیک و رازدار می‌آموختند. [[حبیب بن مظاهر]] و [[رشید هجری|رُشَید هَجَری]] از جمله یاران خاص امام علی(ع) بودند که آن حضرت به آن‌ها این علم را آموخت و به همین دلیل به رشید هجری لقب رشیدالبلایا داده بودند.

بنا به نقل [[حدیث|حدیثی]] از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، علم منایا و بلایا، یکی از علومی است که [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] فراگرفته‌اند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۸۳.</ref> به گفته محمدنظیر عرفانی نویسنده مقاله «منابع و قلمرو علوم معصومان» علم به منایا و بلایا یکی از هفت دسته قلمرو علوم [[چهارده معصوم|معصومان]] است.<ref>عرفانی، «منابع و قلمرو علوم معصومان»، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>

بنا به نقل [[سدیر صیرفی|سُدَیر صَیْرَفی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، علم منایا و بلایا از کتاب جفر گرفته‌شده که خداوند آن را به پیامبر(ص) و ائمه(ع) پس از او اختصاص داده است.<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱-۳۲.</ref> [[محمد بن حسن صفار قمی|صفار قمی]] از اسحاق بن عمار روایت می‌کند که امام فرمود: ای اسحاق! رُشَید هَجَری علم منايا و بلايا را مي‌دانست، [[امامان شیعه|امام]] سزاوارتر است.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۹۹؛ صفار قمی، بصائر الدرجات، بی‌تا، ص ۲۸۵.</ref> [[سلمان فارسی]] سه روز بعد از رحلت پیامبر(ص) در خطبه‌ای برای [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]]، ضمن برشمردن [[فضایل امام علی(ع)|فضائل امام علی(ع)]]، او را صاحب علم منایا و بلایا دانست.<ref>طبرسی، الاحتجاج، بی‌تا، ج۲، ص۶۷-۶۸.</ref>

[[امامان شیعه|ائمه(ع)]] علم منایا و بلایا را به یاران نزدیک خود که رازدار آنها بودند، می‌آموختند.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۳۹۵.</ref> امام علی(ع) از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل می‌کند که: خداوند مرا امر کرد که به سلمان علم منایا و بلایا بیاموزم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۴۷.</ref> همچنان‌که امام علی(ع) این علم را به [[عمار یاسر]]، حبیب بن مظاهر، [[میثم تمار]] و رشید هجری نیز آموخت.<ref>محدثی، فرهنگ غدیر، ۱۳۸۶ش، ص۳۹۷.</ref>[[محمد بن عمر کشی|مولف رجال‌‌ کشی]] ([[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|اختیار معرفة الرجال]]) به نقل از فُضَیل بن زُبیر، گفت‌و‌گویی از سه تن اخیر نقل می‌کند که آن‌ها از کیفیت کشته شدن‌ یکدیگر در راه [[اهل البیت علیهم السلام|اهل‌بیت(ع)]] خبر می‌دهند. این گفت‌و‌گو نشان‌دهنده آگاهی این سه نفر از علم منایا و بلایا است.<ref>جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۳.</ref>امام علی(ع) به رشید، لقب رشیدالبلایا داده بودند.<ref>کشی، رجال کشی (اختیار معرفة الرجال)، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۹۱.</ref> به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی]] از اساتید [[حوزه علمیه قم]]، [[حجر بن عدی|حُجْر بن عَدِی]] و [[عمرو بن حمق خزاعی|عمرو بن حَمِق خُزاعی]] از یاران دیگر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نیز دارای علم منایا و بلایا بودند.<ref>مصباح یزدی، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، ۱۳۸۲ش، ص۷۸.</ref>