پرش به محتوا

مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۴]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۴]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| نام              = مدرسه فیضیه
| عنوان            =مدرسه فیضیه
| روی‌نقشه          = آری
| تصویر            =مدرسه فیضیه قم.JPG
| عرض‌جغرافیایی    =
| طول‌جغرافیایی    =
| تصویر            = مدرسه فیضیه قم.JPG
| اندازه تصویر    =300px
| اندازه تصویر    =300px
| عنوان تصویر      = تصویری از مدرسه فیضیه قم
| بنيانگذار        =
| استان           = قم
| تأسیس           =[[دوره صفویه]]
| شهرستان          = [[قم]]
| کاربری          =آموزشی •  خوابگاهی
| بخش              = مرکزی
| مکان            =قم
| نام محلی        =
| نام‌های دیگر      =
| نام‌های دیگر      =
| نام‌های قدیمی    =
| وقایع مرتبط     =[[واقعه فیضیه]] [[سخنرانی امام خمینی در عاشورای سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی (۱۳۴۲ش)]]  
| نوع بنا          =
| ظرفیت            =
| سال‌های مرمت     =
| وضعیت            =فعال
| کاربری          = [[آموزشی]]
| مساحت            =حدود ۳۵۰۰ مترمربع
| کاربری کنونی    = [[مدرسه]]
| امکانات          =[[کتابخانه آیةالله حائری|کتابخانه]] • سالن اجتماعات
| دیرینگی          = [[دوره صفویه]]
| شماره ثبت       =۲۰۷۱۵
| شماره ثبت        = ۲۰۷۱۵
| معمار            =
| تاریخ ثبت ملی    = {{جلالی حروف|۰۹|۱۱|۱۳۸۶|پیوند=نه}}
| سبک              =اسلامی
| دوره ساخت اثر    = [[دوره صفویه]]
| بازسازی          =در دوره‌های مختلف
| بانی اثر        =
| وبگاه            =  
| مالک اثر        =
| مالک فعلی اثر    = [[حوزه علمیه قم]]
| شماره ثبت یونسکو =
| تاریخ ثبت یونسکو =
| امکان بازدید    = دارد
| شماره تلفن      =
| وبگاه            =
| پانویس          =
}}
}}
'''مدرسه فِیضیّه'''، از مدارس علمیه شهر قم است که در کنار [[حرم حضرت معصومه]] قرار دارد. این مدرسه از ۱۳۲۰ش کانون اجتماع طلاب و روحانیان حوزه علمیه قم بوده است. از این‌رو  برخی از دیدارها و سخنرانی‌های امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای با حوزویان و نیز اجتماعات سیاسی در آن برگزار می‌شده است. در سال ۱۳۴۲ش مأموران [[حکومت پهلوی]] به این مدرسه حمله کردند در این حمله تعدادی از طلاب کشته شدند. همچنین [[سخنرانی امام خمینی در خرداد سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش]] که منجر به [[قیام ۱۵ خرداد]] گردید، در این مدرسه ایراد شده بود.
'''مدرسه فِیضیّه'''، از مدارس علمیه قم است که در کنار [[حرم حضرت معصومه]] قرار دارد. این مدرسه از ۱۳۲۰ش کانون اجتماع طلاب و روحانیان حوزه علمیه قم بوده است. از این‌رو  برخی از دیدارها و سخنرانی‌های امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای با حوزویان و نیز اجتماعات سیاسی در آن برگزار می‌شده است. در سال ۱۳۴۲ش مأموران [[حکومت پهلوی]] به این مدرسه حمله کردند در این حمله تعدادی از طلاب کشته شدند. همچنین [[سخنرانی امام خمینی در خرداد سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش]] که منجر به [[قیام ۱۵ خرداد]] گردید، در این مدرسه ایراد شده بود.


همچنین عالمان بسیاری ساکن این مدرسه بوده و در آن تحصیل و یا تدریس کرده‌اند.
همچنین عالمان بسیاری ساکن این مدرسه بوده و در آن تحصیل و یا تدریس کرده‌اند.
==اهمیت و موقعیت==
==اهمیت و موقعیت==
[[پرونده:250 RIALS-IRI.jpg|بندانگشتی|سکه ۲۵۰ ریالی با طرح مدرسه فیضیه سال ۱۳۸۷ش]]
[[پرونده:250 RIALS-IRI.jpg|بندانگشتی|سکه ۲۵۰ ریالی با طرح مدرسه فیضیه سال ۱۳۸۷ش]]
مدرسه فیضیه از مدارس علمیه شهر قم است که در دوره [[صفویه]] تأسیس شد و به واسطه مجاورت با [[حرم حضرت معصومه]]، مزیت خاصی یافته است.{{مدرک}} این مدرسه از سال‌های ۱۳۲۰ش کانون تحولات سیاسی بوده است و برخی از دیدارهای امام خمینی با طلاب و روحانیان در آن برگزار می‌شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> از جمله نخستین دیدار امام خمینی با مردم پس از انقلاب در این مدرسه برگزار شد.
مدرسه فیضیه از مدارس علمیه شهر قم است که در دوره [[صفویه]] تأسیس شد و به واسطه مجاورت با [[حرم حضرت معصومه]]، مزیت خاصی یافته است.{{مدرک}} این مدرسه از حوالی سال‌ ۱۳۲۰ش کانون تحولات سیاسی بوده است. همچنین برخی از دیدارهای امام خمینی با طلاب و روحانیان در آن برگزار می‌شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> از جمله نخستین دیدار امام خمینی با مردم قم پس از انقلاب در این مدرسه برگزار شد.{{مدرک}}


این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء قم|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. همچنین عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به گفته مدرسی طباطبایی بهاءالدین عاملی، سلطان العلماء، قاضی سعید قمی، ملاعبدالرزاق لاهیجی و فیض کاشانی در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> امام خمینی نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشته است حجره محل سکونت او در میان طلاب به حُجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود.{{مدرک}}  
این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء قم|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. قبل از تأسیس [[مدرسه حجتیه]]، مدرسه فیضیه بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> همچنین عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به گفته مدرسی طباطبایی [[بهاءالدین عاملی]]، [[سلطان العلماء]]، [[قاضی سعید قمی]]، [[ملاعبدالرزاق لاهیجی]] و [[فیض کاشانی]] در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> امام خمینی نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشته است حُجره محل سکونت او در میان طلاب به حجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود.{{مدرک}}  


مدرسه فیضیه تا تأسیس [[مدرسه حجتیه]] بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref>
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ش با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است. همچنین در دوره‌ای از جمهوری اسلامی ایران تصویر این مدرسه بر روی سکه و اسکناس‌هایی ضرب می‌شد.
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است. همچنین در دوره‌ای از جمهوری اسلامی ایران تصویر مدرسه فیضیه بر روی سکه و اسکناس‌هایی  
ضرب می‌شد.
==وقایع مهم==
==وقایع مهم==
برخی از حوادث مرتبط با مدرسه فیضیه عبارتند از:
برخی از حوادث مرتبط با مدرسه فیضیه عبارتند از:
خط ۴۹: خط ۳۵:
{{اصلی|واقعه فیضیه}}
{{اصلی|واقعه فیضیه}}
[[پرونده:سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه در خرداد 1342.jpg|180px|بندانگشتی|[[سخنرانی امام در عاشورای ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه (خرداد ۱۳۴۲ش]])]]
[[پرونده:سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه در خرداد 1342.jpg|180px|بندانگشتی|[[سخنرانی امام در عاشورای ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه (خرداد ۱۳۴۲ش]])]]
پس از اعتراض [[امام خمینی]] به تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] [[محمدرضا پهلوی]] و اعلام عزای عمومی در ۲ فرردین ۱۳۴۲ش که همزمان با [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] بود، مأموران حکومت با همراهی عده‌ای به این مدرسه حمله و پس از مقاومت طلاب و روحانیون، به آنان شلیک و شماری را [[شهید]] یا مجروح کردند.{{مدرک}}
در ۲ فروردین سال ۱۳۴۲ش مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه حمله کردند از این حمله به واقعه فیضیه یاد می‌شود. این حمله پس از اعتراض [[امام خمینی]] به تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] و اعلام عزای عمومی سالروز [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] انجام شد {{مدرک}} در این حمله شماری از طلاب کشته و زخمی شدند.{{مدرک}}


===سخنرانی امام خمینی در خرداد۱۳۴۲ش===
===سخنرانی امام خمینی در خرداد۱۳۴۲ش===
{{اصلی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش}}
{{اصلی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش}}
در عاشورای سال ۱۳۸۳ق برابر با [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[امام خمینی]] در مدرسه فیضیه، سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی، انتقاد نمود.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref> پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی]؛ کلاکی، «کالبدشکافی قیام ۱۵ خرداد»، ص۵۴-۵۷.</ref> به دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref>
سخنرانی [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[امام خمینی]] در مدرسه فیضیه ایراد شد. امام خمینی در این سخنرانی از حکومت پهلوی انتقاد کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref> پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی]؛ کلاکی، «کالبدشکافی قیام ۱۵ خرداد»، ص۵۴-۵۷.</ref> به دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref>


=== تعطیلی مدرسه===
=== تعطیلی مدرسه===
حکومت پهلوی در خرداد ۱۳۵۴ش برای جلوگیری از تحرکات انقلابیون مدرسه فیضیه را تعطیل کرد. این حرکت در واکنش به تجمع طلاب به مناسبت قیام ۱۵ خرداد در این مدرسه انجام شد. تعطیلی مدرسه تا انقلاب سال ۱۳۵۷ش بسته بود. البته در تشییع جنازه [[ابوالفضل زاهدی]] (درگذشت ۱۲ فروردین ۱۳۵۷ش) چند ساعتی باز و دوباره بسته شد.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۹-۷۰.</ref>
حکومت پهلوی در خرداد ۱۳۵۴ش برای جلوگیری از تحرکات انقلابیون مدرسه فیضیه را تعطیل کرد. این حرکت در واکنش به تجمع طلاب به مناسبت سالگرد قیام ۱۵ خرداد در این مدرسه انجام شد. تعطیلی مدرسه تا انقلاب سال ۱۳۵۷ش بسته بود. البته در تشییع جنازه [[ابوالفضل زاهدی]] (درگذشت ۱۲ فروردین ۱۳۵۷ش) مدرسه چند ساعتی باز و دوباره بسته شد.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۹-۷۰.</ref>
==نام‌گذاری==
==نام‌گذاری==
گفته شده نام‌گذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که [[فیض کاشانی]] از علمای دوره [[صفویه]] مدتی در این مدرسه سکونت<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> یا تدریس<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۳۹.</ref> داشته است. ناصرالشریعه معتقد است دلیل نامگذاری این مدرسه به فیضیه به دلیل همجواری آن با مزار فیض آثار (حضرت معصومه) است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰؛ نگاه کنید به شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref>
گفته شده نام‌گذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که [[فیض کاشانی]] از علمای دوره [[صفویه]] مدتی در این مدرسه سکونت<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> یا تدریس<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۳۹.</ref> داشته است. ناصرالشریعه نویسنده کتاب تاریخ قم، معتقد است دلیل نامگذاری این مدرسه به فیضیه به دلیل همجواری آن با مزار فیض آثار (حضرت معصومه) است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰؛ نگاه کنید به شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref>


== تاریخچه بنا==
== تاریخچه بنا==