مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

مدرسه فیضیه (قم) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۱

۳۸۵ بایت حذف‌شده ، ‏۲۴ اوت ۲۰۲۱

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۱۳۹

ویرایش

@@ خط ۴۱: / خط ۴۱: @@
 این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء قم|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. همچنین عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به گفته مدرسی طباطبایی بهاءالدین عاملی، سلطان العلماء، قاضی سعید قمی، ملاعبدالرزاق لاهیجی و فیض کاشانی در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> امام خمینی نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشته است حجره محل سکونت او در میان طلاب به حُجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود.{{مدرک}}
+مدرسه فیضیه تا تأسیس [[مدرسه حجتیه]] بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref>
 مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است. همچنین در دوره‌ای از جمهوری اسلامی ایران تصویر مدرسه فیضیه بر روی سکه و اسکناس‌هایی
 ضرب می‌شد.
@@ خط ۴۸: / خط ۴۹: @@
 {{اصلی|واقعه فیضیه}}
 [[پرونده:سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه در خرداد 1342.jpg|180px|بندانگشتی|[[سخنرانی امام در عاشورای ۱۳۴۲ هجری شمسی|سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه (خرداد ۱۳۴۲ش]])]]
-پس از اعتراض [[امام خمینی]] به تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] [[محمدرضا پهلوی]] و اعلام عزای عمومی در ۲ فرردین ۱۳۴۲ش که همزمان با [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] بود، مأموران حکومت با همراهی عده‌ای به این مدرسه حمله و پس از مقاومت طلاب و روحانیون، به آنان شلیک و شماری را [[شهید]] یا مجروح کردند. در این حمله، تعدادی از طلاب از بالای پشت‌بام مدرسه به پائین انداخته و کشته شدند.
+پس از اعتراض [[امام خمینی]] به تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] و نیز لوایح شش‌گانه و [[انقلاب سفید]] [[محمدرضا پهلوی]] و اعلام عزای عمومی در ۲ فرردین ۱۳۴۲ش که همزمان با [[۲۵ شوال|شهادت امام جعفر صادق(ع)]] بود، مأموران حکومت با همراهی عده‌ای به این مدرسه حمله و پس از مقاومت طلاب و روحانیون، به آنان شلیک و شماری را [[شهید]] یا مجروح کردند.{{مدرک}}
-<ref> [http://www.irdc.ir/fa/calendar/7/default.aspx مرکز اسناد انقلاب اسلامی]</ref>
 ===سخنرانی امام خمینی در خرداد۱۳۴۲ش===
 {{اصلی|سخنرانی امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲ش}}
-در عاشورای سال ۱۳۸۳ق برابر با [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[امام خمینی]] در مدرسه فیضیه، سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی و نیز دولتمردان آمریکا و اسرائیل که نفوذ زیادی بر محمدرضا پهلوی داشتند، انتقاد نمود.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref>
+در عاشورای سال ۱۳۸۳ق برابر با [[۱۳ خرداد]] ۱۳۴۲ش [[امام خمینی]] در مدرسه فیضیه، سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی، انتقاد نمود.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ج۱، ص۲۴۳.</ref> پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی]؛ کلاکی، «کالبدشکافی قیام ۱۵ خرداد»، ص۵۴-۵۷.</ref> به دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref>
-پس از این سخنرانی، در [[۱۵ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش، مأموران [[حکومت پهلوی]] امام خمینی را دستگیر و برای زندان به [[تهران]] انتقال دادند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی]؛ کلاکی، «کالبدشکافی قیام ۱۵ خرداد»، ص۵۴-۵۷.</ref> به دنبال این واقعه، [[قیام ۱۵ خرداد]] مردم [[قم]] شکل گرفت.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n15628/ «بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در آستانه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، پرتال امام خمینی].</ref>
 === تعطیلی مدرسه===
 حکومت پهلوی در خرداد ۱۳۵۴ش برای جلوگیری از تحرکات انقلابیون مدرسه فیضیه را تعطیل کرد. این حرکت در واکنش به تجمع طلاب به مناسبت قیام ۱۵ خرداد در این مدرسه انجام شد. تعطیلی مدرسه تا انقلاب سال ۱۳۵۷ش بسته بود. البته در تشییع جنازه [[ابوالفضل زاهدی]] (درگذشت ۱۲ فروردین ۱۳۵۷ش) چند ساعتی باز و دوباره بسته شد.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۹-۷۰.</ref>
 ==نام‌گذاری==
 گفته شده نام‌گذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که [[فیض کاشانی]] از علمای دوره [[صفویه]] مدتی در این مدرسه سکونت<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> یا تدریس<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۳۹.</ref> داشته است. ناصرالشریعه معتقد است دلیل نامگذاری این مدرسه به فیضیه به دلیل همجواری آن با مزار فیض آثار (حضرت معصومه) است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰؛ نگاه کنید به شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref>
 == تاریخچه بنا==
@@ خط ۶۸: / خط ۶۷: @@
 فتحعلی‌شاه قاجار بنای مدرسه در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پائین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref>
-در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و شیخ عبدالکریم حائری در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان آیت‌الله بروجردی نیز اساسی تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در واقعه فیضیه این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر آیت‌الله گلپایگانی تعمیر شد.<ref>[http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»].</ref> در دوره جمهوری اسلامی در زیر حیاط مدرسه زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref>
+در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و شیخ عبدالکریم حائری در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان آیت‌الله بروجردی نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در واقعه فیضیه این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر آیت‌الله گلپایگانی تعمیر شد.<ref>[http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»].</ref> در دوره جمهوری اسلامی در زیر حیاط مدرسه زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref>
 === وضعیت فعلی===
 بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل حجره قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> همچنین شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref>
@@ خط ۷۷: / خط ۷۶: @@
 مدرسه فیضیه کاربری آموزشی و خوابگاهی دارد. حجره‌های طبقه دوم این مدرسه محل سکونت طلاب و حجره‌های طبقه اول محل برگزاری دروس حوزوی است همچنین در زیرزمین مدرسه نماز جماعت و دیگر مراسم‌های مذهبی برگزار می‌شود. همچنین اجتماعات و برنامه‌های سیاسی عمومی معمولا در حیات مدرسه برگزار می‌شود.
-این مدرسه تا پیش از تاسیس مدرسه حجیته بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref>
 ==پانویس==
 {{پانویس|۲}}