پرش به محتوا

کرامت انسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ دسامبر ۲۰۲۱
درج الگوی درجه بندی
(درج الگوی درجه بندی)
خط ۱۴: خط ۱۴:
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[آیه کرامت]]:{{-}}'''«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[آیه کرامت]]:{{-}}'''«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»
(به راستی فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آنان را در خشکی و دریا [بر مرکب‌هایی که در اختیارشان گذاشتیم] سوار کردیم، و به آنان از نعمت‌های پاکیزه روزی بخشیدیم، و آنان را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری کامل دادیم).'''<ref>سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
(به راستی فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آنان را در خشکی و دریا [بر مرکب‌هایی که در اختیارشان گذاشتیم] سوار کردیم، و به آنان از نعمت‌های پاکیزه روزی بخشیدیم، و آنان را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری کامل دادیم).'''<ref>سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
[[آیه کرامت|آیه ۷۰ سوره اسراء]] به صراحت به موضوع کرامت انسان اشاره دارد.<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵.</ref> به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، مفسر شیعه، در [[آیه|آیات]] مختلفی مانند آیه ۳۰ سوره بقره<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> و ۱۳ سوره حجرات<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۳۲۶-۳۲۷.</ref> نیز درباره کرامت انسان سخن گفته شده است. در آیه ۷۰ سوره اسراء، به گرامی داشتن انسان‌ها اشاره شده و جایگاه انسان در آفرینش و امتیازاتش بر دیگر موجودات ذکر شده است.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۱۹۶؛ سلطانی، «کرامت انسان از نگاه قرآن»، ص۳۰.</ref> به نظر محمدتقی جعفری، کرامت انسانی یکی از اصول بنیادین و ثابت برای حقوق انسان‌ها در طول تاریخ است.<ref>جعفری، تکاپوی اندیشه‌ها، ۱۳۷۸ش، ص۳۹۱.</ref> جوادی آملی، مفسر شیعه، هدف انبيا را به كرامت رساندن انسان‌ها و دور کردن آنها از پستی و لئامت می‌داند.<ref>جوادی آملی، کرامت در قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۰.</ref>
[[آیه کرامت|آیه ۷۰ سوره اسراء]] به صراحت به موضوع کرامت انسان اشاره دارد.<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵.</ref> به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، مفسر شیعه، در [[آیه|آیات]] مختلفی مانند آیه ۳۰ سوره بقره<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> و ۱۳ سوره حجرات<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۳۲۶-۳۲۷.</ref> نیز درباره کرامت انسان سخن گفته شده است. در آیه ۷۰ سوره اسراء، به گرامی داشتن انسان‌ها اشاره شده و جایگاه انسان در آفرینش و امتیازاتش بر دیگر موجودات ذکر شده است.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۱۹۶؛ سلطانی، «کرامت انسان از نگاه قرآن»، ص۳۰.</ref> به نظر [[محمدتقی جعفری]]، کرامت انسانی یکی از اصول بنیادین و ثابت برای حقوق انسان‌ها در طول تاریخ است.<ref>جعفری، تکاپوی اندیشه‌ها، ۱۳۷۸ش، ص۳۹۱.</ref> جوادی آملی، مفسر شیعه، هدف انبيا را به كرامت رساندن انسان‌ها و دور کردن آنها از پستی و لئامت می‌داند.<ref>جوادی آملی، کرامت در قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۰.</ref>


در روایاتی از [[چهارده معصوم|معصومان]] نیز درباره حفظ کرامت انسانی و احترام به افراد جامعه توجه شده است؛<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۹-۱۲۳.</ref> از جمله برخاستن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به احترام [[تشییع جنازه]] یک یهودی. پیامبر اسلام در پاسخ به سؤال [[صحابه]] در این باره، تصریح کرد که هر گاه جنازه‌ای دیدید به‌احترام آن از جا برخیزید.‏<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۸۵.</ref> [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نیز در [[فرمان مالک اشتر|نامه به مالک اشتر]]، بر‎ لزوم حفظ ‏احترام و حرمت غیرمسلمانان سفارش کرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، نامه ۵۳، ص۴۲۷.</ref>
در روایاتی از [[چهارده معصوم|معصومان]] نیز درباره حفظ کرامت انسانی و احترام به افراد جامعه توجه شده است؛<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۹-۱۲۳.</ref> از جمله برخاستن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به احترام [[تشییع جنازه]] یک یهودی. پیامبر اسلام در پاسخ به سؤال [[صحابه]] در این باره، تصریح کرد که هر گاه جنازه‌ای دیدید به‌احترام آن از جا برخیزید.‏<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۸۵.</ref> [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نیز در [[فرمان مالک اشتر|نامه به مالک اشتر]]، بر‎ لزوم حفظ ‏احترام و حرمت غیرمسلمانان سفارش کرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، نامه ۵۳، ص۴۲۷.</ref>
خط ۲۰: خط ۲۰:
کرامت انسان در اصل دوم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی ایران]]<ref>متن قانون اساسی، ۱۳۸۸ش، اصل ۲، ص۲۵.</ref> و بسیاری از کنوانسیون‌های بین‌المللی مورد اشاره قرار گرفت؛ از جمله در اعلامیه حقوق بشر (مصوب ۱۹۴۸ میلادی)، حقوق انسان و احترام به آن، فارغ از نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب و... مورد تأکید قرار گرفته<ref>سلیمی، درس‌نامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۹۴ش، ص۴۲.</ref> و در مقدمه اعلامیه اسلامی حقوق بشر (مصوب ۱۹۹۰ میلادی) نیز منشأ و مبدأ اعطای این کرامت، خداوند دانسته شده است.<ref>سلیمی، درس‌نامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۹۴ش، ص۲۵۸.</ref>
کرامت انسان در اصل دوم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی ایران]]<ref>متن قانون اساسی، ۱۳۸۸ش، اصل ۲، ص۲۵.</ref> و بسیاری از کنوانسیون‌های بین‌المللی مورد اشاره قرار گرفت؛ از جمله در اعلامیه حقوق بشر (مصوب ۱۹۴۸ میلادی)، حقوق انسان و احترام به آن، فارغ از نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب و... مورد تأکید قرار گرفته<ref>سلیمی، درس‌نامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۹۴ش، ص۴۲.</ref> و در مقدمه اعلامیه اسلامی حقوق بشر (مصوب ۱۹۹۰ میلادی) نیز منشأ و مبدأ اعطای این کرامت، خداوند دانسته شده است.<ref>سلیمی، درس‌نامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۹۴ش، ص۲۵۸.</ref>
===جایگاه کرامت انسانی در فقه===
===جایگاه کرامت انسانی در فقه===
پذیرش کرامت انسانی در استنباط برخی از احکام تأثیرگذار بوده است. به گفته [[محمدهادی معرفت]]، فقیه و قرآن‌پژوه معاصر، بسیاری از فتاوای فقهی با توجه مسئله کرامت انسان تبیین شده است؛ مانند شخصی که در کما است و پزشکان از او قطع امید کرده‌اند اما کرامت انسان اقتضا می‌کند او را نکشند.<ref> فروغی‌نیا و دیگران، «نگرشی به مفهوم کرامت انسانی در پرتو اندیشه‌های فقهی اسلامی»، ص۱۳۲.</ref> همچنین ناصر مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعه، معتقد است که از کرامت انسان می‌توان به‌عنوان قاعده‌ای برای حل مسائل جدید فقهی استفاده کرد.<ref> [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127110/مصاحبه_با_آیة_الله_العظمی_مکارم_شیرازی «مصاحبه با آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی»]، پرتال امام خمینی.</ref> [[یوسف صانعی]]، از مراجع تقلید، نیز با پذیرش کرامت ذاتی انسان‌ها، به برابری دیه و قصاص مسلمان و غیرمسلمان و همچنین حرمت [[غیبت]] غیرمسلمانان قائل شده است.<ref> رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۲۱۲.</ref>
پذیرش کرامت انسانی در استنباط برخی از احکام تأثیرگذار بوده است. به گفته [[محمدهادی معرفت]]، فقیه و قرآن‌پژوه معاصر، بسیاری از فتاوای فقهی با توجه مسئله کرامت انسان تبیین شده است؛ مانند شخصی که در کما است و پزشکان از او قطع امید کرده‌اند اما کرامت انسان اقتضا می‌کند او را نکشند.<ref> فروغی‌نیا و دیگران، «نگرشی به مفهوم کرامت انسانی در پرتو اندیشه‌های فقهی اسلامی»، ص۱۳۲.</ref> همچنین ناصر [[مکارم شیرازی]]، مرجع تقلید شیعه، معتقد است که از کرامت انسان می‌توان به‌عنوان قاعده‌ای برای حل مسائل جدید فقهی استفاده کرد.<ref> [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n127110/مصاحبه_با_آیة_الله_العظمی_مکارم_شیرازی «مصاحبه با آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی»]، پرتال امام خمینی.</ref> [[یوسف صانعی]]، از [[مراجع تقلید]]، نیز با پذیرش کرامت ذاتی انسان‌ها، به برابری دیه و قصاص مسلمان و غیرمسلمان و همچنین حرمت [[غیبت]] غیرمسلمانان قائل شده است.<ref> رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۲۱۲.</ref>


==انواع کرامت انسانی==
==انواع کرامت انسانی==
خط ۸۳: خط ۸۳:
[[رده:اصطلاحات قرآنی]]
[[رده:اصطلاحات قرآنی]]
[[رده:حقوق انسان]]
[[رده:حقوق انسان]]
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| توضیحات =
}}</onlyinclude>
۶٬۰۸۹

ویرایش