پرش به محتوا

حسن و قبح: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۱]]|کاربر=P.motahari  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۱]]|کاربر=P.motahari  }}
'''حُسن و قُبح'''، اصطلاحی در [[علم کلام|کلام]] اسلامی که ناظر به ارزش ذاتی اعمال است. بر اساس نظر مشهور نزد [[عدلیه]] حسن و قبح افعال، ذاتی است؛ اما مکتب [[اشاعره]]، آن را محدود به حسن و قبح شرعی دانسته‌اند. مبحث حسن و قبح در ادامه به حوزه [[اصول فقه]] نیز راه یافته، در ذیل مباحث عقل مطرح بوده است.
'''حُسن و قُبح'''، اصطلاحی در [[علم کلام|کلام]] اسلامی که ناظر به ارزش ذاتی اعمال است. بر اساس نظر مشهور نزد [[عدلیه]] حسن و قبح افعال، ذاتی است؛ اما مکتب [[اشاعره]]، آن را محدود به حسن و قبح شرعی دانسته‌اند. مبحث حسن و قبح در ادامه به حوزه [[اصول فقه]] نیز راه یافته، در ذیل مباحث عقل مطرح بوده است.
== تعریف مسئله حسن و قبح ==
مسئله حسن و قبح از این بحث می‌کند که ملاک «حُسن» (نیکویی) و «قُبح» (ناپسندی) افعال چیست. آیا، عقل به‌تنهایی، به خوبی با بدی افعال حکم کند و به‌عبارت دیگر، حَسَن (نیکو ) و قبیحِ (ناپسند) واقعی وجود دارد یا این‌دو اعتباری‌اند و هرچه خدا به آن امر کند، نیکو و هرچه از آن نهی کند، ناپسند است؟<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۷۱؛ حلی، کشف‌المراد، ص۲۷۹-۲۸۰.</ref>


==جایگاه مسئله==
==جایگاه مسئله==
به‌گفته جعفر سبحانی، مسئله حسن و قبح از مباحث مهم سه دانش است: کلام، اخلاق و اصول فقه. در دانش کلام، مبنای بسیاری از مسائل کلامی قرار می‌گیرد. در دانش اخلاق پذیرش حسن و قبح عقلی به‌معنای اثبات مطلق بودن ارزش‌های اخلاقی و نپذیرفتن آن به معنای قبول نسبی بودن آنها است. در اصول فقه هم در باب «ملازمات عقلیه» از آن بحث می‌شود و تنها درصورت اثبات آن، عقل از منابع شناخت احکام شرعی می‌شود.<ref>سبحانی، حسن و قبح عقلی یا پایه‌های اخلاق جاودان، ۱۳۸۱ش، ص۷-۸.</ref>
به‌گفته جعفر سبحانی، مسئله حسن و قبح از مباحث مهم سه دانش است: کلام، اخلاق و اصول فقه. در دانش کلام، مبنای بسیاری از مسائل کلامی قرار می‌گیرد. در دانش اخلاق پذیرش حسن و قبح عقلی به‌معنای اثبات مطلق بودن ارزش‌های اخلاقی و نپذیرفتن آن به معنای قبول نسبی بودن آنها است. در اصول فقه هم در باب «ملازمات عقلیه» از آن بحث می‌شود و تنها درصورت اثبات آن، عقل از منابع شناخت احکام شرعی می‌شود.<ref>سبحانی، حسن و قبح عقلی یا پایه‌های اخلاق جاودان، ۱۳۸۱ش، ص۷-۸.</ref>
== تعریف ==
مسئله حسن و قبح از این بحث می‌کند که ملاک «حُسن» (نیکویی) و «قُبح» (ناپسندی) افعال چیست. آیا، عقل به‌تنهایی، به خوبی با بدی افعال حکم کند و به‌عبارت دیگر، حَسَن (نیکو ) و قبیحِ (ناپسند) واقعی وجود دارد یا این‌دو اعتباری‌اند و هرچه خدا به آن امر کند، نیکو و هرچه از آن نهی کند، ناپسند است؟<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۷۱؛ حلی، کشف‌المراد، ص۲۷۹-۲۸۰.</ref>


از میان فرقه‌ها و مذاهب اسلامی، شیعه<ref>حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۸۲.</ref> و معتزله<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۸.</ref> به حسن و قبح عقلی اعتقاد دارند و اشاعره<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۱۵.</ref> حسن و قبح را شرعی می‌دانند.
از میان فرقه‌ها و مذاهب اسلامی، شیعه<ref>حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۸۲.</ref> و معتزله<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۸.</ref> به حسن و قبح عقلی اعتقاد دارند و اشاعره<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۱۵.</ref> حسن و قبح را شرعی می‌دانند.
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۷

ویرایش