ثنویت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←ثنویت در روایات
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (←ثنویت در روایات) |
||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
==ثنویت در روایات== | ==ثنویت در روایات== | ||
در منابع [[حدیث|حدیثی]] و روایی درباره معتقدان به ثنویت نکاتی آمده که از آن جمله است : بعضی گزارشهای مختصر از آرای ثنویون با ذکر نام برخی از آنها<ref>برای نمونه رجوع کنید به مازندرانی، ج ۳، ص ۶؛ مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۹</ref> و در مواردی بیان | در منابع [[حدیث|حدیثی]] و روایی درباره معتقدان به ثنویت نکاتی آمده که از آن جمله است : بعضی گزارشهای مختصر از آرای ثنویون با ذکر نام برخی از آنها<ref>برای نمونه رجوع کنید به مازندرانی، ج ۳، ص ۶؛ مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۹</ref> و در مواردی بیان استدلالهای [[علم کلام|کلامی]] در نقد آرای ثنویان، خصوصاً صورتهای مختلف [[برهان تمانع]]<ref>برای نمونه رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۲۱۹۲۲۰</ref> یا ردیاتی در قالب مناظرات [[محمد(ص)|پیامبر اکرم]](ص) و [[امامان شیعه|ائمه معصومین]] علیهم السلام با ثنوی مذهبان یا با کسانی که [[شبهه|شبهات]] ثنویون را مطرح می‌کردند.<ref>برای نمونه رجوع کنید بهابن بابویه، ص ۲۴۳۲۴۴، ۲۵۰؛ احمدبن علی طبرسی، ج ۲، ص ۷۱۷۶</ref> | ||
پیامبر اکرم(ص) در مناظره‌ای خطاب به ثنویون به تفاوت و تضاد میان طبیعت و جهت نور و ظلمت، از دیدگاه آنها، اشاره کرده و ترکیب دو امر متضاد را که هر یک در جهت مخالف دیگری در حرکت باشد، غیرممکن دانسته است.<ref>رجوع کنید به احمدبن علی طبرسی، ج ۱، ص ۱۶۲۲؛ مجلسی، ج ۹، ص ۲۶۲۲۶۳، ۲۶۸ ۲۶۹</ref> حضرت همچنین بر مبنای عقیده امتناعِ صدورِ افعال متضاد از فاعلِ واحد، ثنویه را به پذیرش بی‌نهایت صانع قدیم، که البته بطلان آن روشن است، ملزم نمود. | پیامبر اکرم(ص) در مناظره‌ای خطاب به ثنویون به تفاوت و تضاد میان طبیعت و جهت نور و ظلمت، از دیدگاه آنها، اشاره کرده و ترکیب دو امر متضاد را که هر یک در جهت مخالف دیگری در حرکت باشد، غیرممکن دانسته است.<ref>رجوع کنید به احمدبن علی طبرسی، ج ۱، ص ۱۶۲۲؛ مجلسی، ج ۹، ص ۲۶۲۲۶۳، ۲۶۸ ۲۶۹</ref> حضرت همچنین بر مبنای عقیده امتناعِ صدورِ افعال متضاد از فاعلِ واحد، ثنویه را به پذیرش بی‌نهایت صانع قدیم، که البته بطلان آن روشن است، ملزم نمود. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
در حدیثی [[امام صادق(ع)]] به رد نظر ثنویون درباره نحوه پیدایش عالم پرداخته است. به نظر ثنویون، در ازل طینت خشنی بوده که سبب رنجش و آزار نور می‌شده (در روایت این نور «الله» خوانده شده) و نور برای رهایی از این شر چاره‌ای جز در آمیختن و ترکیب با آن نداشته است. بنا بر سخن امام صادق(ع) ساحت قدس الاهی از این امر به دور است. همچنین حضرت، الوهیت موجودی را که توانایی رها شدن از طینت خشن را ندارد مردود دانسته است. از نظر امام صادق(ع) وجود طینت، در هر دو فرض زنده یا مرده بودن طینت، ممتنع و محال است.<ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۰</ref> در این حدیث، عقیده ثنویه درباره ظلمانی بودن جسد و بدن انسان و ناتوانی انسان بر ترک شرور به سبب داشتن بدنِ مادّی، نیز نقد شده زیرا بر این اساس ملامت و سرزنش فردی که کار ناشایستی انجام داده جایز نیست و این بر خلاف عقل است.<ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۰</ref> | در حدیثی [[امام صادق(ع)]] به رد نظر ثنویون درباره نحوه پیدایش عالم پرداخته است. به نظر ثنویون، در ازل طینت خشنی بوده که سبب رنجش و آزار نور می‌شده (در روایت این نور «الله» خوانده شده) و نور برای رهایی از این شر چاره‌ای جز در آمیختن و ترکیب با آن نداشته است. بنا بر سخن امام صادق(ع) ساحت قدس الاهی از این امر به دور است. همچنین حضرت، الوهیت موجودی را که توانایی رها شدن از طینت خشن را ندارد مردود دانسته است. از نظر امام صادق(ع) وجود طینت، در هر دو فرض زنده یا مرده بودن طینت، ممتنع و محال است.<ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۰</ref> در این حدیث، عقیده ثنویه درباره ظلمانی بودن جسد و بدن انسان و ناتوانی انسان بر ترک شرور به سبب داشتن بدنِ مادّی، نیز نقد شده زیرا بر این اساس ملامت و سرزنش فردی که کار ناشایستی انجام داده جایز نیست و این بر خلاف عقل است.<ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۳، ص ۲۰۹۲۱۰</ref> | ||
همچنین با استناد به رأی ثنویون مبنی بر اسارت نور در چنگ ظلمت و دیگر | همچنین با استناد به رأی ثنویون مبنی بر اسارت نور در چنگ ظلمت و دیگر بحثهای تبعی این اعتقادات، گزارشهای متعددی در احادیث آمده است.<ref>برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به ابن بابویه، ص ۲۷۰؛ احمدبن علی طبرسی، ج ۱، ص ۲۴۲۵؛ حرّ عاملی، ج ۱، ص ۱۳۷؛ مجلسی، ج ۳، ص ۲۱۰ ۲۲۸، ج ۹، ص ۲۶۶</ref> | ||
==ثنویت در کلام اسلامی== | ==ثنویت در کلام اسلامی== | ||