پرش به محتوا

تجرید الاعتقاد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Tajrid.JPG|بندانگشتی|کتاب تجرید الاعتقاد، نوشته [[خواجه نصیرالدین طوسی]]]]
[[پرونده:Tajrid.JPG|بندانگشتی|کتاب تجرید الاعتقاد، نوشته [[خواجه نصیرالدین طوسی]]]]
'''تجریدالاعتقاد'''، کتابی در [[علم کلام]] به عربی از [[خواجه نصیرالدین طوسی]] (متوفی 672). این کتاب از کتابهای مهمی است که در تبیین عقاید [[امامیه]] نگاشته شده است. به عقیده [[آقا بزرگ تهرانی]]،<ref>ج 3، ص 353</ref> خواجه نصیر این اثر را '''تحریرالعقاید''' نامیده، اما بعدها این کتاب به اسامی دیگری همچون '''تجریدالاعتقاد'''، '''تجریدالعقائد'''، و '''تجرید الکلام''' شهرت یافته است.<ref>فکرت، ص 104؛ منزوی و دانش پژوه، ج 3، ص 315؛ برای نقد نظر آقابزرگ طهرانی رجوع کنید به علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، ص17ـ 18</ref>
'''تجریدالاعتقاد'''، کتابی در [[علم کلام]] به عربی از [[خواجه نصیرالدین طوسی]] (متوفی 672). این کتاب از مهمترین کتابهایی است که در توضیح و اثبات عقاید [[امامیه]] نگاشته شده است. به عقیده [[آقا بزرگ تهرانی]]،<ref>ج 3، ص 353</ref> خواجه نصیر این اثر را '''تحریرالعقاید''' نامیده، اما بعدها این کتاب به اسامی دیگری همچون '''تجریدالاعتقاد'''، '''تجریدالعقائد'''، و '''تجرید الکلام''' شهرت یافته است.<ref>فکرت، ص 104؛ منزوی و دانش پژوه، ج 3، ص 315؛ برای نقد نظر آقابزرگ طهرانی رجوع کنید به علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، ص17ـ 18</ref>


تجریدالاعتقاد از ارزشمندترین و محکمترین و در عین حال مختصرترین متون کلامی شیعی به شمار می آید و به سبب همین ویژگیها از زمان تألیف شهرت یافته و دانشمندان فرقه های مختلف اسلامی شروح و حواشی متعددی به فارسی و عربی بر آن نگاشته‌اند.
تجریدالاعتقاد از ارزشمندترین و محکمترین و در عین حال مختصرترین متون کلامی شیعی به شمار می آید و به سبب همین ویژگیها از زمان تألیف شهرت یافته و دانشمندان فرقه های مختلف اسلامی شروح و حواشی متعددی به فارسی و عربی بر آن نگاشته‌اند.
خط ۱۵: خط ۱۵:
== جایگاه==
== جایگاه==


تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی هرچه بیشتر فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی، ص 224؛ داوری، ص 119</ref>
تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی، ص 224؛ داوری، ص 119</ref>


[[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] نقش خواجه نصیر در كلام را این چنین وصف نموده است:
[[مرتضی مطهری|آیت الله مرتضی مطهری]] معتقد است که خواجه نصیرالدین طوسی با تالیف این کتاب، كلام را از سبك حكمت جدلی به سبك حكمت برهانی نزدیك كرده<ref> مطهری، ج 2، ص 68</ref> و این کتاب، الگویی برای کتابهای بعدی در این رشته شده و متكلمان مسلمان اعم از [[اشعری|اشعرى]] و [[معتزله|معتزلى]] از روش شیخ طوسی در این کتاب پیروی کرده‌اند.<ref>همو، ص 57</ref>
:«خواجه نصیرالدین طوسی كه خود [[حکیم]] و [[فیلسوف|فیلسوفی]] متبحّراست، با تألیف كتاب تجرید الاعتقاد، محكمترین متن كلامی را آفرید. پس از تجرید هر متكلمی اعم از [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] كه آمده است به این متن توجه داشته است. خواجه نصیرالدین تا حد زیادی كلام را از سبك حكمت جدلی به سبك حكمت برهانی نزدیك كرد».<ref> مطهری، ج 2، ص 68</ref> ... [وقتی] كه خواجه نصیرالدین طوسى ظهور كرد و كتاب تجرید الاعتقاد را نوشت، كلام بیش از نود درصد رنگ فلسفى به خود گرفت. پس از تجرید همه متكلمین اعم از [[اشعری|اشعرى]] و [[معتزله|معتزلى]] از همان راهى رفتند كه این فیلسوف و متكلم بزرگ شیعى رفت .مثلا كتابهاى مواقف و مقاصد و شروح آنها همه رنگ تجرید را به خود گرفته اند».<ref>همو، ص 57</ref>


خواجه نصیر، خود این کتاب را برخوردار از بهترین روش و دربرگیرنده دیدگاه‌ها و اعتقاداتی که با برهان برای وی اثبات گردیده، معرفی کرده است.<ref>علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، ص 20</ref> به این ترتیب، برخلاف برخی کتاب‌های او که صرفاً تبیین نظریات عده ای از بزرگان است ــ همچون حل مشکلات الاشارات در شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا و دفاع از آن در مقابل انتقادات فخرالدین رازی و کتاب [[مَصارع المُصارع]] در دفاع از دیدگاه‌های [[ابن سینا]] در مقابل اشکالات [[ابن سینا|شهرستانی]] ــ این کتاب دربرگیرنده نظریات خاص وی است.
خواجه نصیر، خود این کتاب را برخوردار از بهترین روش و دربرگیرنده دیدگاه‌ها و اعتقاداتی که با برهان برای وی اثبات گردیده، معرفی کرده است.<ref>علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، ص 20</ref> به این ترتیب، برخلاف برخی کتاب‌های او که صرفاً تبیین نظریات عده ای از بزرگان است ــ همچون حل مشکلات الاشارات در شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا و دفاع از آن در مقابل انتقادات فخرالدین رازی و کتاب [[مَصارع المُصارع]] در دفاع از دیدگاه‌های [[ابن سینا]] در مقابل اشکالات [[ابن سینا|شهرستانی]] ــ این کتاب دربرگیرنده نظریات خاص وی است.
کاربر ناشناس