کاربر ناشناس
تجرید الاعتقاد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== جایگاه | == جایگاه== | ||
تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی هرچه بیشتر فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی، ص 224؛ داوری، ص 119</ref> | تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی هرچه بیشتر فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی، ص 224؛ داوری، ص 119</ref> | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== رویکرد کلامی | == رویکرد کلامی== | ||
آنچه خواجه در تجریدالاعتقاد آورده است مطابق با اعتقادات [[شیعه|شیعی امامی]] است؛ اگرچه وی در بعضی کتابهای خود همچون تلخیص المحصل<ref>ص 421</ref> برخی اعتقادات [[امامیه]]، از جمله [[بداء]]، را به نوعی انکار کرده است و از این جهت بزرگانی چون [[صدرالدین شیرازی]]<ref>ص 378</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>ج 4، ص 123</ref> از او انتقاد کرده‌اند. | آنچه خواجه در تجریدالاعتقاد آورده است مطابق با اعتقادات [[شیعه|شیعی امامی]] است؛ اگرچه وی در بعضی کتابهای خود همچون تلخیص المحصل<ref>ص 421</ref> برخی اعتقادات [[امامیه]]، از جمله [[بداء]]، را به نوعی انکار کرده است و از این جهت بزرگانی چون [[صدرالدین شیرازی]]<ref>ص 378</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>ج 4، ص 123</ref> از او انتقاد کرده‌اند. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== ویژگی | == ویژگی ها== | ||
* آشکار ترین ویژگی این کتاب، اختصار فوق العاده آن است. خواجه نصیر در بسیاری از کتابهای خود، از جمله قواعد العقائد و اوصاف الاشراف و حتی [[شرح الاشارات]] و اساس الاقتباس، بنا را بر اختصار گذاشته بوده، ولی این خصوصیت در تجرید به حدی است که شمس الدین محمود اصفهانی آن را از «اَلغاز» (چیستانها) به حساب آورده است.<ref>قوشچی، ص 3؛ حاجی خلیفه، همانجا</ref> | * آشکار ترین ویژگی این کتاب، اختصار فوق العاده آن است. خواجه نصیر در بسیاری از کتابهای خود، از جمله قواعد العقائد و اوصاف الاشراف و حتی [[شرح الاشارات]] و اساس الاقتباس، بنا را بر اختصار گذاشته بوده، ولی این خصوصیت در تجرید به حدی است که شمس الدین محمود اصفهانی آن را از «اَلغاز» (چیستانها) به حساب آورده است.<ref>قوشچی، ص 3؛ حاجی خلیفه، همانجا</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
== شروح | ==شروح== | ||
تجریدالاعتقاد از ارزشمندترین و محکمترین و در عین حال مختصرترین متون کلامی شیعی به شمار می آید و به سبب همین ویژگیها از زمان تألیف شهرت یافته و دانشمندان فرقه های مختلف اسلامی شروح و حواشی متعددی به فارسی و عربی بر آن نگاشته اند.<ref>کنتوری، ص 97</ref> قضاوتهای شارحان در باره این کتاب نشان می دهد که خواجه در اقدام خود کاملاً موفق بوده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به قوشچی ، ص 2</ref> | تجریدالاعتقاد از ارزشمندترین و محکمترین و در عین حال مختصرترین متون کلامی شیعی به شمار می آید و به سبب همین ویژگیها از زمان تألیف شهرت یافته و دانشمندان فرقه های مختلف اسلامی شروح و حواشی متعددی به فارسی و عربی بر آن نگاشته اند.<ref>کنتوری، ص 97</ref> قضاوتهای شارحان در باره این کتاب نشان می دهد که خواجه در اقدام خود کاملاً موفق بوده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به قوشچی ، ص 2</ref> | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
== نسخه های موجود | == نسخه های موجود== | ||
[[پرونده:کتابشناسی تجرید الاعتقاد.jpg|بندانگشتی|قاب|کتابشناسی تجرید الاعتقاد]] | [[پرونده:کتابشناسی تجرید الاعتقاد.jpg|بندانگشتی|قاب|کتابشناسی تجرید الاعتقاد]] | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
== کتابشناسی | == کتابشناسی== | ||
[[سید محمود مرعشی]] و [[علی صدرایی خویی]]، با بررسی نسخه های خطی تجرید الاعتقاد و شروح و حواشی متعدد آن، کتابشناسی مفصلی را درباره این اثر فراهم آورده اند. این اثر را کتابخانه عمومی [[آیت الله مرعشی نجفی]] با عنوان ''کتابشناسی تجرید الاعتقاد'' در قم به سال 1382 منتشر کرده است. | [[سید محمود مرعشی]] و [[علی صدرایی خویی]]، با بررسی نسخه های خطی تجرید الاعتقاد و شروح و حواشی متعدد آن، کتابشناسی مفصلی را درباره این اثر فراهم آورده اند. این اثر را کتابخانه عمومی [[آیت الله مرعشی نجفی]] با عنوان ''کتابشناسی تجرید الاعتقاد'' در قم به سال 1382 منتشر کرده است. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
{{col-begin}} | {{col-begin}} | ||
{{راست‌چین}} | {{راست‌چین}} | ||
*احمد احمدی، «اجمالی از سیر فلسفه اسلامی بعد از ابن رشد»، در فلسفه در ایران: مجموعه مقالات فلسفی، تهران: حکمت ، | *احمد احمدی، «اجمالی از سیر فلسفه اسلامی بعد از ابن رشد»، در فلسفه در ایران: مجموعه مقالات فلسفی، تهران: حکمت ، 1358 ش. | ||
* عبداللّه انوار، فهرست نسخ خطی کتابخانة ملی ، تهران 1343ـ 1358 ش | * عبداللّه انوار، فهرست نسخ خطی کتابخانة ملی ، تهران 1343ـ 1358 ش. | ||
* مسعودبن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، چاپ عبدالرحمان عمیره، قاهره 1409/1989، چاپ افست قم 1370ـ1371 ش | * مسعودبن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، چاپ عبدالرحمان عمیره، قاهره 1409/1989، چاپ افست قم 1370ـ1371 ش. | ||
* حاجی خلیفه ؛ احمد حسینی، فهرست نسخه های خطی کتابخانة عمومی حضرت آیة اللّه العظمی نجفی مرعشی مدّظلّه العالی، قم 1354ـ1374 ش | * حاجی خلیفه ؛ احمد حسینی، فهرست نسخه های خطی کتابخانة عمومی حضرت آیة اللّه العظمی نجفی مرعشی مدّظلّه العالی، قم 1354ـ1374 ش. | ||
* رضا داوری ، «پیدایش و بسط علم کلام »، در فلسفه در ایران : مجموعه مقالات فلسفی | * رضا داوری ، «پیدایش و بسط علم کلام »، در فلسفه در ایران : مجموعه مقالات فلسفی. | ||
* هادی بن مهدی سبزواری، اسرارالحکم، چاپ ح. م . فرزاد، تهران 1361 ش | * هادی بن مهدی سبزواری، اسرارالحکم، چاپ ح. م . فرزاد، تهران 1361 ش. | ||
* محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، شرح اصول الکافی، چاپ سنگی تهران | * محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، شرح اصول الکافی، چاپ سنگی تهران 1391. | ||
* محمود فاضل، فهرست نسخه های خطی کتابخانة دانشکدة الهیات و معارف اسلامی مشهد ، تهران 1355ـ1361 ش | * حسن بن یوسف علامه حلّی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، چاپ حسن حسن زاده آملی، قم 1407. | ||
* محمد آصف فکرت، فهرست الفبائی کتب خطی کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد 1369 ش | * محمود فاضل، فهرست نسخه های خطی کتابخانة دانشکدة الهیات و معارف اسلامی مشهد ، تهران 1355ـ1361 ش. | ||
* علی بن محمد قوشچی، شرح تجریدالعقائد، چاپ سنگی تهران 1285 | * محمد آصف فکرت، فهرست الفبائی کتب خطی کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد 1369 ش. | ||
* اعجاز حسین بن محمدقلی کنتوری، کشف الحجب و الاستار عن اسماء الکتب و الاسفار ، قم 1409 | * علی بن محمد قوشچی، شرح تجریدالعقائد، چاپ سنگی تهران 1285. | ||
* مجلسی محمدتقی مدرس رضوی، احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی، تهران 1354 ش | * اعجاز حسین بن محمدقلی کنتوری، کشف الحجب و الاستار عن اسماء الکتب و الاسفار ، قم 1409. | ||
* مرتضی مطهری، آشنائی با علوم اسلامی، ج 2، تهران 1369 ش | * مجلسی محمدتقی مدرس رضوی، احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی، تهران 1354 ش. | ||
* احمدبن محمد مقدس اردبیلی، الحاشیة علی الهیات الشرح الجدید للتجرید، چاپ احمد عابدی، قم 1375 ش | * مرتضی مطهری، آشنائی با علوم اسلامی، ج 2، تهران 1369 ش. | ||
* علینقی منزوی و محمدتقی دانش پژوه، فهرست کتابخانة مدرسة عالی سپهسالار، ج 3، تهران 1340 ش، ج 4، تهران 1346 ش | * احمدبن محمد مقدس اردبیلی، الحاشیة علی الهیات الشرح الجدید للتجرید، چاپ احمد عابدی، قم 1375 ش. | ||
* نسخه های خطی: نشریة کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، ج 5، زیرنظر محمدتقی دانش پژوه، تهران 1346 ش | * علینقی منزوی و محمدتقی دانش پژوه، فهرست کتابخانة مدرسة عالی سپهسالار، ج 3، تهران 1340 ش، ج 4، تهران 1346 ش. | ||
* محمدبن محمد نصیرالدین طوسی، تجریدالاعتقاد، ضمن کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد ، تألیف علامه | * نسخه های خطی: نشریة کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، ج 5، زیرنظر محمدتقی دانش پژوه، تهران 1346 ش. | ||
* محمدبن محمد نصیرالدین طوسی، تجریدالاعتقاد، ضمن کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد ، تألیف علامه حلّی، چاپ حسن حسن زاده آملی ، قم 1407. | |||
* همو، تلخیص المحصّل، چاپ عبداللّه نورانی، تهران 1359 ش؛ ادوارد ون دایک، کتاب اکتفاء القنوع بماهو مطبوع، چاپ محمدعلی ببلاوی ، مصر 1313/1896، چاپ افست قم 1409. | * همو، تلخیص المحصّل، چاپ عبداللّه نورانی، تهران 1359 ش؛ ادوارد ون دایک، کتاب اکتفاء القنوع بماهو مطبوع، چاپ محمدعلی ببلاوی ، مصر 1313/1896، چاپ افست قم 1409. | ||
{{col-end}} | {{col-end}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3292 دانشنامه جهان اسلام] | |||
[[ar:تجريد الإعتقاد]] | [[ar:تجريد الإعتقاد]] | ||
[[رده:کتابهای کلامی شیعه]] | [[رده:کتابهای کلامی شیعه]] | ||