Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵
ویرایش
تواتر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تواتر تفصیلی و اجمالی
جز (اصلاح پانویسهای اصول الحدیث سبحانی.) |
|||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
=== تواتر تفصیلی و اجمالی === | === تواتر تفصیلی و اجمالی === | ||
{{اصلی|تواتر تفصیلی|تواتر اجمالی}} | {{اصلی|تواتر تفصیلی|تواتر اجمالی}} | ||
در یک دسته بندی دیگر، خبر متواتر به دو قسم تواتر تفصیلی و [[تواتر اجمالی|اجمالی]] تقسیم می‌شود.<ref> سبحانی، اصول الحدیث و احکامه، دار احیاء التراث العربی، ص۳۵.</ref> متواتر تفصیلی، همان دو قسمی است که در تواتر لفظی و معنوی بیان شد.<ref> سبحانی، اصول الحدیث و احکامه، دار احیاء التراث العربی، ص۳۵.</ref> اما در منابع متأخر [[اصول فقه]] [[امامیه]]، یک قسم دیگر از تواتر به نام متواتر اجمالی مطرح شده است که | در یک دسته بندی دیگر، خبر متواتر به دو قسم تواتر تفصیلی و [[تواتر اجمالی|اجمالی]] تقسیم می‌شود.<ref> سبحانی، اصول الحدیث و احکامه، دار احیاء التراث العربی، ص۳۵.</ref> متواتر تفصیلی، همان دو قسمی است که در تواتر لفظی و معنوی بیان شد.<ref> سبحانی، اصول الحدیث و احکامه، دار احیاء التراث العربی، ص۳۵.</ref> اما در منابع متأخر [[اصول فقه]] [[امامیه]]، یک قسم دیگر از تواتر به نام متواتر اجمالی مطرح شده است که برخی مبتکر آن را آخوند [[ملا محمدکاظم خراسانی]] (متوفی ۱۳۲۹) دانسته‌اند.<ref>جزایری، منتهی الدرایة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۲۳.</ref> این اصطلاح در منابع حدیث شناسی [[اهل سنّت]] به کار نرفته است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به قاسمی، قواعد التحدیث، ص۱۵۱؛ عتر، منهج النقد، ص۴۰۵</ref> | ||
مراد از | مراد از تواتر اجمالی آن است که گاه مجموعه‌ای از اخبار روایت می‌شود که نه متواتر لفظی هستند و نه معنوی، اما به گونه‌ای هستند که به درستی برخی از آنها علم اجمالی حاصل می‌شود.<ref>جزایری، منتهی الدرایة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۲۳؛ مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۸.</ref> به عبارت دیگر، قطعاً برخی از این اخبار به همان صورت که نقل شده، صادر شده است.<ref>آخوند خراسانی، حاشیه کتاب فرائدالاصول، ص۷۰</ref> [[آخوند خراسانی]] در کتاب [[کفایه الاصول]]<ref>آخوند خراسانی، کفایه الاصول، ص۲۹۵، ۳۰۲</ref> نیز همین اصطلاح را به کار برده و در اثبات حجیت [[خبر واحد]] به آن استدلال کرده است، گر چه نسبت به این مثال او ایراد وارد کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جزایری، منتهی الدرایه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۲۳ و ۴۲۴.</ref> | ||
[[ | گفته شده برخی از اصولیون همچون [[محمدحسین غروی نائینی|میرازی نائینی]] تواتر اجمالی را رد کرده‌اند.<ref>مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۸.</ref> | ||
[[میرزای قمی]] به مناسبت بحث از متواتر معنوی، به ارائه فرض‌های مختلف درباره تواتر لفظی و معنوی پرداخته است.<ref>قمی، قوانین الاصول، ج۱، ص۴۲۶۴۲۹</ref> به نظر می‌رسد برخی از این فرضها (مثلاً فرض سوم و پنجم) بر اصطلاح متواتر اجمالی قابل تطبیق است. | [[محمدباقر صدر]] در تبیین این قسم از خبر متواتر توضیحات سودمندی داده است.<ref>هاشمی، بحوث فی علم الاصول، ج۴، ص۳۳۵-۳۳۸</ref> [[میرزای قمی]] به مناسبت بحث از متواتر معنوی، به ارائه فرض‌های مختلف درباره تواتر لفظی و معنوی پرداخته است.<ref>قمی، قوانین الاصول، ج۱، ص۴۲۶۴۲۹</ref> به نظر می‌رسد برخی از این فرضها (مثلاً فرض سوم و پنجم) بر اصطلاح متواتر اجمالی قابل تطبیق است.{{مدرک}} | ||
[[محمدحسین حائری اصفهانی]]<ref>حائری اصفهانی، الفصول الغرویه فی الاصول الفقهیه، ص۲۶۸</ref> نیز به مثالهای میرزای قمی اشاره و درباره متواتر نامیدن برخی از آنها مناقشه کرده است. در واقع، کاربرد واژه تواتر برای آن قسم از اخبار که [[آخوند خراسانی]] مطرح کرده، کاربردی مجازی است؛ گرچه توجه به آن در مباحث فقهی بسیار سودمند است.<ref>درباره تقسیم متواتر به تفصیلی و اجمالی رک: منتظری، نهایة الاصول، ص۴۸۷</ref> | [[محمدحسین حائری اصفهانی]]<ref>حائری اصفهانی، الفصول الغرویه فی الاصول الفقهیه، ص۲۶۸</ref> نیز به مثالهای میرزای قمی اشاره و درباره متواتر نامیدن برخی از آنها مناقشه کرده است. در واقع، کاربرد واژه تواتر برای آن قسم از اخبار که [[آخوند خراسانی]] مطرح کرده، کاربردی مجازی است؛ گرچه توجه به آن در مباحث فقهی بسیار سودمند است.<ref>درباره تقسیم متواتر به تفصیلی و اجمالی رک: منتظری، نهایة الاصول، ص۴۸۷</ref> | ||