حدیث علی مع الحق: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امامیه]] از اطلاق روایات علی مع الحق، در همراهی حق و علی(ع)، [[عصمت]] و [[واجب|وجوب]] اقتدا به او را برداشت کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۹.</ref> همچنین به گفته علامه مجلسی، [[معتزله]] نیز با استناد به این [[حدیث|روایات]]، قائل به [[افضلیت امام علی(ع)]] نسبت به دیگر [[صحابه]] هستند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۹.</ref>

در روایات مذکور، امام علی(ع) ملازم با حق، حق‌بین، حق‌گو و ملاک شناخت حق از باطل معرفی شده است.<ref> فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۴۷.</ref> برخی این احادیث را دلیلی بر نهایت فضیلت، [[کرامت]] و عظمت امام دانسته و معتقدند حداقل چیزی که از این احادیث فهمیده می‌شود ممنوعیت جنگ، [[لعن]] و اظهار دشمنی با حضرت علی(ع) است.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۳۶. </ref> بنابراین عده‌ای برطبق این روایات، معارضان با او را گمراه و خارج از حق عنوان کرده‌اند‌<ref>حرعاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۱۸؛ محدث ارموی، تعلیقات نقض، ۱۳۵۸ش، ج۲، ص۷۱۲؛ سند، الصحابة بین العدالة و العصمة، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۳</ref> و عده‌ای با استناد به این احادیث تنها [[فرقه ناجیه]] را پیروان امام علی(ع) می‌دانند.<ref>تیجانی سماوی، الشیعة هم أهل السنة، ۱۴۲۸ق، ص۱۱۴.</ref>  [[فخر رازی]]، مفسر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، با استدلال به این حدیث معتقد است که هرکس در دینش به علی(ع) اقتدا کند، هدایت یافته است.<ref>فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref>

=== امامت و جانشینی بلافصل امام علی(ع)===

عالمان [[شیعه]] معتقدند که از نتایج احادیث همراهی علی(ع) با حق، پذیرش برتری همه جانبه امام علی(ع) بر دیگر صحابه از جمله شایستگی مطلق در امامت، رهبری و خلافت بلافصل است<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۹؛ مغنیه، الجوامع و الفوارق، ۱۴۱۴ق، ص۹۲-۹۳.</ref> و اگر حضرت علی(ع) از بالاترین درجه جامعیت علمی، اخلاقی و سیاسی برخوردار نبود، مخاطب و مصداق این روایت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] قرار نمی‌گرفت.<ref>فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۱۳۷.</ref> بنابراین بر دیگران [[واجب]] است تا از او به صورت مطلق اطاعت کنند؛<ref> ابن عطیه، أبهی المراد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۵۶۹؛ تنکابنی، ضیاء القلوب، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۰۳؛ کاشف الغطاء، العقائد الجعفریة، ۱۴۲۵ق، ص۵۳.</ref> چنان‌که گاه در ادامه این روایت آمده است که پیامبر(ص) به [[عمار یاسر]] فرمود: اگر تمام مردم به یک سمت بروند و امام علی(ع) به سمت دیگر برود، تو به سمت علی برو که راه علی(ع) راه حق خواهد بود.<ref>ابن طاوس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۴؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ۱۴۳؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۲۴.</ref>

=== عصمت امام علی(ع)===

[[شیخ مفید]] معتقد است [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] با چنین وصفی از سوی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دچار خطا و یا شک در [[احکام شرعی|احکام الهی]] نمی‌شود<ref>شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹.</ref> و به گمراهی نخواهد رفت.<ref> شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۱.</ref> برخی این حدیث را با توجه به اطلاق و قید و شرط نداشتن در همراهی امام و حق،<ref>حکیم، الإمامة و أهل البیت(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۲۲۵.</ref> یکی از دلائل [[عصمت]] امام علی(ع)<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۵۷؛ مغنیه، الجوامع و الفوارق، ۱۴۱۴ق، ص۹۲؛ مجلسی، حق الیقین، تهران، ص۱۳۶؛ سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۳۸۲. </ref> در سیره و کردار<ref>سند، الصحابة بین العدالة و العصمة، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۳.</ref> برشمرده و آن را شامل همه زمینه‌های علمی، عملی، شرعی، عرفی، اجتماعی و اخلاقی نیز می‌دانند؛<ref>ابن عطیه، أبهی المراد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۸۰۷؛ مقدس اردبیلی، حدیقة الشیعة، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۲۷.</ref> لذا ارتکاب هر نوع خطا و [[گناه]] را از سوی امام محال می‌دانند؛<ref>سبحانی، الأضواء، قم، ص۳۸۹؛ بحوث فی الملل و النحل، قم، ج۶، ص۲۷۴.</ref> چراکه با انجام گناه و حتی یک خطا، ملازمه دائمی حق و علی(ع) از بین رفته و اطلاق سخن پیامبر(ص) نقض می‌شد.<ref>فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref>

* ابن تیمیة حرانی، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، ۱۴۰۶ق.

* ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.

* ابن قتیبة دینوری، عبدالله بن مسلم، الإمامة و السیاسة معروف به تاریخ الخلفاء، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۱۰ق.