Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵
ویرایش
ماهی فلسدار: تفاوت میان نسخه‌ها
ویرایش و حذف مطالب نامرتبط
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ویرایش و حذف مطالب نامرتبط) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
فقیهان، خرید و فروش ماهیان بدون فلس را برای خوردن، باطل و حرام دانسته‌اند. در مقدار پولک‌دار بودن ماهی، اگر بخشی از بدن ماهی پولک داشته باشد کفایت می‌کند. در حکم ماهیانی که دارای پولک‌های ذره‌بینی هستند و با چشم غیرمسلح امکان دیدن آن وجود ندارد، در بین علما اختلاف وجود دارد. | فقیهان، خرید و فروش ماهیان بدون فلس را برای خوردن، باطل و حرام دانسته‌اند. در مقدار پولک‌دار بودن ماهی، اگر بخشی از بدن ماهی پولک داشته باشد کفایت می‌کند. در حکم ماهیانی که دارای پولک‌های ذره‌بینی هستند و با چشم غیرمسلح امکان دیدن آن وجود ندارد، در بین علما اختلاف وجود دارد. | ||
== معرفی | ==معرفی== | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
ماهی فلسدار به ماهی دارای پولک که پوشش بیرونی بدن ماهی است<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج۹، ص۲۶۸.</ref> گفته می‌شود. در فقه اسلامی از ماهی فلسدار در باب [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]] سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> [[شهید ثانی]] در کتاب [[مسالک الافهام]]، بحث از حیوانات دریایی را به‌عنوان یکی از اقسام شش‌گانه باب اطعمه و اشربه آورده است.<ref> شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۱۰.</ref> {{یادداشت|برخی از فقها حیوانات دریایی را به سه دسته تقسیم کرده‌اند. حیواناتی که خوردن آن حلال یا حرام و یا مکروه است و تمامی ماهیان فلسدار را از ماهیان حلال گوشت دانسته‌اند.(کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۶.)}} | ماهی فلسدار به ماهی دارای پولک که پوشش بیرونی بدن ماهی است<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج۹، ص۲۶۸.</ref> گفته می‌شود. در فقه اسلامی از ماهی فلسدار در باب [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]] سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> [[شهید ثانی]] در کتاب [[مسالک الافهام]]، بحث از حیوانات دریایی را به‌عنوان یکی از اقسام شش‌گانه باب اطعمه و اشربه آورده است.<ref> شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۱۰.</ref> {{یادداشت|برخی از فقها حیوانات دریایی را به سه دسته تقسیم کرده‌اند. حیواناتی که خوردن آن حلال یا حرام و یا مکروه است و تمامی ماهیان فلسدار را از ماهیان حلال گوشت دانسته‌اند.(کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۶.)}} | ||
فقهای امامیه خوردن ماهی پولک‌دار را حلال و ماهی که پولک نداشته باشد را [[حرام]] دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹ | == حکم فقهی == | ||
فقهای امامیه خوردن ماهی پولک‌دار را حلال و ماهی که پولک نداشته باشد را [[حرام]] دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹.</ref> | |||
ماهی فلسدار را به این شرط که زنده از آب گرفته شده و بیرون از آب بمیرد،<ref>خمینی، توضیخ المسائل، ۱۴۲۶، ص۵۵۲؛ فاضل لنکرانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۴۷۵-۴۷۶.</ref> حلال دانسته‌اند.<ref> طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۵۷۶.</ref> فلسدار بودن ماهی را از صفاتی دانسته‌اند که نشان از حلیت ماهی است.<ref> خمینی، تحریر الوسیلة، قم، ج۲، ص۱۵۵.</ref> منظور از ماهی بدون فلس نیز ماهی است که ذاتا پولک ندارد؛<ref> غفاری، ترجمه و شرح من لا یحضره الفقیه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۴۴.</ref> از این‌رو ماهی‌هایی که پولک دارند اما پولکشان ریخته باشد را شامل نمی‌شود.<ref> حلی، قواعد الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۴؛ غفاری، ترجمه و شرح من لا یحضره الفقیه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۴۴؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۶۳.</ref> | |||
در کتب روایی [[شیعه]]، روایاتی در زمینه حکم ماهیان فلسدار جمع‌آوری شده است؛<ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه،۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۳؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۴، ص۱۲۹؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۱۰ق، ج۶۲، ص۱۹۱.</ref> چنانکه [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام]]، روایات را در بخش اول صید و ذباحه آورده است.<ref> طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۲.</ref> | در کتب روایی [[شیعه]]، روایاتی در زمینه حکم ماهیان فلسدار جمع‌آوری شده است؛<ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه،۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۳؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۴، ص۱۲۹؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۱۰ق، ج۶۲، ص۱۹۱.</ref> چنانکه [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام]]، روایات را در بخش اول صید و ذباحه آورده است.<ref> طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۲.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۸: | ||
عده‌ای از محققان دلایلی را برای [[حلال]] بودن ماهیان فلسدار و حرام بودن ماهیان بدون فلس ارائه داده‌اند؛ از جمله آنکه ماهیان بدون پولک اصولا گوشتخوار یا مردارخوار هستند و گوشت بدن آنها به دلیل نداشتن پولک از آلودگی برخوردار است؛ اما ماهی‌های پولک‌دار چنین نیستند.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/581497 علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟]، سایت مشرق.</ref> | عده‌ای از محققان دلایلی را برای [[حلال]] بودن ماهیان فلسدار و حرام بودن ماهیان بدون فلس ارائه داده‌اند؛ از جمله آنکه ماهیان بدون پولک اصولا گوشتخوار یا مردارخوار هستند و گوشت بدن آنها به دلیل نداشتن پولک از آلودگی برخوردار است؛ اما ماهی‌های پولک‌دار چنین نیستند.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/581497 علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟]، سایت مشرق.</ref> | ||
===حکم تخم ماهی=== | |||
=== حکم تخم ماهی=== | |||
بر طبق فتوای اکثر فقها حکم خوردن تخم(خاویار) ماهی تابع خود ماهی است؛ از این‌رو اگر خوردن ماهی حلال باشد خوردن خاویار آن هم حلال خواهد بود.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مشهد، ج۲، ص۱۶۰؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> هر چند عده‌ای راهکارهای دیگری آورده‌اند از جمله آنکه اگر تخم ماهی زبر و خشن باشد حلال است و اگر نرم باشد [[حرام]] است؛<ref> دیلمی، المراسم العلویة، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۷.</ref> اما برخی این راهکار را در صورتی دانسته‌اند که حلال‌گوشت و حرام‌گوشت بودن ماهی مشخص نباشد.<ref>حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مشهد، ج۲، ص۱۶۰؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> | بر طبق فتوای اکثر فقها حکم خوردن تخم(خاویار) ماهی تابع خود ماهی است؛ از این‌رو اگر خوردن ماهی حلال باشد خوردن خاویار آن هم حلال خواهد بود.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مشهد، ج۲، ص۱۶۰؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> هر چند عده‌ای راهکارهای دیگری آورده‌اند از جمله آنکه اگر تخم ماهی زبر و خشن باشد حلال است و اگر نرم باشد [[حرام]] است؛<ref> دیلمی، المراسم العلویة، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۷.</ref> اما برخی این راهکار را در صورتی دانسته‌اند که حلال‌گوشت و حرام‌گوشت بودن ماهی مشخص نباشد.<ref>حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مشهد، ج۲، ص۱۶۰؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> | ||
==حکم اختصاصی شیعه؛ تخصیص حلیت به ماهی فلسدار== | |||
== حکم اختصاصی شیعه؛ تخصیص حلیت به ماهی فلسدار == | |||
برخی از فقهای متقدم [[شیعه]] همچون [[شیخ طوسی]] و [[شریف مرتضی]] حلال بودن ماهی فلسدار و حرام بودن مابقی حیوانات دریایی را از احکام اختصاصی [[امامیه]] دانسته‌اند.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> و برخی دیگر با اشاره به [[تواتر]] روایات در این زمینه<ref> تحقیق کوه‌کمره‌ای در کتاب حلی، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۱.</ref> و شهرت آن در بین اصحاب،<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> برای آن ادعای [[اجماع]] کرده<ref> راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> و از اصول مذهب شیعه دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> | برخی از فقهای متقدم [[شیعه]] همچون [[شیخ طوسی]] و [[شریف مرتضی]] حلال بودن ماهی فلسدار و حرام بودن مابقی حیوانات دریایی را از احکام اختصاصی [[امامیه]] دانسته‌اند.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> و برخی دیگر با اشاره به [[تواتر]] روایات در این زمینه<ref> تحقیق کوه‌کمره‌ای در کتاب حلی، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۱.</ref> و شهرت آن در بین اصحاب،<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> برای آن ادعای [[اجماع]] کرده<ref> راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> و از اصول مذهب شیعه دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۲۷: | ||
از این رو شماری از فقها، حلیت ماهی فلسدار را اجماع تمام مسلمانان دانسته‌اند که عموم [[آیات]] و روایات<ref> سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۵۹۶؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> [[مستفیض|مستفیضه]]<ref>کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج۲، ص۱۸۴؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۰۵ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref> بر آن دلالت می‌کند و حرمت ماهی بدون فلس و حیوانات دریایی که ماهی محسوب نمی‌شوند را اجماع اصحاب امامیه دانسته‌اند.<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> | از این رو شماری از فقها، حلیت ماهی فلسدار را اجماع تمام مسلمانان دانسته‌اند که عموم [[آیات]] و روایات<ref> سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۵۹۶؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> [[مستفیض|مستفیضه]]<ref>کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج۲، ص۱۸۴؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۰۵ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref> بر آن دلالت می‌کند و حرمت ماهی بدون فلس و حیوانات دریایی که ماهی محسوب نمی‌شوند را اجماع اصحاب امامیه دانسته‌اند.<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> | ||
== مصادیق روایی == | ==مصادیق روایی== | ||
عده‌ای از [[فقها]] با توجه به روایات گوناگون به برخی از نام‌های ماهیان [[حلال‌گوشت]] و یا [[حرام‌گوشت]] اشاره کرده<ref> برای نمونه نگاه کنید به: مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۵۷۶؛ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۵۷۶؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ آبی، کشف الرموز، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۶۰؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹؛ حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳.</ref> و حکم علما در این زمینه را جمع‌آوری کرده‌اند.<ref> آبی، کشف الرموز، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | عده‌ای از [[فقها]] با توجه به روایات گوناگون به برخی از نام‌های ماهیان [[حلال‌گوشت]] و یا [[حرام‌گوشت]] اشاره کرده<ref> برای نمونه نگاه کنید به: مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۵۷۶؛ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۵۷۶؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ آبی، کشف الرموز، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۶۰؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹؛ حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۳.</ref> و حکم علما در این زمینه را جمع‌آوری کرده‌اند.<ref> آبی، کشف الرموز، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۶: | ||
در مصداق شماری از ماهیانی که در روایات به آنها اشاره شده، اختلاف وجود دارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: شعرانی، ترجمه و شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۳۴.</ref> | در مصداق شماری از ماهیانی که در روایات به آنها اشاره شده، اختلاف وجود دارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: شعرانی، ترجمه و شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۳۴.</ref> | ||
== اندازه و مصداق فلس == | ==اندازه و مصداق فلس== | ||
طبق [[فتوا|فتاوای]] برخی از [[مجتهد|مجتهدان]]، لازم نیست تمام بدن ماهی فلس داشته باشد؛ بنابراین اگر قسمتی از بدن ماهی فلس داشته باشد، کافی است. <ref>جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> تشخیص آنکه بدن ماهی، فلس دارد یا خیر با خود شخص است<ref> گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۳.</ref> و یا آنکه اهل خبره ماهی مزبور را دارای فلس بداند.<ref> بهجت، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۳۷۶.</ref> | طبق [[فتوا|فتاوای]] برخی از [[مجتهد|مجتهدان]]، لازم نیست تمام بدن ماهی فلس داشته باشد؛ بنابراین اگر قسمتی از بدن ماهی فلس داشته باشد، کافی است. <ref>جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> تشخیص آنکه بدن ماهی، فلس دارد یا خیر با خود شخص است<ref> گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۳.</ref> و یا آنکه اهل خبره ماهی مزبور را دارای فلس بداند.<ref> بهجت، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۳۷۶.</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آبی، فاضل حسن بن ابی طالب یوسفی، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | *آبی، فاضل حسن بن ابی طالب یوسفی، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | ||
* ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، قم، دارالبیدار للنشر، ۱۳۶۹ق. | *ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، قم، دارالبیدار للنشر، ۱۳۶۹ق. | ||
* اردبیلی، احمد بن علی، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، تحقیق آقا مجتبی عراقی و علی‌پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | *اردبیلی، احمد بن علی، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، تحقیق آقا مجتبی عراقی و علی‌پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | ||
* بجنوردی، سید حسن، القواعد الفقهیة، تحقیق مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق. | *بجنوردی، سید حسن، القواعد الفقهیة، تحقیق مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق. | ||
* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق. | *بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق. | ||
* برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق. | *برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق. | ||
* بهجت، محمدتقی، استفتاءات، قم، دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، ۱۴۲۸ق. | *بهجت، محمدتقی، استفتاءات، قم، دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، ۱۴۲۸ق. | ||
* تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، قم، بی‌جا، بی‌تا. | *تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، قم، بی‌جا، بی‌تا. | ||
* تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ق. | *تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ق. | ||
* جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | *جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | ||
* جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، فارسی، قم، موسسه دائر المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، بی‌تا. | *جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، فارسی، قم، موسسه دائر المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، بی‌تا. | ||
* حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۰۹ق. | *حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۰۹ق. | ||
* حکیم، سید محسن، منهاج الصالحین (المحشی)، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۰ق. | *حکیم، سید محسن، منهاج الصالحین (المحشی)، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۰ق. | ||
* حلی، ابن ادریس محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق. | *حلی، ابن ادریس محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق. | ||
* حلی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تحقیق محمدهادی یوسفی غروی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر، ۱۴۱۱ق. | *حلی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تحقیق محمدهادی یوسفی غروی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر، ۱۴۱۱ق. | ||
* حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، مشهد، مؤسسه آل‌البیت(ع)، بی‌تا. | *حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، مشهد، مؤسسه آل‌البیت(ع)، بی‌تا. | ||
* حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | *حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | ||
* حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | *حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | ||
* حلّی، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق. | *حلّی، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق. | ||
* حلی، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، ۱۴۲۵ق. | *حلی، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، ۱۴۲۵ق. | ||
* خمینی، سید روح الله موسوی، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، بی‌تا. | *خمینی، سید روح الله موسوی، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، بی‌تا. | ||
* خمینی، سید روح الله موسوی، توضیح المسائل، تحقیق مسلم قلی پور گیلانی، قم، ۱۴۲۶ق. | *خمینی، سید روح الله موسوی، توضیح المسائل، تحقیق مسلم قلی پور گیلانی، قم، ۱۴۲۶ق. | ||
* خویی، سید ابوالقاسم، صراط النجاة (المحشی)، قم، مکتب نشر المنتخب، ۱۴۱۶ق. | *خویی، سید ابوالقاسم، صراط النجاة (المحشی)، قم، مکتب نشر المنتخب، ۱۴۱۶ق. | ||
* دیلمی، سلار، المراسم العلویة و الأحکام النبویة، تحقیق محمود بستانی، قم، منشورات الحرمین، ۱۴۰۴ق. | *دیلمی، سلار، المراسم العلویة و الأحکام النبویة، تحقیق محمود بستانی، قم، منشورات الحرمین، ۱۴۰۴ق. | ||
* راوندی، قطب الدین، فقه القرآن للراوندی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ۱۴۰۵ق. | *راوندی، قطب الدین، فقه القرآن للراوندی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ۱۴۰۵ق. | ||
* سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن، سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۳ق. | *سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن، سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۳ق. | ||
* شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق | *شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق | ||
* شعرانی، ابوالحسن، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ترجمه و شرح، تهران، منشورات إسلامیة، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق. | *شعرانی، ابوالحسن، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ترجمه و شرح، تهران، منشورات إسلامیة، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق. | ||
* شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق. | *شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق. | ||
* شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محمدتقی و علی اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | *شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محمدتقی و علی اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | ||
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۴۱۰ق. | *شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۴۱۰ق. | ||
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | *شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | ||
* صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، قم، انتشارات حضرت معصومه(س)، ۱۴۱۷ق. | *صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، قم، انتشارات حضرت معصومه(س)، ۱۴۱۷ق. | ||
* صدوق، محمّد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | *صدوق، محمّد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق. | *طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق سید محمدتقی کشفی، تهران، مکتبه المرتضویه، چاپ سوم، ۱۳۸۷ق. | *طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق سید محمدتقی کشفی، تهران، مکتبه المرتضویه، چاپ سوم، ۱۳۸۷ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۰ق. | *طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۰ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن الموسوی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | *طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن الموسوی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* فاضل لنکرانی، محمد، توضیح المسائل، قم، چاپ صد و چهاردهم، ۱۴۲۶ق. | *فاضل لنکرانی، محمد، توضیح المسائل، قم، چاپ صد و چهاردهم، ۱۴۲۶ق. | ||
* عاملی، بهاء الدین، جامع عباسی و تکمیل آن محشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ جدید، ۱۴۲۹ق. | *عاملی، بهاء الدین، جامع عباسی و تکمیل آن محشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ جدید، ۱۴۲۹ق. | ||
* غفاری، علی‌اکبر، محمدجواد صدر بلاغی، ترجمه و شرح من لا یحضره الفقیه، تهران، نشر صدوق، ۱۴۰۹ق. | *غفاری، علی‌اکبر، محمدجواد صدر بلاغی، ترجمه و شرح من لا یحضره الفقیه، تهران، نشر صدوق، ۱۴۰۹ق. | ||
* کاشانی، فیض، محمد محسن بن شاه مرتضی، مفاتیح الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، بی‌تا. | *کاشانی، فیض، محمد محسن بن شاه مرتضی، مفاتیح الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، بی‌تا. | ||
* کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم، موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۶ق. | *کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم، موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۶ق. | ||
* گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل للگلبایگانی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | *گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل للگلبایگانی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق. | ||
* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | *محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | ||
* مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المقنعه، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | *مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المقنعه، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۷ق. | *مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۷ق. | ||
* سایت مشرق، علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟، تاریخ انتشار:۱۳۹۵/۱۱/۱۰، تاریخ بازدید: ۱۳۹۸/۱۰/۲۵. | *سایت مشرق، علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟، تاریخ انتشار:۱۳۹۵/۱۱/۱۰، تاریخ بازدید: ۱۳۹۸/۱۰/۲۵. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{احکام اطعمه و اشربه}} | {{احکام اطعمه و اشربه}} | ||