۱۵٬۶۴۵
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵: | خط ۵: | ||
همه شیعیان بهجز [[زیدیه]]، امام را [[عصمت|معصوم]] میدانند و بر این باورند که آخرین امام، [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|مهدی موعود(عج)]] است که در [[غیبت امام زمان (عج)|غیبت]] بهسر میبرد و روزی برای برقراری عدالت در جهان قیام خواهد کرد. | همه شیعیان بهجز [[زیدیه]]، امام را [[عصمت|معصوم]] میدانند و بر این باورند که آخرین امام، [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|مهدی موعود(عج)]] است که در [[غیبت امام زمان (عج)|غیبت]] بهسر میبرد و روزی برای برقراری عدالت در جهان قیام خواهد کرد. | ||
برخی دیگر از باورهای [[کلام اسلامی|کلامیِ]] متمایز شیعه | برخی دیگر از باورهای [[کلام اسلامی|کلامیِ]] متمایز شیعه عبارت است از: [[حسن و قبح|حسن و قبح عقلی]]، [[تنزیه صفات|تنزیه صفات خدا]]، [[امر بین الامرین|اَمرٌ بَینَ الاَمرَین]]، عدم [[عدالت صحابه]]، [[تقیه]]، [[توسل]] و [[شفاعت]]. برخی از فرقههای شیعه در شماری از این باورها دیدگاه دیگری دارند. | ||
در مذهب شیعه همچون مذهب | در مذهب شیعه همچون مذهب اهلسنت منابع استنباط [[احکام شرعی|احکام]] فقهی [[قرآن]]، [[سنت]]، [[عقل]] و [[اجماع]] است. البته برخلاف [[اهلسنت]]، علاوهبر سنت پیامبر(ص)، سنت امامان یعنی رفتار و گفتارشان نیز حجت است. | ||
امروزه مذهب شیعه سه فرقه دارد: [[امامیه]]، [[اسماعیلیه]] و [[زیدیه]]. شیعیان امامی یا دوازدهامامی، بیشتر جمعیت شیعیان را تشکیل میدهند. آنان به امامتِ [[امامان شیعه|دوازده امام]] اعتقاد دارند که آخرینشان مهدی موعود است. | امروزه مذهب شیعه سه فرقه دارد: [[امامیه]]، [[اسماعیلیه]] و [[زیدیه]]. شیعیان امامی یا دوازدهامامی، بیشتر جمعیت شیعیان را تشکیل میدهند. آنان به امامتِ [[امامان شیعه|دوازده امام]] اعتقاد دارند که آخرینشان [[مهدی موعود]] است. | ||
اسماعیلیه، امامانِ امامیه را تا امام ششم آنها یعنی [[امام صادق(ع)]] میپذیرند و پس از او [[اسماعیل پسر امام صادق|اسماعیل فرزند امام صادق(ع)]] و محمد پسر اسماعیل را امام میدانند و معتقدند او مهدی موعود است. | |||
زیدیه شمار امامان را محدود نمیکنند و بر این باورند که هریک از فرزندان [[حضرت | زیدیه شمار امامان را محدود نمیکنند و بر این باورند که هریک از فرزندان [[حضرت فاطمه(س)]] که عالم و زاهد و شجاع و سخاوتمند باشد و قیام کند، امام است. | ||
حکومتهای [[آل ادریس|آلادریس]]، [[علویان (طبرستان)|علویانِ طبرستان]]، [[آل بویه]]، زیدیان [[یمن]]، [[فاطمیان]]، [[اسماعیلیه]]، [[سربداران | حکومتهای [[آل ادریس|آلادریس]]، [[علویان (طبرستان)|علویانِ طبرستان]]، [[آل بویه]]، زیدیان [[یمن]]، [[فاطمیان]]، [[اسماعیلیه]]، [[سربداران|سربدارانِ سبزوار]]، [[صفویان|صفویه]] و [[جمهوری اسلامی ایران]] از حکومتهای شیعیِ [[جهان اسلام]] بودهاند. | ||
براساس گزارش انجمن دین و زندگی مؤسسه pew، بین ۱۰ الی ۱۳ درصد جمعیت مسلمانان جهان، شیعه هستند. جمعیت آنان را حدود ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر تخمین زدهاند. بیشتر شیعیان در [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[هند]] و [[عراق]] زندگی میکنند. | براساس گزارش انجمن دین و زندگی مؤسسه pew، بین ۱۰ الی ۱۳ درصد جمعیت مسلمانان جهان، شیعه هستند. جمعیت آنان را حدود ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر تخمین زدهاند. بیشتر شیعیان در [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[هند]] و [[عراق]] زندگی میکنند. | ||
==واژهشناسی و تعریف== | ==واژهشناسی و تعریف== | ||
شیعه در لغت بهمعنای پیرو، یار و گروه است<ref>فراهیدی، العین، ذیل «شیع و شوع».</ref> و در اصطلاح، به کسانی میگویند که معتقدند بنابر [[حدیث|احادیثی]] که از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل شده، [[امام علی(ع)]] جانشین بلافصل او است؛<ref>شیخ مفید، اوائلالمقالات، ۱۴۱۳ق، ص۳۵؛ شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> در برابرِ [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] که میگویند پیامبر جانشینش را تعیین نکرده بود و بهدلیل [[اجماع]] مسلمانان در [[بیعت]] با [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]]، وی جانشین پیامبر است.<ref>نگاه کنید به شرحالمواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۵۴.</ref> | شیعه در لغت بهمعنای پیرو، یار و گروه است<ref>فراهیدی، العین، ذیل «شیع و شوع».</ref> و در اصطلاح، به کسانی میگویند که معتقدند بنابر [[حدیث|احادیثی]] که از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل شده، [[امام علی(ع)]] جانشین بلافصل او است؛<ref>شیخ مفید، اوائلالمقالات، ۱۴۱۳ق، ص۳۵؛ شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> در برابرِ [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] که میگویند پیامبر(ص)، جانشینش را تعیین نکرده بود و بهدلیل [[اجماع]] مسلمانان در [[بیعت]] با [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]]، وی جانشین پیامبر(ص) است.<ref>نگاه کنید به شرحالمواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۵۴.</ref> | ||
بهگفته برخی از مورخان، تا چند قرن پس از پیدایش [[اسلام]]، شیعه تنها به این معنا بهکار نمیرفته است؛ بلکه به دوستداران [[اهلبیت]] و کسانی که امام علی را بر [[عثمان]] خلیفه | بهگفته برخی از مورخان، تا چند قرن پس از پیدایش [[اسلام]]، شیعه تنها به این معنا بهکار نمیرفته است؛ بلکه به دوستداران [[اهلبیت]] و کسانی که امام علی(ع) را بر [[عثمان]] (خلیفه سوم)، مقدم میدانستند هم شیعه میگفتند.<ref>نگاه کنید به جعفریان، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، ۱۳۹۰ش، ص۲۲و۲۷.</ref> | ||
==تاریخچه پیدایش== | ==تاریخچه پیدایش== | ||
درباره زمان پیدایش شیعه بهعنوان یک گروه مشخص که پیرو [[امام علی(ع)]] است و او را شایسته جانشینی پیامبر میداند، اختلافنظر است. | درباره زمان پیدایش شیعه بهعنوان یک گروه مشخص که پیرو [[امام علی(ع)]] است و او را شایسته جانشینی پیامبر میداند، اختلافنظر است. علمای شیعه معتقدند از زمان حیات پیامبر اسلام، عدهای از صحابه حول محور حضرت علی(ع) بوده و بهخاطر روایات منقول از پیامبر، شیعه در همان زمان هم وجود داشته است؛ اما عدهای از مورخان میگویند شیعه پس از [[واقعه سقیفه بنیساعده|واقعه سقیفه]] بهوجود آمده است. بهباور برخی، شیعه پس از قتل [[عثمان بن عفان|عثمان]] خلیفه سوم شکل گرفته است؛ برخی هم زمان شکلگیری شیعه را پس از [[ماجرای حکمیت|ماجرای حَکَمیت]] میدانند.<ref>محرمی، تاریخ تشیع، ۱۳۸۲ش، ۴۳و۴۴؛ گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ تشیع، ۱۳۸۹ش، ۲۰تا۲۲؛ فیاض، پیدایش و گسترش تشیع، ۱۳۸۲ش، ص۴۹تا۵۳.</ref> | ||
دیدگاه پرطرفدار میان علمای شیعه، دیدگاه نخست است.<ref>نگاه کنید به صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۸تا۲۰.</ref> اینان به احادیث و گزارشهای تاریخیای استناد میکنند که در آنها در زمان پیامبر به شیعیان | دیدگاه پرطرفدار میان علمای شیعه، دیدگاه نخست است.<ref>نگاه کنید به صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۸تا۲۰.</ref> اینان به احادیث و گزارشهای تاریخیای استناد میکنند که در آنها در زمان پیامبر به شیعیان علی(ع)، بشارت داده شده یا از کسانی بهعنوان شیعیان علی یاد شده است.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۲۰.</ref> این گروه به تصمیم سقیفه اعتراض داشتند و تا حضرت علی(ع) با خلیفه بیعت نکرد؛ آنها هم بیعت نکردند. بنابر نقل ناشی اکبر در مسائل الامامه، یاران علی(ع) بعد از شهادت وی به سه دسته تقسیم شدند. عدهای قائل به نص و وصیت در نسل ایشان بودند که به شیعه اعتقادی مشهور شدند. عدهای طرفدار عبدالله بن سبا بودند و تعداد زیادی از اهل کوفه شیعه اختیاری بوده و قائل به نص و وصیت نبودند.{{مدرک}} | ||
==نظریه امامت== | ==نظریه امامت== |
ویرایش