Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۰۱۹
ویرایش
شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←اسماعیلیه: ویرایش صوری
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←فرقه‌های شیعه: ویرایش صوری) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←اسماعیلیه: ویرایش صوری) |
||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
[[قاضی نعمان]] بزرگ‌ترین فقیه اسماعیلیه،<ref>دفتری، تاریخ و سنت‌های اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۰.</ref> ابوحاتم رازی، [[ناصر خسرو]] و گروهی به‌نام اخوان الصفا از اندیشمندان برجسته اسماعیلیه هستند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۵۳.</ref> [[رسائل اخوان الصفا]] و اَعلام النبوه نوشته ابوحاتم رازی، از مهم‌ترین کتاب‌های فلسفی اسماعیلیه<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۵۴و۱۶۱</ref> و دعائم الاسلام نوشته قاضی نعمان، منبع اصلی فقهی آنان است.<ref>دفتری، تاریخ و سنت‌های اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۲.</ref> | [[قاضی نعمان]] بزرگ‌ترین فقیه اسماعیلیه،<ref>دفتری، تاریخ و سنت‌های اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۰.</ref> ابوحاتم رازی، [[ناصر خسرو]] و گروهی به‌نام اخوان الصفا از اندیشمندان برجسته اسماعیلیه هستند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۵۳.</ref> [[رسائل اخوان الصفا]] و اَعلام النبوه نوشته ابوحاتم رازی، از مهم‌ترین کتاب‌های فلسفی اسماعیلیه<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۵۴و۱۶۱</ref> و دعائم الاسلام نوشته قاضی نعمان، منبع اصلی فقهی آنان است.<ref>دفتری، تاریخ و سنت‌های اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۲.</ref> | ||
امروزه اسماعیلیه به دو گروه [[آقاخانیه]] و [[بهره|بُهره]] تقسیم می‌شوند که بازماندگان دو شاخه از فاطمیان مصر یعنی نزاریه و مستعلویه هستند.<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی،۱۳۷۲ش، ص۵۳.</ref> گروه نخست حدود یک میلیون | امروزه اسماعیلیه به دو گروه [[آقاخانیه]] و [[بهره|بُهره]] تقسیم می‌شوند که بازماندگان دو شاخه از فاطمیان مصر یعنی نزاریه و مستعلویه هستند.<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی،۱۳۷۲ش، ص۵۳.</ref> گروه نخست را حدود یک میلیون نفر می‌دانند که عمدتاً در کشورهای آسایی چون هند، پاکستان افغانستان و ایران زندگی می‌کنند.<ref>دفتری، «اسماعیلیه»، ص۷۰۱.</ref> شمار گروه دوم را هم حدود پانصد هزار نفر تخمین زده‌اند که بیش از ۸۰درصدشان در هند سکونت دارند.<ref>دفتری، «بهره»، ص۸۱۳.</ref> | ||
==حکومت‌ها== | ==حکومت‌ها== | ||
حکومت‌های [[علویان طبرستان]]، [[آل بویه]]، زیدیان | حکومت‌های [[علویان طبرستان]]، [[آل بویه]]، زیدیان [[یمن]]، [[فاطمیان]]، [[اسماعیلیه]]، [[سربداران]]ِ [[سبزوار]]، [[صفویه]] و [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] از حکومت‌های شیعیِ [[جهان اسلام]] بوده‌اند. | ||
حکومت علویانْ [[زیدیه|زیدی]] بودند.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۵۱.</ref> زیدیان همچنین از سال ۲۸۴ق تا سال ۱۳۸۲ق بر یمن حکومت می‌کردند.<ref>رسول جعفریان، ۱۳۸۷ش، اطلس شیعه، ص۴۶۲.</ref> حکومت‌های فاطمیان و اسماعیلیهٔ اَلَموت، مذهب [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] داشتند.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۵-۱۵۷.</ref> درخصوص آل بویه اختلاف‌نظر هست. برخی آنها زیدی‌مذهب می‌دانند، | حکومت علویانْ [[زیدیه|زیدی]] بودند.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۵۱.</ref> زیدیان همچنین از سال ۲۸۴ق تا سال ۱۳۸۲ق بر یمن حکومت می‌کردند.<ref>رسول جعفریان، ۱۳۸۷ش، اطلس شیعه، ص۴۶۲.</ref> حکومت‌های فاطمیان و اسماعیلیهٔ اَلَموت، مذهب [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] داشتند.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۵-۱۵۷.</ref> درخصوص آل بویه اختلاف‌نظر هست. برخی آنها زیدی‌مذهب می‌دانند، گروهی می‌گویند امامی بوده‌اند و به‌باور کسانی هم آنها ابتدا زیدی‌مذهب بودند و بعدها به مذهب امامیه درآمدند.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۱۲۵-۱۳۰.</ref> | ||
سلطان محمد خدابنده مشهور به [[الجایتو|اولجایتو]] (حکومت ۷۰۳-۷۱۶ق) هم برای مدتی مذهب شیعه را مذهب رسمی حکومتش اعلام کرد؛ اما براثر فشار تشکیلات دولتی‌اش که برپایه مذهب اهل سنت بود، دوباره مذهب اهل سنت را رسمی اعلام کرد | سلطان محمد خدابنده مشهور به [[الجایتو|اولجایتو]] (حکومت ۷۰۳-۷۱۶ق) هم برای مدتی مذهب شیعه دوازده‌امامی را مذهب رسمی حکومتش اعلام کرد؛ اما براثر فشار تشکیلات دولتی‌اش که برپایه مذهب اهل سنت بود، دوباره مذهب اهل سنت را رسمی اعلام کرد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ش، ص۶۹۴.</ref> | ||
حکومت [[سربداران]] در [[سبزوار]] را هم حکومتی شیعی می‌دانند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۷۷۶.</ref> البته به‌گفته رسول جعفریان، مذهب رهبران و حاکمان سربداران دقیقاً معلوم نیست؛ اما روشن است که رهبران مذهبی آنها صوفیانی با گرایش‌های شیعی بوده‌اند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۷۷۷-۷۸۰.</ref> | حکومت [[سربداران]] در [[سبزوار]] را هم حکومتی شیعی می‌دانند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۷۷۶.</ref> البته به‌گفته رسول جعفریان، مذهب رهبران و حاکمان سربداران دقیقاً معلوم نیست؛ اما روشن است که رهبران مذهبی آنها صوفیانی با گرایش‌های شیعی بوده‌اند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۷۷۷-۷۸۰.</ref> | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
در حکومت صفویه که در سال ۹۰۷ق به‌دست شاه اسماعیل تأسیس شد، مذهب شیعه دوازده‌امامی رسمیت یافت.<ref>هاینس، تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶و۱۵۷.</ref> این حکومت مذهب امامیه را در ایران گسترش داد و ایران را به کشوری کاملاً شیعی تبدیل کرد.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۲۷۶، ۲۷۷.</ref> | در حکومت صفویه که در سال ۹۰۷ق به‌دست شاه اسماعیل تأسیس شد، مذهب شیعه دوازده‌امامی رسمیت یافت.<ref>هاینس، تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶و۱۵۷.</ref> این حکومت مذهب امامیه را در ایران گسترش داد و ایران را به کشوری کاملاً شیعی تبدیل کرد.<ref>چلونگر و شاهمرادی، دولت‌های شیعی در تاریخ، ۱۳۹۵ش، ص۲۷۶، ۲۷۷.</ref> | ||
در جمهوری اسلامی ایران هم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، به رهبری امام خمینی شکل | در جمهوری اسلامی ایران هم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، به رهبری امام خمینی شکل گرفته است، [[اصول دین|اصول مذهب]] و [[فقه]] شیعه دوازده‌امامی مبنا قرار گرفته است.<ref>قاسمی و کریمی، «جمهوری اسلامی ایران»، ص۷۶۵و۷۶۶.</ref> | ||
==جمعیت و پراکندگی جغرافیایی== | ==جمعیت و پراکندگی جغرافیایی== | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
«انجمن دین و زندگی عمومی پیو»، شمار شیعیان جهان را بین ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر و برابر با ۱۰ تا ۱۳ درصد مسلمانان جهان اعلام کرده است.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.</ref> البته برخی این آمار را غیرواقعی دانسته و جمعیت واقعی شیعیان را بیش از سیصد میلیون، یعنی ۱۹ درصد جمعیت مسلمانان جهان، دانسته‌اند.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۱.</ref> | «انجمن دین و زندگی عمومی پیو»، شمار شیعیان جهان را بین ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر و برابر با ۱۰ تا ۱۳ درصد مسلمانان جهان اعلام کرده است.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.</ref> البته برخی این آمار را غیرواقعی دانسته و جمعیت واقعی شیعیان را بیش از سیصد میلیون، یعنی ۱۹ درصد جمعیت مسلمانان جهان، دانسته‌اند.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۱.</ref> | ||
برپایه گزارش «انجمن دین و زندگی عمومی پیو»، ۶۸ تا ۸۰درصد شیعیان در چهار کشور [[ایران]]، [[عراق]]، [[پاکستان]] و [[هند]] زندگی می‌کنند. ایران ۶۶ تا ۷۰ میلیون شیعه دارد که برابر با ۳۷ تا | برپایه گزارش «انجمن دین و زندگی عمومی پیو»، ۶۸ تا ۸۰درصد شیعیان در چهار کشور [[ایران]]، [[عراق]]، [[پاکستان]] و [[هند]] زندگی می‌کنند. ایران ۶۶ تا ۷۰ میلیون شیعه دارد که برابر با ۳۷ تا ۴۰درصد کل شیعیان جهان است. در هریک از کشورهای پاکستان، هند و عراق هم بیش از ۱۶ میلیون نفر شیعه زندگی می‌کنند.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.</ref> | ||
در ایران، [[آذربایجان]]، [[بحرین]] و عراق، جمعیت غالب شیعه است.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۲۰.</ref> در خاورمیانه، شمال آفریقا، منطقه آسیا-اقیانوسیه، [[ترکیه]]، [[یمن]]، [[سوریه]]، [[عربستان سعودی]]، [[آمریکا]] و [[کانادا]] هم شیعه زندگی می‌کند.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۹، ۲۰.</ref> | در ایران، [[آذربایجان]]، [[بحرین]] و عراق، جمعیت غالب شیعه است.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۲۰.</ref> در خاورمیانه، شمال آفریقا، منطقه آسیا-اقیانوسیه، [[ترکیه]]، [[یمن]]، [[سوریه]]، [[عربستان سعودی]]، [[آمریکا]] و [[کانادا]] هم شیعه زندگی می‌کند.<ref>انجمن دین و زندگی عمومی پیو، نقشه جمعیت مسلمانان جهان، ۱۳۹۳ش، ص۱۹، ۲۰.</ref> | ||