Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱
ویرایش
بلوغ دختران: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
عموم فقهاء نُه سالگی را سن بلوغ دختران دانسته و بر این باورند که این نظر مطابق با ظاهر مذهب، مورد اتفاق اصحاب و [[اجماع|اجماعی]] است. این نظر توسط برخی فقها و محققان معاصر مورد مناقشه قرار گرفته است. | عموم فقهاء نُه سالگی را سن بلوغ دختران دانسته و بر این باورند که این نظر مطابق با ظاهر مذهب، مورد اتفاق اصحاب و [[اجماع|اجماعی]] است. این نظر توسط برخی فقها و محققان معاصر مورد مناقشه قرار گرفته است. | ||
[[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در مسئله بلوغ دختران معتقد است سن بلوغ درباره تکالیف مختلف، متفاوت است. او سیزده سالگی را برای [[روزه]]، ده سالگی را برای [[وصیت]] و امثال آن، و نه سالگی را برای اجرای [[حد شرعی|حدود]] معتبر می‌داند. [[یوسف صانعی]]، بلوغ دختران را در سیزده سالگی دانسته است. | [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در مسئله بلوغ دختران معتقد است سن بلوغ درباره تکالیف مختلف، متفاوت است. او سیزده سالگی را برای [[روزه]]، ده سالگی را برای [[وصیت]] و امثال آن، و نه سالگی را برای اجرای [[حد شرعی|حدود]] معتبر می‌داند. [[یوسف صانعی]]، بلوغ دختران را در سیزده سالگی دانسته است. [[محمدهادی معرفت]] و [[محمدابراهیم جناتی]]، حیض را ملاک اصلی بلوغ می‌دانند و سن را ملاک اصلی نمی‌دانند. | ||
== مفهوم‌شناسی بلوغ == | == مفهوم‌شناسی بلوغ == | ||
{{نوشتار اصلی|بلوغ}} | {{نوشتار اصلی|بلوغ}} | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۳: | ||
== سن بلوغ دختران == | == سن بلوغ دختران == | ||
فقهای | بسیاری از فقهای «سن» را از نشانه‌های اصلی بلوغ دانسته‌اند که ملاک در آن سال قمری است.<ref>موسسة دایرة معارف الفقه الإسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۲۰۱۱م، ج۲۱، ص۲۱۰.</ref> با این حال، برخی محققان معاصر، ملاک بودن سن در بلوغ را زیر سؤال برده‌اند.<ref>مرعشی، «تحقیقی درباره سن بلوغ»، ۱۳۷۱ش، ص۶۷.</ref> | ||
در مورد سن بلوغ، نظرات مختلفی وجود دارد: | در مورد سن بلوغ، نظرات مختلفی وجود دارد: | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۲: | ||
بنابر احادیث دیگری از امام باقر(ع) تصریح شده است که دختر وقتی به نه سالگی می‌رسد، حکم [[یتیم]] ندارد و می‌تواند [[ازدواج]] کند، و همچنین [[حد شرعی|حدود الهی]] به نفع و به ضرر او اجرا می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۱۹۸.</ref> | بنابر احادیث دیگری از امام باقر(ع) تصریح شده است که دختر وقتی به نه سالگی می‌رسد، حکم [[یتیم]] ندارد و می‌تواند [[ازدواج]] کند، و همچنین [[حد شرعی|حدود الهی]] به نفع و به ضرر او اجرا می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۱۹۸.</ref> | ||
محققان به ۲۰ یا ۲۶ روایت درباره بلوغ دختران در نه سالگی اشاره کرده‌اند.<ref>مهریزی، بلوغ دختران، ۱۳۷۲ش، ص۲۷۹.</ref><ref name=":12" /> و از این میان، بیش از ده روایت را صحیح دانسته‌اند.<ref name=":12" /> | |||
[[ابن‌ادریس حلی]]، فقیه [[قرن ششم]] در کتاب [[السرائر]]، بلوغ در نه سالگی را در مذهب شیعه، بدون مخالف دانسته است.<ref>ابن ادریس حلّی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۶۷.</ref> [[محمدحسن نجفی]] (درگذشته ۱۲۶۶ق) در [[کتاب جواهر الکلام]]، بلوغ در نه سالگی را مشهور دانسته و بر آن تأکید کرده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۶، ص۳۸.</ref> شیخ حسن کاشف الغطاء (درگذشته ۱۲۶۲ق) نیز با اتکا به [[تواتر|روایات متواتر]] و اتفاق‌نظر فقهای شیعه، نه سالگی را قول درست دانسته و روایات دیگر را شاذ و نادر تلقی کرده که نمی‌توان به آنها اعتماد کرد.<ref>نجفی (کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة (کتاب الصیام)، ۱۴۲۲ق، ص۴۴.</ref> | [[ابن‌ادریس حلی]]، فقیه [[قرن ششم]] در کتاب [[السرائر]]، بلوغ در نه سالگی را در مذهب شیعه، بدون مخالف دانسته است.<ref>ابن ادریس حلّی، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۶۷.</ref> [[محمدحسن نجفی]] (درگذشته ۱۲۶۶ق) در [[کتاب جواهر الکلام]]، بلوغ در نه سالگی را مشهور دانسته و بر آن تأکید کرده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۶، ص۳۸.</ref> شیخ حسن کاشف الغطاء (درگذشته ۱۲۶۲ق) نیز با اتکا به [[تواتر|روایات متواتر]] و اتفاق‌نظر فقهای شیعه، نه سالگی را قول درست دانسته و روایات دیگر را شاذ و نادر تلقی کرده که نمی‌توان به آنها اعتماد کرد.<ref>نجفی (کاشف الغطاء)، أنوار الفقاهة (کتاب الصیام)، ۱۴۲۲ق، ص۴۴.</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۸: | ||
بنابر فتاوای فقها، اگر دختری در نه سالگی به بلوغ برسد، اما توانایی جسمی برای انجام بعضی تکالیف مانند روزه را نداشته باشد، روزه بر او واجب نیست.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61774&lid=0&mid=1826 مکارم شیرازی، بلوغ و نشانه‌های آن (استفتائات)]</ref> | بنابر فتاوای فقها، اگر دختری در نه سالگی به بلوغ برسد، اما توانایی جسمی برای انجام بعضی تکالیف مانند روزه را نداشته باشد، روزه بر او واجب نیست.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61774&lid=0&mid=1826 مکارم شیرازی، بلوغ و نشانه‌های آن (استفتائات)]</ref> | ||
برخی از فقها و محققان، قول مشهور درباره بلوغ دختران در نه سالگی را نقد کرده‌اند؛ [[یوسف صانعی]] سند روایات بلوغ در نه سالگی را دارای اشکال دانسته<ref>صانعی، بلوغ دختران (فقه و زندگی۷)، ۱۳۸۵ش، ص۲۱ -۲۲</ref> و محمدآصف محسنی، روایات نه سالگی بلوغ دختران را دارای تعارض با دیگر روایات دانسته و آن را به معنای استحباب دانسته است.<ref name=":3">قندهاری، الفقه و مسائل طبیة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۰۴.</ref>محققان موارد دیگری نیز برای | برخی از فقها و محققان، قول مشهور درباره بلوغ دختران در نه سالگی را نقد کرده‌اند؛ [[یوسف صانعی]] سند روایات بلوغ در نه سالگی را دارای اشکال دانسته<ref>صانعی، بلوغ دختران (فقه و زندگی۷)، ۱۳۸۵ش، ص۲۱ -۲۲</ref> و محمدآصف محسنی، روایات نه سالگی بلوغ دختران را دارای تعارض با دیگر روایات دانسته و آن را به معنای استحباب دانسته است.<ref name=":3">قندهاری، الفقه و مسائل طبیة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۰۴.</ref>محققان موارد دیگری نیز برای تاویل روایات نه سالگی ذکر کرده‌اند.<ref name=":1">[http://ensani.ir/fa/article/46126/ حاج عبدالباقی، «مروری بر فتواهای تازه آیت‌الله صانعی»].</ref> | ||
برخی محققان این روایات را مربوط به محیط | برخی محققان این روایات را مربوط به محیط خاصی دانسته‌اند که در آنها بلوغ زودرس بوده و دختران در آن سن حق ازدواج داشتند.<ref name=":4" /> برخی دیگر معتقدند این روایات برخلاف قاعده سهولت در دین، بار سنگین تکالیف و احکام و اجرای حدود کامل را بر دوش دختران نه ساله قرار داده، در حالی که آن دختران، ضعیف، ناتوان و فاقد رشد بدنی و قابلیت ازدواج هستند.<ref name=":9">صانعی، بلوغ دختران (فقه و زندگی ۷)، ۱۳۸۵ش، ص۳۵.</ref> | ||
=== ده سالگی === | === ده سالگی === | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۸: | ||
=== سیزده سالگی === | === سیزده سالگی === | ||
[[یوسف صانعی]] با استدلال به روایت ذیل، برخی آیات قرآن و قواعدی مانند [[حدیث رفع قلم|قاعده رفع قلم]]، معتقد است که سن بلوغ در دختران سیزده سالگی | [[یوسف صانعی]] با استدلال به روایت ذیل، برخی آیات قرآن و قواعدی مانند [[حدیث رفع قلم|قاعده رفع قلم]]، معتقد است که سن بلوغ در دختران سیزده سالگی است.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: صانعی، بلوغ دختران (فقه و زندگی ۷)، ۱۳۸۵ش، فصل دوم.</ref> [[عمار ساباطی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده که ایشان سن بلوغ دختر را در سیزده سالگی دانسته و معتقد است [[نماز]] و تکلیف در این سن بر او واجب می‌شود مگر اینکه قبل از آن حیض ببیند.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۸۱.</ref> | ||
برخی از فقهاء ادله این قول را ضعیف دانسته و روایت عمار ساباطی از امام صادق(ع) را روایتی شاذ دانسته‌اند که توان مقابله با روایت‌های مخالف خود را ندارد و همچنین با اصول و ادله قطعی مخالف است.<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامة، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۳۵.</ref> | برخی از فقهاء ادله این قول را ضعیف دانسته و روایت عمار ساباطی از امام صادق(ع) را روایتی شاذ دانسته‌اند که توان مقابله با روایت‌های مخالف خود را ندارد و همچنین با اصول و ادله قطعی مخالف است.<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامة، ۱۴۱۹ق، ج۱۶، ص۳۵.</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۶: | ||
== بلوغ دختران نزد اهل‌سنت == | == بلوغ دختران نزد اهل‌سنت == | ||
[[ابوحنیفه]] معتقد است بلوغ دختران | [[ابوحنیفه]] معتقد است بلوغ دختران به حیض، احتلام و حامله‌شدن است و اگر این نشانه‌ها به دست نیامد دختر در سن هفده سالگی بالغ می‌شود.<ref>فرغانی مرغینانی، متن بدایة المبتدی فی فقه الإمام أبی حنیفة، قاهره، ج۱، ص۲۰۲.</ref> | ||
[[مالک بن انس]] سنی برای بلوغ ذکر نمی‌کند.<ref name=":2">منهاجی أسیوطی، جواهر العقود، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۱۳۳.</ref> [[شافعی]] و [[احمد بن حنبل]] نیز پنج نشانه برای بلوغ دختران ذکر کرده‌اند؛ احتلام، روییدن موی خشن بر عورت، حیض، بارداری و اگر هیچ یک از این نشانه‌ها نبود، دختران با اتمام پانزده سال قمری بالغ می‌شوند.<ref name=":2" /> | [[مالک بن انس]] سنی برای بلوغ ذکر نمی‌کند.<ref name=":2">منهاجی أسیوطی، جواهر العقود، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۱۳۳.</ref> [[شافعی]] و [[احمد بن حنبل]] نیز پنج نشانه برای بلوغ دختران ذکر کرده‌اند؛ احتلام، روییدن موی خشن بر عورت، حیض، بارداری و اگر هیچ یک از این نشانه‌ها نبود، دختران با اتمام پانزده سال قمری بالغ می‌شوند.<ref name=":2" /> | ||
| خط ۹۱: | خط ۸۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{ستون|۲}} | |||
* ابن ادریس حلّی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، محقق و مصحح: حسن بن احمد موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | * ابن ادریس حلّی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، محقق و مصحح: حسن بن احمد موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | ||
* ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محقق و مصحح، محمد حسون، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۸ق. | * ابن‌حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، محقق و مصحح، محمد حسون، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۸ق. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۶: | ||
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح: عباس قوچانی، علی آخوندی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | * نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح: عباس قوچانی، علی آخوندی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | ||
* نورمفیدی، سید مجتبی، بلوغ دختران، مجله متین، شماره ۲۰، ۱۳۸۲ش، | * نورمفیدی، سید مجتبی، بلوغ دختران، مجله متین، شماره ۲۰، ۱۳۸۲ش، | ||
{{پایان}} | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{احکام اختصاصی بانوان}} | {{احکام اختصاصی بانوان}} | ||