۱۷٬۳۳۲
ویرایش
شرک: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==اقسام شرک== | ==اقسام شرک== | ||
شرک | شرک در برابر توحید است و در برابر اقسام توحید داری اقسامی است: | ||
* شرک ذاتی؛ این قسم از شرک به دو معنا آمده است؛ یکی اعتقاد به اینکه ذات خدا مرکب است و در نتیجه قائل به جسمانیت او باشد، چنانکه [[حشویه|مجسِّمه]] چنین اعتقادی دارند. دیگر اعتقاد به چند خدای مستقل.<ref> المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكریم، ص۱۰۳- ۱۱۸.</ref> | |||
شرک | * شرک صفاتی؛ اعتقاد به اینکه صفات خدا با ذاتش مغایر و دارای وجودی مستقل از ذات او هستند. بر این اساس اگر کسی همانند [[اشاعره]] معتقد باشد که صفت [[خالقیت]] چیزی است و ذات خداوند چیزی دیگر، مشرک محسوب میشود. این شرک تنها در بین فیلسوفان و متکلمان مطرح است.<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۵۸.</ref> | ||
* شرک افعالی در مقابل توحید افعالی قرار دارد و همانند آن به شاخه‌های مختلفی تقسیم میشود از جمله: شرک در خالقیت، شرک در عبادت، شرک در ربوبیت و شرک در طاعت.<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۵۸.</ref> | |||
* شرک در خالقیت؛ به معنای اعتقاد به وجود دو یا چند خالق مستقل به گونه‌ای که هیچ یک از آنان تحت سیطره اراده و فرمان دیگری نباشد یکی از نمونه‌های آن اعتقاد به دو خالق خیر و شر است. بر طبق این اعتقاد خداوند تنها اشیاء و امور نیک را می‌آفریند اما موجود شریر و بدخواه دیگری مثل [[شیطان]] یا اهریمن وجود دارد که به صورت مستقل به آفرینش موجودات بد و شریر دست می‌زند. این اندیشه در [[مانویت|آئین مانی]] و برخی پیروان [[دین زردشت]] رواج دارد.<ref>مفردات الفاظ القرآن، ص۹۱؛ التبیان فی تفسیرالقرآن، ج۱، ص۲۸۰.</ref> | |||
اعتقاد به اینکه صفات | * شرک در ربوبیت؛ در میان اقوام و ملل مختلف رواج بسیاری داشته است. آنان برای هر یک از پدیده‌های طبیعی مانند باد، باران، رویش گیاهان و... معتقد به خدایی مستقل بودند و به [[ربوبیت]] و تدبیر استقلالی آنها باور داشتند. | ||
* شرک در عبادت؛ پرستش، خضوع و خشوع در مقابل کسی یا چیزی غیر از خداوند، شرک در عبادت است. بیشتر مشرکان گرفتار چنین شرکی هستند. پرستش بت‌های ساخته شده از سنگ، چوب، طلا و نیز خورشید و ماه و برخی حیوانات نمونه‌هایی از این شرک است. | |||
*شرک در طاعت؛ به این معنا که انسان غیر از خداوند مرجع مستقلی برای قانون‌گذاری بپذیرد و فرامین او را در راستای مخالفت با احکام الهی لازم الاجرا بداند؛ چنانکه امام صادق(ع) ذیل آیه: «و اتخذوا من دون الله آلهة لیکونوا لهم عزا» (مریم/۸۱) «و آنان غیر از خدا معبودانی را برای خود برگزیدند تا مایه عزّتشان باشد.» فرمود: | |||
شرک افعالی در مقابل توحید افعالی قرار دارد و همانند آن به شاخه‌های مختلفی تقسیم | |||
به معنای اعتقاد به وجود دو یا چند خالق مستقل | |||
شرک در | |||
پرستش، خضوع و خشوع در مقابل کسی یا چیزی غیر از | |||
::پرستش تنها رکوع و سجود نیست، بلکه اطاعت از کسی همان پرستش است و هر کسی که مخلوقی را در معصیت خالق اطاعت نماید در حقیقت او را پرستش کرده است.<ref>بحار الأنوار، ج۶۹، ص۹۴.</ref> | ::پرستش تنها رکوع و سجود نیست، بلکه اطاعت از کسی همان پرستش است و هر کسی که مخلوقی را در معصیت خالق اطاعت نماید در حقیقت او را پرستش کرده است.<ref>بحار الأنوار، ج۶۹، ص۹۴.</ref> | ||
| خط ۸۳: | خط ۷۰: | ||
::کسی که نماز و روزه یا آزاد ساختن بردگان و حج و از اینگونه اعمال را به نیت ستایش مردم انجام دهد، در حقیقت در عمل خویش دیگری را با خدا شریک نموده است، ولی این نوع شرک قابل گذشت است.<ref>مستدرك الوسائل، ج۱، ص۱۰۴.</ref> | ::کسی که نماز و روزه یا آزاد ساختن بردگان و حج و از اینگونه اعمال را به نیت ستایش مردم انجام دهد، در حقیقت در عمل خویش دیگری را با خدا شریک نموده است، ولی این نوع شرک قابل گذشت است.<ref>مستدرك الوسائل، ج۱، ص۱۰۴.</ref> | ||
==شرک | ==شرک خفی و جلی== | ||
{{اصلی|شرک خفی}} | {{اصلی|شرک خفی}} | ||
شرک از جهت پنهان و آشکار بودن، به دو قسم جلی و خفی تقسیم میشود؛ شرک جلی به معنای انجام مناسک عبادی و اعمال خاصی مانند [[رکوع]] و [[سجود]]، [[قربانی]] و... برای معبودی غیر از خداوند است. البته همراه با این اعتقاد که آن معبود، شایسته مقام خدایی است. این آشکارترین جلوه شرک در پرستش است. | شرک از جهت پنهان و آشکار بودن، به دو قسم جلی و خفی تقسیم میشود؛ شرک جلی به معنای انجام مناسک عبادی و اعمال خاصی مانند [[رکوع]] و [[سجود]]، [[قربانی]] و... برای معبودی غیر از خداوند است. البته همراه با این اعتقاد که آن معبود، شایسته مقام خدایی است. این آشکارترین جلوه شرک در پرستش است. | ||