پرش به محتوا

محسن قرائتی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۹۴۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
خلاصه سازی و تمیزکاری
جز (اصلاح لینک ها)
جز (خلاصه سازی و تمیزکاری)
خط ۱۷: خط ۱۷:


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
محسن قرائتی در سال ۱۳۲۴ش در شهر کاشان به دنیا آمد. پدرش علی‌نقی قرائتی از متدینین بازار کاشان بود. از آنجا که پدربزرگ وی در دوره سلطنت [[رضا‌شاه‌ پهلوی]]، اقدام به برگزاری جلسات قرائت قرآن می‌نمود، شهرت و بعدها نام‌خانوادگی وی قرائتی نام گرفت.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 زندگینامه خودنوشت حجت‌الاسلام قرائتی، تارنمای درس‌هایی از قرآن، تاریخ بازدید:۱۳۹۶/۱۱/۷] </ref>
محسن قرائتی در سال ۱۳۲۴ش در شهر کاشان به دنیا آمد. پدرش علی‌نقی قرائتی از متدینین بازار کاشان بود. از آنجا که پدربزرگ وی در دوره سلطنت [[رضا‌شاه‌ پهلوی]]، اقدام به برگزاری جلسات قرائت قرآن می‌نمود، شهرت و بعدها نام‌خانوادگی وی قرائتی نام گرفت.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 «زندگینامه خودنوشت حجت‌الاسلام قرائتی»] </ref>
محسن قرائتی با راهنمایی پدر خود، در سن ۱۴ سالگی وارد حوزه‌علمیه کاشان شد و در کنار دروس حوزه در درس تفسیر شیخ علی آقا نجفی شرکت می‌کرد.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 زندگینامه خودنوشت حجت الاسلام قرائتی، تارنمای درس‌هایی از قرآن، تاریخ بازدید:۱۳۹۶/۱۱/۹] </ref>وی از سال دوم به [[حوزه علمیه قم]] رفت و در [[مدرسه خان]] و [[مدرسه آیت‌الله گلپایگانی]] به تحصیل مشغول شد.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news/200282 «زندگینامه: محسن قرائتی»، ۱۷ بهمن ۱۳۹۱]</ref> پس از آن به [[حوزه علمیه نجف اشرف]] رفت و پس از بازگشت به مطالعه و مباحثه تفاسیر مختلف مانند [[مجمع البیان]] مشغول شد و اقدام به یادداشت برداشت‌های تفسیری خود نمود. قرائتی به مدت ۱۵ سال در تدوین [[تفسیر نمونه]] همکاری داشته است.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 زندگینامه خودنوشت حجت‌الاسلام قرائتی، تارنمای درس‌هایی از قرآن، تاریخ بازدید:۱۳۹۶/۱۱/۹] </ref>  
محسن قرائتی با راهنمایی پدر خود، در سن ۱۴ سالگی وارد حوزه‌علمیه کاشان شد و در کنار دروس حوزه در درس تفسیر شیخ علی آقا نجفی شرکت می‌کرد.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 «زندگینامه خودنوشت حجت الاسلام قرائتی»] </ref>وی از سال دوم به [[حوزه علمیه قم]] رفت و در [[مدرسه خان]] و [[مدرسه آیت‌الله گلپایگانی]] به تحصیل مشغول شد.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news/200282 «زندگینامه: محسن قرائتی»، ۱۷ بهمن ۱۳۹۱]</ref> پس از آن به [[حوزه علمیه نجف]] رفت و پس از بازگشت به مطالعه و مباحثه تفاسیر مختلف مانند [[مجمع البیان]] مشغول شد و اقدام به یادداشت برداشت‌های تفسیری خود نمود. قرائتی به مدت ۱۵ سال در تدوین [[تفسیر نمونه]] همکاری داشته است.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 «زندگینامه خودنوشت حجت‌الاسلام قرائتی»] </ref>  


== درس‌هایی از قرآن ==
== درس‌هایی از قرآن ==
پس از [[انقلاب اسلامی]] وی به پیشنهاد [[مرتضی مطهری]] و موافقت [[امام خمینی]] برنامه درس‌هایی از قرآن را از چهارم فروردین ۱۳۵۹ش<ref>[https://www.isna.ir/news/97021507826  «مروری بر پیشنهاد جنجالی محسن قرائتی»، تاریخ خبر: ۱۳۹۷/۲/۱۵، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۴]</ref>، در شبکه یک سیمای [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] و برنامه آینه وحی را در رادیو آغاز نمود.<ref>[http://saten.ir/125143  مصاحبه حجت‌الاسلام قرائتی، تاریخ خبر:۱۳۹۵/۱۰/۱۲، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۳]</ref> محتوای ارائه شده در برنامه رادیویی آینه وحی، متن ابتدایی برای تدوین [[تفسیر نور]] قرار گرفت.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 زندگینامه خودنوشت حجت الاسلام قرائتی، تارنمای درس‌هایی از قرآن، تاریخ بازدید:۱۳۹۶/۱۱/۷] </ref>در ابتدای ورود وی به تلویزیون رئیس وقت رسانه ملی با ورود وی مخالفت می‌نماید و قرائتی وی را موافق حضور خود می‌نماید. خود در این باره می‌گوید:«گفتم: من یک معلّم هستم و می‌خواهم درس بدهم. از این لحظه تا دو ساعت می‌توانم با حرفِ حقّ شما را چنان بخندانم که نتوانید لبهای خود را جمع کنید. ساعت گذاشتند و من برنامه بسیار شادی را اجرا کردم و بالاخره ورود من به تلویزیون مورد قبول آنان واقع شد.»<ref>[http://saten.ir/125143/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7/ مصاحبه با حجت‌الاسلام قرائتی، پایگاه خبری ساتن.]</ref> چند سال پس از پخش برنامه درس‌هایی از قرآن، رئیس وقت صدا و سیما تصمیم به اتمام برنامه می‌گیرد که [[امام خمینی]] صراحتاً با آن مخالفت می‌کند.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20101119121523-1047.pdf بن‌عباس، قرائتی از قرائتی، تهران، مبلغان، ش ۷۷، صص ۷۸-۸۵]</ref> نحوه بیان قرائتی در این برنامه باعث شده تا در میان عموم اقشار جامعه و حتی در میان غیر‌مسلمانان نیز محبوبیت داشته باشد.<ref>[http://www.iqna.ir/fa/news/3653778/%D8%AA%D9%82%D8%B5%D9%8A%D8%B1-%D8%A2%D9%82%D8%A7%D9%8A-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%8A-%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA «زائری:تقصیر قرائتی نیست»،۱۳۹۶/۷/۲۵. ]</ref> وی حق‌الزحمه‌ای بابت این برنامه دریافت نکرده است.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20101119121523-1047.pdf بن‌عباس، قرائتی از قرائتی، تهران، مبلغان، ش ۷۷، صص ۷۸-۸۵]</ref> وی علاوه بر برنامه درس‌هایی از قرآن در برنامه‌های دیگری نظیر برنامه سمت خدا نیز شرکت می‌کند.<ref>[http://samtekhoda.tv3.ir/index.php?option=com_content&view=category&id=70:gharaati&Itemid=418&layout=default صفحه برنامه سمت خدا در تارنمای شبکه سه]</ref>
برنامه درس‌هایی از قرآن  که در آن قرائتی به تفسیر آیاتی از قرآن می‌پردازد از سال ۱۳۵۹ش از تلویزیون ایران پخش می‌شود. پخش این برنامه به پیشنهاد [[مرتضی مطهری]] و موافقت [[امام خمینی]] از چهارم فروردین ۱۳۵۹ش<ref>[https://www.isna.ir/news/97021507826  «مروری بر پیشنهاد جنجالی محسن قرائتی»]</ref>، در شبکه یک سیمای [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] آغاز شد.<ref>[http://saten.ir/125143  «مصاحبه حجت‌الاسلام قرائتی»]</ref> البته چند سال پس از پخش برنامه، رئیس وقت صدا و سیما می‌خواست برنامه را تعطیل کند که با مخالفت [[امام خمینی]] مواجه شد.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20101119121523-1047.pdf بن‌عباس، «قرائتی از قرائتی»، ص۷۸-۸۵]</ref>  
 
قرائتی در برنامه‌های دیگری تلویزیون ماند برنامه سمت خدا نیز شرکت می‌کند.<ref>[http://samtekhoda.tv3.ir/index.php?option=com_content&view=category&id=70:gharaati&Itemid=418&layout=default «صفحه برنامه سمت خدا در تارنمای شبکه سه»]</ref> و برنامه آینه وحی او از رادیو نیز پخش می‌شده است. محتوای ارائه شده در این برنامه، متن ابتدایی تدوین [[تفسیر نور]] قرار گرفت.<ref>[http://www.gharaati.ir/show.php?page=biographi&id1 «زندگینامه خودنوشت حجت الاسلام قرائتی.»]</ref>


==نظرات==
==نظرات==
دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات محسن قرائتی را می‌توان در دو بخش سیاسی و فرهنگی-تبلیغی دنبال کرد:
از منظر قرائتی، دین همراه و همگام با سیاست است. وی اندیشه کسانی که دین را از سیاست جدا می‌بینند و همچنین کسانی که تنها به عبادت شخصی دلخوشند را نادرست می‌داند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/304469 «نامه حجت‌الاسلام قرائتی به اهل سیاست»]</ref> او در نامه‌ای به اهل سیاست دلایل متعددی از [[قرآن]] بر نفی جدایی دین از سیاست ارائه نموده است و اعلام می‌کند که اگر دین از سیاست جدا بود، نباید انبیا و یاران‌شان کشته یا تبعید و یا شکنجه می‌شدند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/304469  «نامه حجت الاسلام قرائتی به اهل سیاست»]</ref>  
=== سیاسی ===
 
از منظر قرائتی، دین همراه و همگام با سیاست است. وی اندیشه کسانی که دین را از سیاست جدا می‌بینند و همچنین کسانی که تنها به عبادت شخصی دلخوشند را نادرست می‌داند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/304469 «نامه حجت‌الاسلام قرائتی به اهل سیاست»، تاریخ خبر: ۱۳۹۲/۴/۲۹، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۵]</ref> او در نامه‌ای خطاب به اهل سیاست اعلام می‌کند که اگر دین از سیاست جدا بود، آن گونه که سکولارها می‌گویند، نباید انبیا و یاران‌شان کشته یا تبعید یا شکنجه می‌شدند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/304469  «نامه حجت الاسلام قرائتی به اهل سیاست»، تاریخ خبر: ۱۳۹۲/۴/۲۹، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۵]</ref>
قرائتی به طلاب توصیه می‌کند که گرایش سیاسی حاد نداشته باشند، چرا که در وظیفه خود ناموفق خواهند بود و می‌بایست حول محور [[ولایت فقیه]] گردش نمایند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/253572  «توصیه سیاسی قرائتی به روحانیون»]</ref> او در یک برنامه تلویزیونی شعار مرگ بر آمریکا را دارای ریشه‌ای قرآنی دانسته است.<ref>[https://www.aparat.com/v/6dhi5 «شعار مرگ بر امریکا از زبان حجت الاسلام قرائتی»]</ref>  
قرائتی به طلاب توصیه می‌کند که گرایش سیاسی حاد نداشته باشند، چرا که در وظیفه خود ناموفق خواهند بود و می‌بایست حول محور [[ولایت فقیه]] گردش نمایند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/253572  «توصیه سیاسی قرائتی به روحانیون»، تاریخ خبر: ۱۳۹۱/۴/۵، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۵]</ref> وی در نامه‌ای به اهل سیاست دلایل متعددی از [[قرآن]] بر نفی جدایی دین از سیاست ارائه نموده است.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/304469  «نامه حجت‌الاسلام قرائتی به اهل سیاست»، تاریخ خبر: ۱۳۹۲/۴/۲۹، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۵]</ref> او در یک برنامه تلویزیونی شعار مرگ بر آمریکا را دارای ریشه‌ای قرآنی شمرده است.<ref>[https://www.aparat.com/v/6dhi5/%D9%85%D8%B1%DA%AF_%D8%A8%D8%B1_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D9%87_%D9%86%D9%87_%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%21%21 شعار مرگ بر امریکا از زبان حجت الاسلام قرائتی]</ref> در خصوص فعالیت‌های او قبل از انقلاب اسلامی به صورت مکتوب در دسترس نبوده است.


=== تبلیغی ===
=== تبلیغی ===
قرائتی با اعتقاد به اینکه ما پزشک اطفال داریم اما روحانی اطفال نداریم، تصمیم گرفت به قصد خدمت برای نسل جوان و آینده‌سازان، اسلام و معارف قرآنی را با زبان ساده و روان به آنها منتقل نماید.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news/200282 «زندگینامه: محسن قرائتی»، ۱۷ بهمن ۱۳۹۱]</ref> استفاده اولیه از واژه خنده حلال از جمله رویکردهای او در امر تبلیغ دین است. قرائتی ضمن تأکید به اهمیت خنده حلال، بیان می‌دارد که ده هزار متن در خصوص خنده حلال از میان سخنرانی‌هایش استخراج نموده است.<ref>[http://www.entekhab.ir/fa/news/179069  «قرائتی: از سخنرانی‌هایم ۱۰ هزار متن خنده حلال استخراج کردم»، تاریخ خبر:۱۳۹۳/۶/۹، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۵]</ref> وی تارنمایی با همین نام در فضای مجازی دارد.<ref>[https://www.fardanews.com/fa/news/133028  «افتتاح وبسایت خنده حلال توسط حجت‌الاسلام قرائتی»، تاریخ خبر:۱۳۸۹/۱۰/۲۳، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۶.]</ref>
قرائتی با اعتقاد به اینکه ما پزشک اطفال داریم اما روحانی اطفال نداریم، تصمیم گرفت، اسلام و معارف قرآنی را با زبان ساده و روان به مردم منتقل کند.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news/200282 «زندگینامه: محسن قرائتی»]</ref> استفاده اولیه از واژه خنده حلال از جمله رویکردهای او در امر تبلیغ دین است. قرائتی ضمن تأکید به اهمیت خنده حلال، بیان می‌دارد که ده هزار متن در خصوص خنده حلال از میان سخنرانی‌هایش استخراج نموده است.<ref>[http://www.entekhab.ir/fa/news/179069  «قرائتی: از سخنرانی‌هایم ۱۰ هزار متن خنده حلال استخراج کردم»]</ref> وی تارنمایی با همین نام در فضای مجازی دارد.<ref>[https://www.fardanews.com/fa/news/133028  «افتتاح وبسایت خنده حلال توسط حجت‌الاسلام قرائتی»]</ref>


وی معتقد است [[تفسیر قرآن|تفاسیر قرآن]] می‌بایست دائما به روز گردد.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/752483 «قرائتی: امر تبلیغ نیازمند مهندسی است»، تاریخ خبر:۱۳۹۷/۱۰/۲۱، تاریخ بازدید:۱۳۹۷/۱۱/۸] </ref> قرائتی در چندین نوبت از جمله در سخنرانی پیش از [[درس خارج]] [[آیت‌الله خامنه‌ای]] قرآن را مهجور و مسئولان را کم‌توجه به قرآن خوانده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/853509 «انتقاد حجت‌الاسلام قرائتی از کم‌توجهی به تفسیر قرآن»،تاریخ خبر:۱۳۹۷/۲/۱۸، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۳.]</ref><ref>[http://shabestan.ir/detail/News/703626 قرائتی: کم‌توجهی به قرآن سیلی‌هایی نظیر برجام را نصیب ما می‌کند، تاریخ خبر: ۱۳۹۷/۲/۱۷، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۷]</ref>
قرائتی معتقد است [[تفسیر قرآن|تفاسیر قرآن]] می‌بایست دائما به روز گردد.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/752483 «قرائتی: امر تبلیغ نیازمند مهندسی است»] </ref> او قرآن را مهجور و مسئولان ایران را کم‌توجه به آن خوانده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/853509 «انتقاد حجت‌الاسلام قرائتی از کم‌توجهی به تفسیر قرآن»]</ref>
<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/23/1724691 «سخنانی از حجت‌الاسلام قرائتی درباره مهجوریت قرآن»، تاریخ خبر: ۱۳۹۷/۲/۲۳، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۳]</ref><ref>[https://hawzah.net/fa/News/View/53512  «انتقاد حجت الاسلام قرائتی از کم توجهی به تفسیر قرآن در حوزه‌های علمیه»، تاریخ خبر: ۱۳۸۶/۱۱/۲۲، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۴]</ref>


== فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها ==
== فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها ==
محسن قرائتی علاوه بر فعالیت در صدا و سیما،‌ چندین مسئولیت را در [[جمهوری اسلامی ایران]] برعهده داشته است؛ ازجمله:<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20101119121523-1047.pdf بن‌عباس، قرائتی از قرائتی، تهران، مبلغان، ش ۷۷، صص ۷۸-۸۵]</ref>:
محسن قرائتی علاوه بر فعالیت در صدا و سیما،‌ چندین مسئولیت را در [[جمهوری اسلامی ایران]] برعهده داشته است؛ ازجمله:<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20101119121523-1047.pdf بن‌عباس، «قرائتی از قرائتی»، صص ۷۸-۸۵]</ref>:
* ریاست [[نهضت سواد آموزی]]
* ریاست [[نهضت سواد آموزی]]
* تأسیس ستاد احیاء [[امر به معروف و نهی از منکر]]
* تأسیس ستاد احیاء [[امر به معروف و نهی از منکر]]
خط ۴۷: خط ۴۷:


== تألیفات ==
== تألیفات ==
از محسن قرائتی  آثاری حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است.
{{اصلی|تفسیر نور (کتاب)}}
{{اصلی|تفسیر نور (کتاب)}}
از محسن قرائتی  آثار متنوعی در حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. مهم‌ترین اثر وی مجموعه [[تفسیر نور]] (تفسیر قرآن کریم) به زبان فارسی و در قالبی ساده و روان است. این تفسیر، شامل کل [[قرآن]] بوده و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است. تفسیر نور در سال ۱۳۷۶ش به عنوان کتاب سال [[جمهوری اسلامی ایران]] برگزیده شد. این مجموعه در سال ۱۳۹۳ش به [[زبان عربی]] ترجمه و منتشر شد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930214001523 «ترجمه عربی تفسیر نور حجت‌الاسلام محسن قرائتی رونمایی شد»، تاریخ خبر: ۱۳۹۳/۲/۱۴، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۹]</ref>
مهم‌ترین اثر وی مجموعه [[تفسیر نور]] به زبان فارسی و در قالبی ساده و روان است. این تفسیر، کل [[قرآن]] را دربردارد و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است. تفسیر نور در سال ۱۳۷۶ش به عنوان کتاب سال [[جمهوری اسلامی ایران]] برگزیده شد. این مجموعه در سال ۱۳۹۳ش به [[زبان عربی]] ترجمه و منتشر شد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930214001523 «ترجمه عربی تفسیر نور حجت‌الاسلام محسن قرائتی رونمایی شد»]</ref>  
 
مجموعه‎ای از کتاب‎ها با عنوان «سیمای سیاست در قرآن»، «سیمای حقوق در قرآن»، «فرهنگ در قرآن»، «تبلیغ در قرآن»، «تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ با رویکرد حقوقی (براساس تفسیر نور)»،<ref>[http://www.iqna.ir/fa/News/1314172 «کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ با رویکرد حقوقی منتشر شد»، تاریخ خبر: ۱۳۹۲/۸/۱۸، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۹]</ref> «ساخت و ساز و بنایی در قرآن» از این تفسیر استخراج و منتشر شده‌اند.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930214001523 «ترجمه عربی تفسیر نور حجت‌الاسلام محسن قرائتی رونمایی شد»، تاریخ خبر: ۱۳۹۳/۲/۱۴، تاریخ بازدید: ۱۳۹۷/۱۱/۹]</ref>


از دیگر آثار وی که توجه علاقه‌مندان را به خود جلب نموده است می‌توان به خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد،هزار و یک نکته از قرآن کریم، یکصد و پنجاه موضوع از قرآن و احادیث اشاره نمود.
از دیگر آثار وی خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد،هزار و یک نکته از قرآن کریم، یکصد و پنجاه موضوع از قرآن و احادیث است.{{مدرک}}
علاوه بر موارد فوق، قرائتی در تدوین [[تفسیر نمونه]] نیز همکاری داشته است.


==پانویس==
==پانویس==