پرش به محتوا

آیه عده طلاق: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۳۰: خط ۳۰:


==شأن نزول==
==شأن نزول==
درباره شأن نزول این آیه چند نظر ارائه شده است:
درباره [[شأن نزول]] آیه طلاق چند نظر ارائه شده است:
 
* درباره[[عبدالله بن عمر]] از صحابه، که زنش را در حال [[حیض]] طلاق داد. [[پیامبر(ص)]] به او فرمود نزد همسرت برگرد و او را در خانه خود نگه دار تا پاک شود و یک بار دیگر حائض شده و پاک شود. بعد از پاک شدن همسرت قبل از اینکه بخواهی با او همبستر شوی او را طلاق بده و پاک شدن همسر از خون حیض عده طلاق است که خدا مقرر کرده است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۶.</ref>
* از [[قتاده]] روایت شده است [[پیامبر(ص)]] حفصه را رها کرده بود که آیه اول [[سوره طلاق]] نازل شد و به پیامبر(ص) دستور داد به حفصه برگرد؛ زیرا او زنی است که همواره روزه‌دار و در حال [[نماز]] است و یکی از همسران تو و زنان [[بهشت]] است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۶.</ref>
* از [[قتاده]] روایت شده است [[پیامبر(ص)]] حفصه را رها کرده بود که آیه اول [[سوره طلاق]] نازل شد و به پیامبر(ص) دستور داد به حفصه برگرد؛ زیرا او زنی است که همواره روزه‌دار و در حال [[نماز]] است و یکی از همسران تو و زنان [[بهشت]] است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۶.</ref>
* سدی شأن نزول این آیه را درباره یکی از یاران پیامبر به نام [[عبدالله بن عمر]]، که زنش را در حال [[حیض]] طلاق داد، می‌داند. [[پیامبر(ص)]] به او فرمود نزد همسرت برگرد و او را در خانه خود نگه دار تا پاک شود و یک بار دیگر حائض شده و پاک شود. بعد از پاک شدن همسرت قبل از اینکه بخواهی با او همبستر شوی او را طلاق بده و پاک شدن همسر از خون حیض عده طلاق است که خدا مقرر کرده است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۶.</ref>


==محتوا==
==محتوا==
نخستین آیه [[سوره طلاق]]، [[پیامبر اسلام(ص)]] را به عنوان پیشوای امت اسلام، مورد خطاب قرار داده و احکام پنج‌گانه‌ای را در زمینه [[طلاق]]، [[تشریع]] کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۰.</ref>  
نخستین آیه [[سوره طلاق]]، [[پیامبر اسلام(ص)]] را به عنوان پیشوای امت اسلام، مورد خطاب قرار داده و احکام پنج‌گانه‌ای را در زمینه [[طلاق]]، [[تشریع]] کرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۰.</ref>  
=== احکام پنج‌گانه طلاق ===
=== احکام پنج‌گانه طلاق ===
* طلاق باید با آغاز عده همراه و در حال پاکی زن از [[عادت ماهانه]] صورت گیرد و طبق آیه ۲۲۸ [[سوره بقره]] مدت زمان عده طلاق باید سه بار پاک شدن (ثَلاثَةَ قُرُوءٍ) زن از عادات ماهانه باشد. بر این اساس اگر طلاق در حال [[حیض]] واقع شود، صحیح نخواهد بود.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۰.</ref> در [[روایات|روایاتی]] متعددی از پیامبر اسلام(ص) و [[اهل بیت(ع)]] آمده است هرگاه کسی همسرش را در عادات ماهانه [[طلاق]] دهد نباید به آن طلاق اعتنا کند و اگر قصد دادن طلاق داشت باید تا پاک شدن همسرش صبر کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۲، ص۱۰۸.</ref> برخی [[مفسر|مفسران]] عدم همبستر شدن با زن در زمان پاکی قبل از اجرای صیغه طلاق را نیز شرط دانسته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۱۲.</ref>
* طلاق باید در حال پاکی زن از [[عادت ماهانه]] صورت گیرد و طبق آیه ۲۲۸ [[سوره بقره]] مدت‌زمان عده طلاق سه بار پاک شدن (ثَلاثَةَ قُرُوءٍ) زن از [[عادت ماهانه]] است. بر این اساس اگر طلاق در حال [[حیض]] واقع شود، صحیح نخواهد بود.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۰.</ref> در [[روایات|روایاتی]] از پیامبر اسلام(ص) و [[اهل بیت(ع)]] آمده است هرگاه کسی همسرش را در عادات ماهانه [[طلاق]] دهد نباید به آن طلاق اعتنا کند و اگر قصد دادن طلاق داشت باید تا پاک شدن همسرش صبر کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۲، ص۱۰۸.</ref> برخی [[مفسر|مفسران]] عدم همبستر شدن با زن در زمان پاکی قبل از اجرای صیغه طلاق را نیز شرط دانسته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۱۲.</ref>
* نگه داشتن حساب عده (وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ) دومین حکم آیه است. بر این اساس زمانی که زن سه بار روزهای پاکی خود را به پایان رساند و وارد عادات ماهیانه سوم شد، عده او به پایان یافته است. تاکید [[قرآن]] بر نگه داشتن حساب زمان عده را به دو دلیل عدم ضرر و زیان زن در امکان [[ازدواج]] مجدد و حفظ حریم ازدواچ اول (عدم انعقاد نطفه) دانسته‌اند و مخاطب نیز مردان هستند چراکه مسئله پرداخت [[نفقه]] و تأمین مسکن زنان و همچنین حق رجوع برای مردان است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۷؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۱.</ref>
* نگه داشتن حساب عده (وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ): زمانی که زن سه بار روزهای پاکی خود را به پایان رساند و وارد عادات ماهیانه سوم شد، عده او به پایان یافته است. تاکید [[قرآن]] بر نگه داشتن حساب زمان عده را به دلیل عدم ضرر زن در امکان [[ازدواج]] مجدد و حفظ حریم ازدواج اول (عدم انعقاد نطفه) دانسته‌اند و مخاطب نیز مردان هستند چراکه مسئله پرداخت [[نفقه]] و تأمین مسکن زنان و همچنین حق رجوع برای مردان است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۷؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۱.</ref>
* عدم اخراج زنان از خانه شوهر در زمان عده و عدم خروج زنان از خانه شوهر، (لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَ لا يَخْرُجْنَ) سومین و چهارمین حکمی است که در این [[آیه]] به آن اشاره شده است. حکمت این حکم را حفظ احترام زن و ایجاد زمینه‌ای برای بازگشت شوهر از طلاق و تحکیم پیوند زناشویی دانسته‌اند؛<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۲.</ref> مطلبی که در روایات نیز به آن اشاره شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۹۲.</ref>
* عدم اخراج زنان از خانه شوهر در زمان عده و عدم خروج زنان از خانه شوهر، (لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَ لا يَخْرُجْنَ) از دیگر احکامی است که در این [[آیه]] به آن اشاره شده است. حکمت این حکم را حفظ احترام زن و ایجاد زمینه‌ای برای بازگشت شوهر از طلاق و تحکیم پیوند زناشویی دانسته‌اند؛<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۲۲.</ref> مطلبی که در روایات نیز به آن اشاره شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۹۲.</ref>
* اخراج زن از خانه در دوران عده به دلیل انجام کارهای زشت مانند ناسازگاری، بدخلقی، بدزبانی و عمل منافی عفت، پنجمین حکم آیه است. (إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ) در روایات به مصادیق کار زشت اشاره شده است.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۵۰.</ref>
* اخراج زن از خانه در دوران عده به دلیل انجام کارهای زشت مانند ناسازگاری، بدخلقی، بدزبانی و عمل منافی عفت. (إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ) در روایات به مصادیق کار زشت اشاره شده است.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۵۰.</ref>


===معنای عده===
===معنای عده===