۱۷٬۱۵۲
ویرایش
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
حذف عبارت به دلیل شبهه‌انگیز بودن
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (حذف عبارت به دلیل شبهه‌انگیز بودن) |
||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۳۹: | ||
[[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب جُنّة العاصمه حدیثی را در کتاب خود آورده است که خلقت فاطمه را علت خلقت افلاک می‌داند. این حدیث که با نام [[حدیث لولاک]] خوانده می‌شود از پیامبر(ص) نقل شده است، و بر اساس آن خلقت افلاک در گرو خلقت پیامبر و خلقت پیامبر در گرو خلقت علی(ع) بوده است و خلقت پیامبر و علی در گرو خلقت فاطمه.<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۸.</ref> برخی ضمن اشکال به [[حدیث#سند حدیث|سند]] این حدیث، محتوای آن را قابل توجیه می‌دانند.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx گفت‌وگو با آیت الله‌العظمی شبیری زنجانی]، سایت جماران.</ref> | [[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب جُنّة العاصمه حدیثی را در کتاب خود آورده است که خلقت فاطمه را علت خلقت افلاک می‌داند. این حدیث که با نام [[حدیث لولاک]] خوانده می‌شود از پیامبر(ص) نقل شده است، و بر اساس آن خلقت افلاک در گرو خلقت پیامبر و خلقت پیامبر در گرو خلقت علی(ع) بوده است و خلقت پیامبر و علی در گرو خلقت فاطمه.<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۸.</ref> برخی ضمن اشکال به [[حدیث#سند حدیث|سند]] این حدیث، محتوای آن را قابل توجیه می‌دانند.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx گفت‌وگو با آیت الله‌العظمی شبیری زنجانی]، سایت جماران.</ref> | ||
پیامبر(ص) علاقه زیادی به فاطمه(س) داشت و به او بیشتر از دیگران محبت و احترام می‌کرد. در حدیثی مشهور به [[حدیث بضعه]] پیامبر(ص) فاطمه را پاره تن خود معرفی می‌کند و می‌گوید هر کس او را بیازارد، مرا آزرده است. این روایت را محدثان نخستین نظیر [[شیخ مفید]] از میان علمای [[شیعه]] و [[احمد بن حنبل]] از میان علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، به گونه‌های مختلف گزارش کرده‌اند.<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۶۰؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۴؛ ابن حنبل، مسند احمدبن حنبل، بیروت، ج۴، ص۵.</ref> | پیامبر(ص) علاقه زیادی به فاطمه(س) داشت و به او بیشتر از دیگران محبت و احترام می‌کرد. در حدیثی مشهور به [[حدیث بضعه]] پیامبر(ص) فاطمه را پاره تن خود معرفی می‌کند و می‌گوید هر کس او را بیازارد، مرا آزرده است. این روایت را محدثان نخستین نظیر [[شیخ مفید]] از میان علمای [[شیعه]] و [[احمد بن حنبل]] از میان علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، به گونه‌های مختلف گزارش کرده‌اند.<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۶۰؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۴؛ ابن حنبل، مسند احمدبن حنبل، بیروت، ج۴، ص۵.</ref> رسول اسلام(ص) زمانی که به مسافرت می‌رفت، آخرین نفری که با او خداحافظی می‌کرد فاطمه(س) بود و وقتی از سفر بر می‌گشت، ابتدا به دیدن فاطمه می‌رفت.{{مدرک}} | ||
'''سرور زنان''' | '''سرور زنان''' | ||
| خط ۱۵۵: | خط ۱۵۵: | ||
جهیزیه حضرت فاطمه شانزده یا نوزده قلم جنس بوده است که شانزده عدد آن اسباب و وسیله‌ی مختصر برای یک زندگی کوچک بود هنگامی که رسول خدا(ص) چشمش به آن افتاد این‌گونه دعا کرد: «اللّهُمَّ بارِک لِقَومٍ جُلُّ آنِیَتِهِمُ الخَزَفُ» ظروف و زندگی را بر کسانی که بیشتر خداوند و وسایلشان گلی و سفالین است مبارک گردان». <ref>محدّث اربلی، کشف الغمة، نشر رضی، ج۲، ص۱۰۷۲.</ref> | جهیزیه حضرت فاطمه شانزده یا نوزده قلم جنس بوده است که شانزده عدد آن اسباب و وسیله‌ی مختصر برای یک زندگی کوچک بود هنگامی که رسول خدا(ص) چشمش به آن افتاد این‌گونه دعا کرد: «اللّهُمَّ بارِک لِقَومٍ جُلُّ آنِیَتِهِمُ الخَزَفُ» ظروف و زندگی را بر کسانی که بیشتر خداوند و وسایلشان گلی و سفالین است مبارک گردان». <ref>محدّث اربلی، کشف الغمة، نشر رضی، ج۲، ص۱۰۷۲.</ref> | ||
===مُحَدَّثه بودن=== | ===مُحَدَّثه بودن=== | ||
سخن گفتن [[فرشته|فرشتگان]] با فاطمه(س) یکی از ویژگی‌های او است که موجب شد او را مُحَدَّثه بنامند.<ref>صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref> گفتگوی فرشتگان با فاطمه در زمان پیامبر و پس از رحلت وی، برای تسلی دادن فاطمه(س) و خبردادن از آینده نسل پیامبر بوده است.<ref>نگاه کنید به: ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۱۶.</ref> رویدادهای آینده را که فرشته الهی به فاطمه می‌گفت، امام علی(ع) می‌نوشت که به [[مصحف فاطمه (س)|مصحف فاطمه]] معروف شد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۰ و ۲۴۱.</ref> در این گزارش تنها به سخن گفتن یک [[فرشته]] آن هم یک سویه اشاره شده و فاطمه(س) تنها شنونده بوده و امیرالمؤمنین (ع) آن چه را فاطمه (س) می‌شنیده او نیز می‌شنیده و یادداشت می‌کرده است. حضور امیرالمؤمنین(ع) هنگام دیدار با آن فرشته به در خواست حضرت فاطمه(س) بوده است. علت این در خواست هم به نظر [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در [[الوافی (کتاب)| وافی]] ترس و بیمی بوده که هنگام تنهایی و هم سخن شدن با فرشته داشته است. (فشکت ذلک لرعبها(ع) من المَلَک حال وحدتها به و انفرادها بصحبته) <ref>فیض کاشانی، وافی، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۵۸۱.</ref> در پاورقی کافی با تصحیح [[علی‌اکبر غفاری|علی اکبر غفاری]] و محمد آخوندی علت در خواست حضرت فاطمه(س) از امیرالمؤمنین(ع) برای همراهی با او هنگام حضور فرشته نگرانی از به خاطر نماندن سخنان فرشته دانسته شده است. <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> {{یادداشت| هر چند واژه «مُحَدَّث» به معنای کسی است که با او سخن گفته شده است اما در روایات به گفتگوی دو سویه میان فرشتگان و حضرت فاطمه(س) تصریح شده است .[[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایت کرده است که فاطمه بدان جهت محدثه نامیده شد که [[فرشته|فرشتگان]] از آسمان بر او فرود می آمدند و ( همان گونه که [[مریم دختر عمران]] را خطاب می کردند) به او خطاب می‌کردند«ای فاطمه خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است. «ای فاطمه، فرمانبر پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نما.». او با فرشتگان سـخن می گفت و آنان نیز با او سـخن می گفتند.(فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یُحَدِّثُونَهَا) شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۸۲.}} | سخن گفتن [[فرشته|فرشتگان]] با فاطمه(س) یکی از ویژگی‌های او است که موجب شد او را مُحَدَّثه بنامند.<ref>صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref> گفتگوی فرشتگان با فاطمه در زمان پیامبر و پس از رحلت وی، برای تسلی دادن فاطمه(س) و خبردادن از آینده نسل پیامبر بوده است.<ref>نگاه کنید به: ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۱۶.</ref> رویدادهای آینده را که فرشته الهی به فاطمه می‌گفت، امام علی(ع) می‌نوشت که به [[مصحف فاطمه (س)|مصحف فاطمه]] معروف شد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۰ و ۲۴۱.</ref> در این گزارش تنها به سخن گفتن یک [[فرشته]] آن هم یک سویه اشاره شده و فاطمه(س) تنها شنونده بوده و امیرالمؤمنین (ع) آن چه را فاطمه (س) می‌شنیده او نیز می‌شنیده و یادداشت می‌کرده است. حضور امیرالمؤمنین(ع) هنگام دیدار با آن فرشته به در خواست حضرت فاطمه(س) بوده است. علت این در خواست هم به نظر [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در [[الوافی (کتاب)| وافی]] ترس و بیمی بوده که هنگام تنهایی و هم سخن شدن با فرشته داشته است. (فشکت ذلک لرعبها(ع) من المَلَک حال وحدتها به و انفرادها بصحبته) <ref>فیض کاشانی، وافی، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۵۸۱.</ref> در پاورقی کافی با تصحیح [[علی‌اکبر غفاری|علی اکبر غفاری]] و محمد آخوندی علت در خواست حضرت فاطمه(س) از امیرالمؤمنین(ع) برای همراهی با او هنگام حضور فرشته نگرانی از به خاطر نماندن سخنان فرشته دانسته شده است. <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> {{یادداشت| هر چند واژه «مُحَدَّث» به معنای کسی است که با او سخن گفته شده است اما در روایات به گفتگوی دو سویه میان فرشتگان و حضرت فاطمه(س) تصریح شده است .[[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایت کرده است که فاطمه بدان جهت محدثه نامیده شد که [[فرشته|فرشتگان]] از آسمان بر او فرود می آمدند و ( همان گونه که [[مریم دختر عمران]] را خطاب می کردند) به او خطاب می‌کردند«ای فاطمه خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است. «ای فاطمه، فرمانبر پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نما.». او با فرشتگان سـخن می گفت و آنان نیز با او سـخن می گفتند.(فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یُحَدِّثُونَهَا) شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۱۸۲.}} | ||
===علم و دانش=== | ===علم و دانش=== | ||
الگو بودن حضرت فاطمه زهرا(س) در ابعاد مختلف عبادی، تربیتی، اخلاقی، | الگو بودن حضرت فاطمه زهرا(س) در ابعاد مختلف عبادی، تربیتی، اخلاقی، همسرداری و... لازمه‌اش بهره‌مندی وی از دانش و کمالات علمی ویژه است تا بتواند در پرتو آن پاسخگوی نیازهای علمی مراجعان مختلف باشد.{{مدرک}} در فرازی از زیارت نامه حضرت فاطمه(س) به او این گونه سلام داده شده است عنوان «السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمُحَدَّثَةُ الْعَلِیمَةُ» (سلام بر تو ای هم‌سخن با ملائکه و ای بسیار دانا) <ref>شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۶، ص۱۰.</ref> | ||
نمونه‌ای | نمونه‌ای از دانش فاطمه (س) و رعایت اخلاق و ادب دینی و تواضع بی‌نظیرش در برابر سؤال کننده ماجرایی است که در روایتی از [[امام حسن عسکری علیه‌السلام| امام حسن عسکری (ع)]] نقل شده است که روزی زنی نزد حضرت فاطمه(س) و گفت مادری دارم ناتوان، برای انجام [[نماز|نمازش]] مسئله‌ای برایش پیش آمده و مرا فرستاده است تا پاسخ آن را از شما دریافت نمایم.حضرت زهرا (س) پاسخش را داد. سپس آن زن سؤال دیگری را مطرح کرد و حضرت دوباره جواب او را داد آن زن سئوالات دیگری را مطرح کرد تا آن که به ده مرتبه رسید در این هنگام آن زن خجالت زده شد و گفت شما را خسته و ناراحت کردم، بیش از این مزاحم شما نمی‌شوم و شما را خسته نمی‌کنم. فاطمه(س) پاسخ داد هر سؤالی داری بپرس و سپس افزود به من بگو اگر شخصی اجیرشده باشد تا باری سنگین را به جایی ببرد و در ازای آن مبلغ صد هزار دینار مزد بگیرد آیا ناراحت می‌شود؟ | ||
ماجرایی است | |||
آن زن در جواب حضرت گفت خیر. | آن زن در جواب حضرت گفت خیر. | ||
بعد از آن فاطمه(س) فرمود من برای هر سؤال که جوابش را بگویم اجیر تو هستم و مزد و پاداش آن نزد خداوند متعال به ارزشی بیش از آنچه که در این جهان است می‌باشد | بعد از آن فاطمه(س) فرمود من برای هر سؤال که جوابش را بگویم اجیر تو هستم و مزد و پاداش آن نزد خداوند متعال به ارزشی بیش از آنچه که در این جهان است می‌باشد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳.</ref> | ||
===زیارت‌نامه=== | ===زیارت‌نامه=== | ||
در برخی از منابع [[شیعه]] برای زهرا(س) زیارت‌نامه‌ای | در برخی از منابع [[شیعه]] برای زهرا(س) زیارت‌نامه‌ای توسط [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] بیان شده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۹.</ref> بنا بر متن زیارت‌نامه، فاطمه(س) قبل از آفریده شدن مورد امتحان [[خدا|خداوند]] قرار گرفته و در این امتحان [[حلم|صبور]] بوده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ آل رسول، «اسرار وجودی حضرت زهرا(س)»، ص۱۶۷.</ref> | ||
در این زیارت‌نامه قبول کردن [[ولایت]] حضرت زهرا(س) مانند قبولی ولایت همه [[پیامبران|انبیاء]] و حضرت محمد(ص) و اطاعت از آنها دانسته شده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ آل رسول، «اسرار وجودی حضرت زهرا(س)»، ص۱۶۷.</ref> همچنین طبق این زیارت کسی که از حضرت زهرا(س) اطاعت کرده و ثابت‌قدم باشد، از پلیدی‌ها و [[گناه|گناهان]] پاک می‌شود.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ آل رسول، «اسرار وجودی حضرت زهرا(س)»، ص۱۶۷.</ref> | در این زیارت‌نامه قبول کردن [[ولایت]] حضرت زهرا(س) مانند قبولی ولایت همه [[پیامبران|انبیاء]] و حضرت محمد(ص) و اطاعت از آنها دانسته شده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ آل رسول، «اسرار وجودی حضرت زهرا(س)»، ص۱۶۷.</ref> همچنین طبق این زیارت کسی که از حضرت زهرا(س) اطاعت کرده و ثابت‌قدم باشد، از پلیدی‌ها و [[گناه|گناهان]] پاک می‌شود.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۳۶۸؛ آل رسول، «اسرار وجودی حضرت زهرا(س)»، ص۱۶۷.</ref> | ||
==میراث معنوی== | ==میراث معنوی== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[حضرت زهرا(س)|حضرت زهرا سلام الله علیها]]:{{سخ}}{{حدیث| مَن اَصعَدَ اِلَی اللهِ خالِصَ عِبادَتِه اَهبَطَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیهِ اَفضَلَ مَصلَحَتِه|ترجمه=کسی که | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[حضرت زهرا(س)|حضرت زهرا سلام الله علیها]]:{{سخ}}{{حدیث| مَن اَصعَدَ اِلَی اللهِ خالِصَ عِبادَتِه اَهبَطَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیهِ اَفضَلَ مَصلَحَتِه|ترجمه=کسی که عبادت‌های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ، برترین مصلحت را به سویش فرو خواهد فرستاد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = [[عدة الداعی]]، ص ۲۳۳| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#E7E8E9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
سخنان و زندگی عبادی، سیاسی و اجتماعی فاطمه(س) به مثابه میراثی برجای مانده از او مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است و در آثار مسلمانان از آنها یاد شده است. مصحف فاطمه، خطبه فدکیه، تسبیحات و نماز حضرت زهرا بخشی از میراث معنوی فاطمه است. | سخنان و زندگی عبادی، سیاسی و اجتماعی فاطمه(س) به مثابه میراثی برجای مانده از او مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است و در آثار مسلمانان از آنها یاد شده است. مصحف فاطمه، خطبه فدکیه، تسبیحات و نماز حضرت زهرا بخشی از میراث معنوی فاطمه است. | ||
* [[روایات]]، بخش مهمی از میراث فاطمه(س) هستند. این روایات | * [[روایات]]، بخش مهمی از میراث فاطمه(س) هستند. این روایات مشتمل بر موضوعات اعتقادی، [[فقه|فقهی]]، [[اخلاق|اخلاقی]] و اجتماعی‌اند. برخی از روایات وی در [[جامع حدیثی|کتاب‌های حدیثی]] شیعه و [[اهل سنت]] ذکر شده است و شماری از روایات در کتاب‌هایی مستقل با عناوینی نظیر «مسنَد فاطمه» و «اخبار فاطمه» تدوین شده‌اند. برخی از این مسندها در طول زمان مفقود شده‌اند و تنها در کتاب‌های [[علم رجال|رجالی]]، تراجِم و کتاب‌شناسی‌ها از راویان و نویسندگان این کتاب‌ها سخن به میان آمده است.<ref>معموری، «کتابشناسی فاطمه»، ج۲، ص۵۶۱ -۵۶۳.</ref> | ||
* [[مصحف فاطمه (س)|مصحف فاطمه]]، شامل مطالبی است که فاطمه آنها را از [[فرشته]] الهی شنید و امام علی(ع) آن را نوشته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> به اعتقاد [[شیعه|شیعیان]] مصحف فاطمه نزد [[امامان شیعه]] بوده و هر [[امامت|امامی]] در پایان عمر خود آن را به امام بعدی تحویل داده است<ref>صفار، بصائرالدرجات الکبری، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳ و ۱۸۱.</ref> و غیر از امامان هیج فردی به کتاب دسترسی نداشته است. این کتاب اکنون در دست [[امام زمان(عج)]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۱۲۶.</ref> | * [[مصحف فاطمه (س)|مصحف فاطمه]]، شامل مطالبی است که فاطمه آنها را از [[فرشته]] الهی شنید و امام علی(ع) آن را نوشته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> به اعتقاد [[شیعه|شیعیان]] مصحف فاطمه نزد [[امامان شیعه]] بوده و هر [[امامت|امامی]] در پایان عمر خود آن را به امام بعدی تحویل داده است<ref>صفار، بصائرالدرجات الکبری، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳ و ۱۸۱.</ref> و غیر از امامان هیج فردی به کتاب دسترسی نداشته است. این کتاب اکنون در دست [[امام زمان(عج)]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۱۲۶.</ref> | ||
| خط ۲۱۸: | خط ۲۱۵: | ||
{{ب| «'''مُفتقرا'''» متاب رو از در او به هیچ سو| | {{ب| «'''مُفتقرا'''» متاب رو از در او به هیچ سو| | ||
زانکه مس وجود را «فضّه» او طلا کند | زانکه مس وجود را «فضّه» او طلا کند<ref>غروی اصفهانی، دیوان، نشر دارالکتب الاسلامیه، ص۳۹.</ref>}} {{پایان شعر}} | ||
==کتابشناسی== | ==کتابشناسی== | ||