عیب‌جویی: تفاوت میان نسخه‌ها

*یکی از سفارش‌های [[امام علی(ع)]] در فرمان خود به [[مالک اشتر]] برای استانداری [[مصر]]، در پی عیب‌جویی مردم نرفتن و پرده‌پوشی بر عیوبشان است.<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳: «وَلْیکنْ أَبْعَدَ رَعِیتِک مِنْک، وَأَشْنَأَهُمْ عِنْدَک، أَطْلَبُهُمْ لِمَعَائِبِ النَّاسِ; فَإِنَّ فِی النَّاسِ عُیوباً، الْوَالِی أَحَقُّ مَنْ سَتَرَهَا؛‌ باید دورترین رعایا نسبت به تو و مبغوض‌ترین آن‌ها در نزد تو کسانی باشند که بیشتر در جستجوی عیوب مردمند؛ زیرا در (غالب) مردم عیوبی وجود دارد (که از نظرها پنهان است و) والی از همه سزاوارتر است که آنها را بپوشاند.» (ترجمه مکارم شیرازی)</ref>

عیب‌جویی صفتی زشت و ناپسندیده و [[حرام]] است ولی عیب‌زدایی و برطرف‌سازی عیوب، از ویژگی‌های خوب و پسندیده است.<ref>مهدوی کنی، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، ۱۳۸۹ش، ص۲۲۸.</ref> عیب‌پوشی، ضد عیب‌جویی، از بزرگ‌ترین شاخه‌های خیرخواهی است و در روایات برای آن ثواب زیادی ذکر شده است و یکی از صفات خداوند نیز است.<ref>مجتبوی، علم اخلاق اسلامی، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۳۶۲و۳۶۳.</ref> از سوی دیگر، کتمان عیب نیز خیانت است؛ چون [[مؤمن]] آیینه [[برادر دینی]] خود است و باید زشتی‌ها و زیبایی‌های او را البته به خودش و نه به دیگران نشان دهد.<ref>مهدوی کنی، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، ۱۳۸۹ش،ص۲۲۸.</ref> تفاوت بین عیب‌جویی و عیب‌زدایی بسیار ظریف و لطیف است؛ زیرا هر دو بازگویی عیوب است اما در عیب‌جویی انگیزه تحقیر، دشمنی، توهین و ... است و در عیب‌زدایی خیرخواهی، اصلاح، دلسوزی، نصیحت و ... .<ref>مهدوی کنی، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، ۱۳۸۹ش،ص۲۲۸.</ref>

== جستارهای وابسته==

* [[سخن‌چینی]]