اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

اردن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۱۹:۲۴

۱٬۱۳۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۲ اوت ۲۰۱۵

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۸۷۴

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 | پایتخت =امّان
 | حکومت =پادشاهی
-| جمعیت کل = حدود 7 میلیون تن
+| جمعیت کل = حدود ۷ میلیون تن
 | ادیان(درصد) = [[اسلام]] • مسیحیت
 | زبان رسمی = عربی
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 '''اُردن'''، با نام رسمی '''اُردُن هاشمی'''، از کشورهای جنوب غربی آسیا است. [[جنگ موته]] در جنوب این کشور رخ داده است، البته در آن زمان اردن کشور مستقلی نبود و در کنار فلسطین بخشی از [[شام]] بوده است، آرامگاه [[جعفر طیار]]، مزار و محل شهادت شهدای موته و [[غار اصحاب کهف]] از جمله زیارت‌گاه‌های محترم نزد شیعیان در این کشور است، پیشینه [[تشیع]] در اردن به قرن چهارم قمری باز می‌گردد، در قرن پنجم تسلط [[فاطمیان]] [[مصر]] بر این کشور بر نفوذ تشیع در این مناطق افزود. اما تسلط سلجوقیان، ایوبیان و اشغال برخی شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، سبب مهاجرت شیعیان اردن به [[لبنان]] گردید.
-شیعیان اردن متکشل از چچن‌ها(حدود 2،000 تن)، شماری شیعه مهاجر از کشورهای [[عراق]] و لبنان هستند، شمار اندکی [[دروزیان|دروزی]](حدود 200 تن) نیز در این کشور زندگی می‌کنند. در مجموع حدود دو درصد از جمعیت این کشور را شیعیان تکشیل می‌دهند. شیعیان اردن تحت فشار دولت این کشور مسجد و حسینه‌ای ندارد، آنان مراسم [[عزاداری محرم]] را در مزار شهدای موته برگزار می‌کردند، اما دولت اردن به دلیل هراس از نفوذ و گسترش شیعه در این کشور، مانع از برگزاری این مراسم می‌شود، عبدالله دوم، پادشاه این کشور نیز نخستین کسی بود که مسئله خطر [[هلال شیعی]] را مطرح کرده است. افرادی نیز با اتهام ترویج مذهب شیعه در این کشور بازداشت شده‌اند.
+شیعیان اردن متکشل از چچن‌ها(حدود ۲،۰۰۰ تن)، شماری شیعه مهاجر از کشورهای [[عراق]] و لبنان هستند، شمار اندکی [[دروزیان|دروزی]](حدود ۲۰۰ تن) نیز در این کشور زندگی می‌کنند. در مجموع حدود دو درصد از جمعیت این کشور را شیعیان تکشیل می‌دهند. شیعیان اردن تحت فشار دولت این کشور مسجد و حسینه‌ای ندارد، آنان مراسم [[عزاداری محرم]] را در مزار شهدای موته برگزار می‌کردند، اما دولت اردن به دلیل هراس از نفوذ و گسترش شیعه در این کشور، مانع از برگزاری این مراسم می‌شود، عبدالله دوم، پادشاه این کشور نیز نخستین کسی بود که مسئله خطر [[هلال شیعی]] را مطرح کرده است. افرادی نیز با اتهام ترویج مذهب شیعه در این کشور بازداشت شده‌اند.
 == اطلاعات عمومی==
-نام رسمی اردن، اُردُن هاشمی (به عربی: اَلمَمْلَکَة اَلأُرْدُنِیة اَلهَاشِمِیة) است. پایتخت آن اَمّان است. اردن در کرانه خاوری رود اردن واقع شده‌است.<ref>رضانژاد، اردن، ص125-126</ref> جمعیت این کشور حدود ۷ میلیون نفر است. حکومت در اردن پادشاهی موروثی و مشروطه ‌است، قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲ به تصویب رسیده‌است سیستم حقوقی این کشور بر مبنای اسلام و قوانین فرانسه است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری، دولتی و... مورد استفاده می‌شود.
+نام رسمی اردن، اُردُن هاشمی (به عربی: اَلمَمْلَکَة اَلأُرْدُنِیة اَلهَاشِمِیة) است. پایتخت آن اَمّان است. اردن در کرانه خاوری رود اردن واقع شده‌است.<ref>رضانژاد، اردن، ص۱۲۵-۱۲۶</ref> جمعیت این کشور حدود ۷ میلیون نفر است. حکومت در اردن پادشاهی موروثی و مشروطه ‌است، قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲ به تصویب رسیده‌است سیستم حقوقی این کشور بر مبنای اسلام و قوانین فرانسه است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری، دولتی و... مورد استفاده می‌شود.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
-اردن با ۸۹۲۰۶ کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی آسیا قرار دارد، این کشور با [[سوریه]] در شمال، [[عربستان]] در شرق و جنوب، [[فلسطین]] در غرب و [[عراق]] در شمال شرقی همسایه است.
+اردن با ۸۹۲۰۶ کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی آسیا قرار دارد، این کشور با [[سوریه]] در شمال، [[عربستان]] در شرق و جنوب، [[فلسطین]] در غرب و [[عراق]] در شمال شرقی همسایه است.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
 == تاریخ سیاسی ==
-سرزمین اردن تا پیش از قرن بیستم میلادی که به کشوری مستقل تبدیل شود، در کنار فلسطین بخش‌هایی از جنوب سرزمین شام را شامل می‌شد، این سرزمین از اوایل قرن دهم قمری، به تصرف ترک‌های عثمانی در آمد، در دوره عثمانی اردن تابع [[دمشق]] بود، و با انقراض حکومت عثمانی، این سرزمین زیر سلطه انگلیس و فرانسه قرار گرفت، پس از استقلال اردن از [[بریتانیا]] در ۱۹۴۶م، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد.<ref> رضانژاد، اردن درسده اخیر، 35-37</ref> پس از ترور شاه عبدالله اول در ۱۹۵۱ پسرش طلال بن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در ۱۹۵۲ به دلیل بیماری از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابر این یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ حکومت را در دست گرفت، ملک عبدالله دوم پس از فوت پدرش در فوریه ۱۹۹۹ جانشین وی شد. عبدالله به تایید مجدد پیمان صلح اردن-[[اسرائیل]] و تقویت روابط اردن با [[ایالات متحده آمریکا]] پرداخت.
+سرزمین اردن تا پیش از قرن بیستم میلادی که به کشوری مستقل تبدیل شود، در کنار فلسطین بخش‌هایی از جنوب سرزمین شام را شامل می‌شد، این سرزمین از اوایل قرن دهم قمری، به تصرف ترک‌های عثمانی در آمد، در دوره عثمانی اردن تابع [[دمشق]] بود، و با انقراض حکومت عثمانی، این سرزمین زیر سلطه انگلیس و فرانسه قرار گرفت، پس از استقلال اردن از [[بریتانیا]] در ۱۹۴۶م، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد.<ref> رضانژاد، اردن درسده اخیر، ۳۵-۳۷</ref> پس از ترور شاه عبدالله اول در ۱۹۵۱ پسرش طلال بن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در ۱۹۵۲ به دلیل بیماری از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابر این یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ حکومت را در دست گرفت، ملک عبدالله دوم پس از فوت پدرش در فوریه ۱۹۹۹ جانشین وی شد. عبدالله به تایید مجدد پیمان صلح اردن-[[اسرائیل]] و تقویت روابط اردن با [[ایالات متحده آمریکا]] پرداخت.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
 == روابط با اسرائیل==
-اردن همواره در سیاست خارجی روابط نزدیکی با [[آمریکا]] و [[بریتانیا]] داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با [[عراق]] به هم خورد. اردن و اسرائیل در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۴پیمان صلح اردن و اسرائیل را منعقد کردند. اردن، از زمان شروع انتفاضه الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰ تلاش‌های زیادی برای حفظ ارتباط بین اسرائیل و فلسطین کرده است. با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه [[مصر]] سفرای خود را از اسرائیل خارج کردند.
+اردن همواره در سیاست خارجی روابط نزدیکی با [[آمریکا]] و [[بریتانیا]] داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با [[عراق]] به هم خورد. اردن و اسرائیل در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۴پیمان صلح اردن و اسرائیل را منعقد کردند. اردن، از زمان شروع انتفاضه الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰ تلاش‌های زیادی برای حفظ ارتباط بین اسرائیل و فلسطین کرده است. با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه [[مصر]] سفرای خود را از اسرائیل خارج کردند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
-این کشور انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس است. اردن قانونی وضع کرده‌است که غیر از فلسطینی‌های یهودی، سایر فلسطینی‌ها می‌توانند به اردن مهاجرت کرده و تابعیت آن را به دست آورند.
+این کشور انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس است. اردن قانونی وضع کرده‌است که غیر از فلسطینی‌های یهودی، سایر فلسطینی‌ها می‌توانند به اردن مهاجرت کرده و تابعیت آن را به دست آورند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
 == اقوام و مذاهب==
@@ خط ۶۳: / خط ۶۳: @@
 == ورود اسلام ==
-در سال ششم هجری مسلمانانی که از سوی [[پیامبر اکرم‌ (ص)]] برای شناسایی راه‌های منطقه فرستاده شده بودند در حوالی طفیله و کرک کشته شدند، در سال هشتم هجری پیامبر اکرم با ارسال نامه‌ای، امیر [[موته]] را به [[اسلام]] دعوت کرد، ولی او فرستاده پیامبر را کشت به دنبال این حادثه، پیامبر ۳،۰۰۰ تن را به فرماندهی [[زید بن حارثه]] به جنگ با رومیان([[جنگ موته]]) فرستاد، در پی کشته شدن زید بن حارثه سپاه اسلام به مدینه بازگشت، قبور شهدای موته در روستای مزار ۱۲ کیلومتری جنوب کرک واقع شده است.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۲۹</ref>
+در سال ششم هجری مسلمانانی که از سوی [[پیامبر اکرم‌(ص)]] برای شناسایی راه‌های منطقه فرستاده شده بودند در حوالی طفیله و کرک کشته شدند، در سال هشتم هجری پیامبر اکرم با ارسال نامه‌ای، امیر [[موته]] را به [[اسلام]] دعوت کرد، ولی او فرستاده پیامبر را کشت به دنبال این حادثه، پیامبر ۳،۰۰۰ تن را به فرماندهی [[زید بن حارثه]] به جنگ با رومیان([[جنگ موته]]) فرستاد، در پی کشته شدن زید بن حارثه سپاه اسلام به مدینه بازگشت، قبور شهدای موته در روستای مزار ۱۲ کیلومتری جنوب کرک واقع شده است.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۲۹</ref>
 از زمان ورود اسلام به اردن، به جز دوره جنگ‌های صلیبی که مدتی مسیحیان بر منطقه حاکمیت یافتند، اداره آن را حاکمان اسلامی بر عهده داشتند. حاکمان اسلامی این سرزمین همگی از [[اهل سنت]] بوده‌اند.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۲</ref>
@@ خط ۷۱: / خط ۷۱: @@
 :«و أهل طبریه و نصف نابلس و قَدَس و أکثر عَمّان شیعه.» (اهل طبریه و نیمی از اهل نابلس و قَدَس و بیشتر اهل امّان [[شیعه]] هستند.)<ref> مقدسی، ص۱۷۹</ref>
-در قرن پنجم هجری، اردن و فلسطین تحت تسلّط [[خلافت]] [[فاطمیان|فاطمی]] [[مصر]] درآمد و در سایه این دولت، نفوذ تشیع در این مناطق ادامه یافت. اما با تسلط سلجوقیان و بعدها ایوبیان بر این مناطق و مبارزه آنان با تشیع و نیز پس از اشغال بیشتر شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، شیعیان به سمت مناطق کوهستانی [[لبنان]] مهاجرت کردند و بعدها جامعه شیعه [[جبل عامل]] را تشکیل دادند.
+در قرن پنجم هجری، اردن و فلسطین تحت تسلّط [[خلافت]] [[فاطمیان|فاطمی]] [[مصر]] درآمد و در سایه این دولت، نفوذ تشیع در این مناطق ادامه یافت. اما با تسلط سلجوقیان و بعدها ایوبیان بر این مناطق و مبارزه آنان با تشیع و نیز پس از اشغال بیشتر شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، شیعیان به سمت مناطق کوهستانی [[لبنان]] مهاجرت کردند و بعدها جامعه شیعه [[جبل عامل]] را تشکیل دادند.<ref> خامه یار، صص۱۷۵-۱۹۴</ref>
 در اردن زیارتگاه‌هایی از شخصیت‌های مورد احترام شیعه وجود دارد که بسیاری از آن‌ها در دوره نفوذ و گسترش تشیع ـ به ویژه در دوره فاطمیان ـ ساخته شده‌اند و در دوره‌های بعدی بازسازی شده است.<ref> خامه یار، صص۱۷۵-۱۹۴</ref>
@@ خط ۸۲: / خط ۸۳: @@
 === عزاداری محرم===
-شیعیان اردن، در ایام [[محرم]]، آیین عزاداری امام حسین(ع) و یارانش را در محل شهدای موته در منطقه جنوبی این کشور برگزار می‌کنند. شیعیان در کشور اردن مسجد و [[حسینیه|حسینیه‌ای]] ندارند و روز [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] در داخل ضریح شهدای موته به عزاداری می‌پردازند.
+شیعیان اردن، در ایام [[محرم]]، آیین عزاداری امام حسین(ع) و یارانش را در محل شهدای موته در منطقه جنوبی این کشور برگزار می‌کنند. شیعیان در کشور اردن مسجد و [[حسینیه|حسینیه‌ای]] ندارند و روز [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] در داخل ضریح شهدای موته به عزاداری می‌پردازند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
 '''آمارهای موجود از شیعیان'''
@@ خط ۹۵: / خط ۹۶: @@
 | ۸.۵۸۷.۰۰۰|| ۷.۳۲۹.۸۶۳|| ۱۴۶.۵۹۷|| درصد شیعیان نسبت به جمعیت کشور: ۲ درصد|| ۲۰۰۸|| [[مجمع جهانی اهل بیت]]
 |-
-| بیش از ۶.۰۰۰.۰۰۰|| ۶.۲۰۲.۰۰۰|| ۶۲.۰۰۰|| درصد شیعیان نسبت به جمعیت مسلمان کشور، کمتر از ۱ درصد|| ۲۰۰۹|| مؤسسه PEW <ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3202A6256.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref>
+| بیش از ۶.۰۰۰.۰۰۰|| ۶.۲۰۲.۰۰۰|| ۶۲.۰۰۰|| درصد شیعیان نسبت به جمعیت مسلمان کشور، کمتر از ۱ درصد|| ۲۰۰۹|| مؤسسه PEW<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3202A6256.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref>
 |}
@@ خط ۱۱۹: / خط ۱۲۰: @@
 === غار اصحاب کهف در اردن===
-غار رجیب در هشت کیلومتری امان پایتخت اردن قرار دارد. در این غار ۷ - ۸ قبر وجود دارد. در دیوارهای غار نقوشی از جمله صورت   سگی وجود دارد. در بالای غار آثار صومعه‌ای رومی دیده می‌شود و آثاری دلالت می‌کند بر اینکه این صومعه پس از استیلای مسلمانان بر آن منطقه، به مسجد تبدیل شده است. اداره باستانشناسی اردن در ۱۹۶۳ میلادی مطابق با ۱۳۴۲ ق، این غار را باسازی کرده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد غار اصحاب کهف، همین غار رجیب است.
+غار رجیب در هشت کیلومتری امان پایتخت اردن قرار دارد. در این غار ۷ - ۸ قبر وجود دارد. در دیوارهای غار نقوشی از جمله صورت سگی وجود دارد. در بالای غار آثار صومعه‌ای رومی دیده می‌شود و آثاری دلالت می‌کند بر اینکه این صومعه پس از استیلای مسلمانان بر آن منطقه، به مسجد تبدیل شده است. اداره باستانشناسی اردن در ۱۹۶۳ میلادی مطابق با ۱۳۴۲ ق، این غار را باسازی کرده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد غار اصحاب کهف، همین غار رجیب است.
 === سایر اماکن تاریخی===
-مقام حضرت [[ایوب]]، مقام حضرت [[شعیب]]، مقام حضرت [[یوشع بن نون]]، مقام حضرت [[هارون]]، و قبور [[سعد بن ابی وقاص]]، [[ابو عبیده جراح]] و [[معاذ بن جبل]] از اماکن تاریخی این کشور است.
+مقام حضرت [[ایوب]]، مقام حضرت [[شعیب]]، مقام حضرت [[یوشع بن نون]]، مقام حضرت [[هارون]]، و قبور [[سعد بن ابی وقاص]]، [[ابو عبیده جراح]] و [[معاذ بن جبل]] از اماکن تاریخی این کشور است.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
 == پانویس==
-{{پانویس|3}}
+{{پانویس|۳}}
 == منابع ==
 * ابن عنبه، احمد، عمدة الطالب، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ ق.
 * مقدسی، ابو عبدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، لیدن: بریل، چاپ ۲، ۱۹۰۹ م.
 * [http://islamicshrines.net/?p=172 خامه یار، احمد، مزارات اهل بیت پیامبر(ص) در اردن و فلسطین اشغالی، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۸۳، پاییز ۱۳۹۲، صص ۱۷۵-۱۹۴٫]
-* [http://www.ensani.ir/fa/content/325618/default.aspx رضانژاد، عزالدین، سرزمین‌های جهان اسلام: اردن (۱)، اندیشه تقریب سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۰]
+* [http://www.ensani.ir/fa/content/325618/default.aspx رضانژاد، عزالدین، سرزمین‌های جهان اسلام: اردن(۱)، اندیشه تقریب سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۰]
+* [http://www.ensani.ir/fa/content/325626/default.aspx رضانژاد، عزالدین، سرزمین‌های جهان اسلام: اردن در سده اخیر(2)، اندیشه تقریب سال هشتم تابستان 1391 شماره 31]
 * موسوی بجنوردی، کاظم، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
 * حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، تحقیق: محمد حسین حرزالدین.