پرش به محتوا

مکارم الاخلاق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (افزایش منبع)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           =مکارم الاخلاق
| عنوان =مکارم الاخلاق
| عنوان اصلی     =
| عنوان اصلی =
| تصویر           =کتاب مکارم الاخلاق.jpg
| تصویر =کتاب مکارم الاخلاق.jpg
| اندازه تصویر   =
| اندازه تصویر =
| توضیح_تصویر     =
| توضیح_تصویر =
| نویسنده         =[[حسن بن فضل طبرسی]]
| نویسنده =[[حسن بن فضل طبرسی]]
| برگرداننده     =[[محمدعلی مدرس چهاردهی]] • محمدباقر بهاری همدانی •سید ابراهیم میرباقری • عبدالرحیم بخشایشی  
| برگرداننده =[[محمدعلی مدرس چهاردهی]] • محمدباقر بهاری همدانی •سید ابراهیم میرباقری • عبدالرحیم بخشایشی  
| ویراستار       =
| ویراستار =
| به تصحیح       =محمود بن ملا صالح بروجردی
| به تصحیح =محمود بن ملا صالح بروجردی
| به کوشش         =
| به کوشش =
| تاریخ نگارش     =قرن ۶ق
| تاریخ نگارش =قرن ۶ق
| تصویرگر         =
| تصویرگر =
| طراح جلد       =
| طراح جلد =
| موضوع           =آداب و [[اخلاق]] اسلامی
| موضوع =آداب و [[اخلاق]] اسلامی
| سبک             =حدیثی
| سبک =حدیثی
| زبان           =عربی
| زبان =عربی
| تعداد جلد       =۱ جلد
| تعداد جلد =۱ جلد
| صفحه           =۴۸۰
| صفحه =۴۸۰
| قطع             =
| قطع =
| ناشر           =شریف رضی
| ناشر =شریف رضی
| وبسایت ناشر     =
| وبسایت ناشر =
| محل انتشارات   =قم
| محل انتشارات =قم
| تاریخ نشر       =
| تاریخ نشر =
| ترجمه به       =فارسی
| ترجمه به =فارسی
| مجموعه         =
| مجموعه =
| شابک           =
| شابک =
}}
}}
'''مَکارِمُ الْاَخْلاق''' کتابی در باب آداب و [[اخلاق اسلامی]] نوشته [[حسن بن فضل طبرسی]] عالم شیعی در قرن ششم قمری به زبان عربی. این اثر از منابع [[شیعه]] و از معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه آداب و اخلاق است. کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای مختلف چاپ شده است. چاپ آن در [[مصر]]، با تحریفاتی همراه شد که منجر به واکنش علمای شیعه و چاپ آن از روی نسخه اصلی گردید. چندین ترجمه از مکارم الاخلاق، به زبان فارسی وجود دارد.
'''مَکارِمُ الْاَخْلاق''' کتابی در باب آداب و [[اخلاق اسلامی]] نوشته [[حسن بن فضل طبرسی]] عالم شیعی در قرن ششم قمری به زبان عربی. این اثر از منابع [[شیعه]] و از معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه آداب و اخلاق است. کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای مختلف چاپ شده است. چاپ آن در [[مصر]]، با تحریفاتی همراه شد که منجر به واکنش علمای شیعه و چاپ آن از روی نسخه اصلی گردید. چندین ترجمه از مکارم الاخلاق، به زبان فارسی وجود دارد.


== مؤلف==
== مؤلف==
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
مؤلف مکارم الاخلاق رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> هرچند به گفته سید محسن امین برخی این کتاب را به امین الاسلام طبرسی نسبت داده‌اند<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> اما چنانچه [[رضا استادی]] گفته، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> به گفته [[سید محسن امین]]، طبرسی مکارم الاخلاق را در زمان زنده بودن پدرش نوشته<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> و بیشتر روایات آن را از او نقل کرده است.
مؤلف مکارم الاخلاق رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> هرچند به گفته سید محسن امین برخی این کتاب را به امین الاسلام طبرسی نسبت داده‌اند<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> اما چنانچه [[رضا استادی]] گفته، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> به گفته [[سید محسن امین]]، طبرسی مکارم الاخلاق را در زمان زنده بودن پدرش نوشته<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> و بیشتر روایات آن را از او نقل کرده است.
 
== انگیزه نگارش و محتوا==
== انگیزه نگارش و محتوا==
طبرسی در مقدمه کتاب مکارم الاخلاق، ضمن اشاره به [[آیه تأسی]]، انگیزه خود از نگارش کتاب را گردآوردن شمه‌ای از اعمال و حالات [[پیامبر(ص)]] و آنچه که امتش را به آن امر کرده، ذکر کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۷ش، ص۸.</ref> در برخی از نسخه‌ها با عنوان مکارم الاخلاق و معالم الاعلاق منتشر شده است.<ref> صدرایی خویی و حافظیان، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی آیت الله گلپایگانی، ج۹، ص۵۷۶۲.</ref> باب‌های دوزاده‌گانه کتاب به این شرح است:<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۷۷. </ref>
طبرسی در مقدمه کتاب مکارم الاخلاق، ضمن اشاره به [[آیه تأسی]]، انگیزه خود از نگارش کتاب را گردآوردن شمه‌ای از اعمال و حالات [[پیامبر(ص)]] و آنچه که امتش را به آن امر کرده، ذکر کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۷ش، ص۸.</ref> در برخی از نسخه‌ها با عنوان مکارم الاخلاق و معالم الاعلاق منتشر شده است.<ref> صدرایی خویی و حافظیان، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی آیت الله گلپایگانی، ج۹، ص۵۷۶۲.</ref> باب‌های دوزاده‌گانه کتاب به این شرح است:<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۷۷. </ref>
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
# اخلاق و اوصاف پیامبر(ص)  
# اخلاق و اوصاف پیامبر(ص)  
خط ۵۲: خط ۵۳:
به گفته [[سید محسن امین]] کتاب مکارم الاخلاق در زمان حیات مؤلفش منتشر شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> همچنین این کتاب در کشورهای ایران، لبنان، عراق و مصر چاپ شده است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> البته در چاپ‌های آن در مصر که در سال‌های ۱۳۰۰ق تا ۱۳۰۶ق انجام شده، تحریفات و تصرفاتی صورت گرفته است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> برخی از این تحریفات عبارتند از:
به گفته [[سید محسن امین]] کتاب مکارم الاخلاق در زمان حیات مؤلفش منتشر شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> همچنین این کتاب در کشورهای ایران، لبنان، عراق و مصر چاپ شده است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۴.</ref> البته در چاپ‌های آن در مصر که در سال‌های ۱۳۰۰ق تا ۱۳۰۶ق انجام شده، تحریفات و تصرفاتی صورت گرفته است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> برخی از این تحریفات عبارتند از:
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]]، [[حسنین]] و شیعیان حذف شده است.
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]]، [[حسنین]] و شیعیان حذف شده است.
* عبارت «رضی‌الله عنه» پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* عبارت «رضی‌الله عنه» پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
* در برخی موارد نام [[عایشه]] را جایگزین نام فاطمه(س) و نام افراد دیگری را جایگزین نام امام علی کرده‌اند.
* در برخی موارد نام [[عایشه]] را جایگزین نام فاطمه(س) و نام افراد دیگری را جایگزین نام امام علی کرده‌اند.
خط ۶۰: خط ۶۱:


=== واکنش‌ها===
=== واکنش‌ها===
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''» تحریفات کتاب را که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، آورده است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۶.</ref> همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۹-۲۰۰.</ref>
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''» تحریفات کتاب را که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، آورده است.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۶.</ref> همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»، ص۱۹۹-۲۰۰.</ref>


به دستور [[میرزای شیرازی]] در سال ۱۳۱۴ق کتاب مکارم الاخلاق از روی نسخه اصلی آن چاپ و منتشر شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۵.</ref> شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی کتاب را تصحیح کرد و در آن به تحریفات چاپ مصر اشاره کرده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> مکارم الاخلاق به وسیله انتشارات الاعلمی للمطبوعات بیروت و با مقدمه محمدحسین اعلمی و نیز به وسیله انتشارات شریف رضی قم در یک جلد و ۴۸۰ صفحه چاپ شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11420 «مکارم الاخلاق»]</ref>
به دستور [[میرزای شیرازی]] در سال ۱۳۱۴ق کتاب مکارم الاخلاق از روی نسخه اصلی آن چاپ و منتشر شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۵.</ref> شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی کتاب را تصحیح کرد و در آن به تحریفات چاپ مصر اشاره کرده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۴.</ref> مکارم الاخلاق به وسیله انتشارات الاعلمی للمطبوعات بیروت و با مقدمه محمدحسین اعلمی و نیز به وسیله انتشارات شریف رضی قم در یک جلد و ۴۸۰ صفحه چاپ شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11420 «مکارم الاخلاق»]</ref>


==ترجمه‌ها==
==ترجمه‌ها==
خط ۷۷: خط ۷۸:
* [https://www.adinehbook.com/gp/product/964659039X «ترجمه شریف کتاب مکارم الاخلاق»]، آدینه بوک، پایگاه جامع اطلاعات و فروش کتاب ایران، تاریخ بازدید، ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ش.
* [https://www.adinehbook.com/gp/product/964659039X «ترجمه شریف کتاب مکارم الاخلاق»]، آدینه بوک، پایگاه جامع اطلاعات و فروش کتاب ایران، تاریخ بازدید، ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ش.
*احمدپور، مهدی، کتابشناخت اخلاق اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*احمدپور، مهدی، کتابشناخت اخلاق اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*استادی، رضا، [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1401 «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»]، علوم حدیث، ش۸، تابستان ۱۳۷۷ش.
*استادی، رضا، [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1401 «تحریف مکارم الأخلاق و عکس‌العمل فقهای شیعه»]، علوم حدیث، ش۸، تابستان ۱۳۷۷ش.
*پاک‌نیا، عبدالکریم، «[http://ensani.ir/fa/article/76051 آشنایی با منابع دست اول شیعه (مکارم الاخلاق)»]، مبلغان، ش۱۰۹، آبان و آذر ۱۳۸۷ش.
*پاک‌نیا، عبدالکریم، «[http://ensani.ir/fa/article/76051 آشنایی با منابع دست اول شیعه (مکارم الاخلاق)»]، مبلغان، ش۱۰۹، آبان و آذر ۱۳۸۷ش.
* صدرایی خویی، علی و حافظیان، ابوالفضل، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/37905/1/5762 فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی آیت الله گلپایگانی]، به کوشش مصطفی درایتی، بی‌تا.
* صدرایی خویی، علی و حافظیان، ابوالفضل، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/37905/1/5762 فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی آیت الله گلپایگانی]، به کوشش مصطفی درایتی، بی‌تا.
*طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، شریف رضی، ۱۳۷۷ش.
*طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، شریف رضی، ۱۳۷۷ش.
۳۵۱

ویرایش