پرش به محتوا

قصص القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۱۷
جز
افزودن مطلب به شناسه و منابع
جز (افزودن مطلب به شناسه و منابع)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۵]]|کاربر=p.motahari  }}
[[پرونده:کتاب النور المبین.jpg|بندانگشتی|200px|[[قصص الانبیاء جزایری|النورالمبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین]]، نوشته [[سید نعمت الله جزایری]]]]
[[پرونده:کتاب النور المبین.jpg|بندانگشتی|200px|[[قصص الانبیاء جزایری|النورالمبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین]]، نوشته [[سید نعمت الله جزایری]]]]
'''قِصَصُ القرآن'''، داستان‌های [[قرآن]]. نزدیک به یک سوم [[آیه|آیات]] قرآن، داستان‌هایی درباره پیشینیان و نیز رویدادهای دوره نزول قرآن است. علت استفاده فراوان قرآن از داستان را ظرفیت بالای داستان در تأثیرگذاری بر اندیشه و روح انسان دانسته‌اند. قرآن خود، هدف از بیان داستان‌‌ها را درس‌گرفتن انسان‌ها معرفی کرده و در آیات فراوانی، به تأمل در سرگذشت پیشینیان، سفارش کرده است.
'''قِصَصُ القرآن'''، داستان‌های [[قرآن]]. نزدیک به یک سوم [[آیه|آیات]] قرآن، داستان‌هایی درباره پیشینیان و نیز رویدادهای دوره نزول قرآن است. علت استفاده فراوان قرآن از داستان را ظرفیت بالای داستان در تأثیرگذاری بر اندیشه و روح انسان دانسته‌اند. قرآن خود، هدف از بیان داستان‌‌ها را درس‌گرفتن انسان‌ها معرفی کرده و در [[آیه|آیات]] فراوانی، به تأمل در سرگذشت پیشینیان، سفارش کرده است.
 
براساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی، ساختگی و افسانه‌ای نیست؛ بلکه واقعیت‌هایی است که خردمندان از آن‌ها عبرت می‌گیرند و موجب هدایت مؤمنان می‌شود. داستان‌های قرآن بر طبق روش‌های معمولا داستان‌نویسی و رمان‌نویسی نوشته نشده است. [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] گفته است: قرآن تنها آنچه را که در جهت هدف قرآن یعنی هدایت است، ذکر می‌کند و به بیان جزئیات رویدادها نمی‌پردازد.
 
بیشتر داستان‌های [[قرآن]]، درباره زندگی [[پیامبران]] است. قرآن به ویژه درباره پیامبرانی چون [[ابراهیم]]، [[موسی]]، [[یوسف]] و [[پیامبر اسلام(ص)]] به صورت مفصل سخن گفته است.  


براساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی، ساختگی و افسانه‌ای نیست؛ بلکه واقعیت‌هایی است که خردمندان از آن‌ها عبرت می‌گیرند و موجب هدایت مؤمنان می‌شود.


==داستان در قرآن==
==داستان در قرآن==
[[قرآن]] تأکید فراوانی بر استفاده از قالب داستان، برای ارائه معارف، دارد. نزدیک به یک سوم [[آیه|آیات]] قرآن، درباره داستان‌هاى پیشینیان و نیز رویدادهای دوره نزول قرآن است. در قرآن جهان آخرت نیز در قالب داستان ترسیم شده است.<ref>مرویان، اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۲۰۱.</ref><ref>بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۱۳-۱۵.</ref>
[[قرآن]] تأکید فراوانی بر استفاده از قالب داستان، برای ارائه معارف، دارد. نزدیک به یک سوم [[آیه|آیات]] قرآن، درباره داستان‌هاى پیشینیان و نیز رویدادهای دوره نزول قرآن است. در قرآن جهان آخرت نیز در قالب داستان ترسیم شده است.<ref>مرویان، اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۲۰۱؛ بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۱۳-۱۵.</ref>
به داستان‌های [[قرآن|قرآنی]]، قصص القرآن گفته می‌شود. قصص جمع قصه و به معنای داستان‌ها است.<ref>بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۱۴؛ طالبی، تاریخ در قصص قرآن، ص۲۹.</ref>
به داستان‌های [[قرآن|قرآنی]]، قصص القرآن گفته می‌شود. قصص جمع قصه و به معنای داستان‌ها است.<ref>بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۱۴؛ طالبی، تاریخ در قصص قرآن، ص۲۹.</ref>


خط ۱۹: خط ۲۱:


برخی با بررسی قصه‌های قرآن، سه هدف کلّى آن‌ها را به شرح زیر نشان داده‌اند:
برخی با بررسی قصه‌های قرآن، سه هدف کلّى آن‌ها را به شرح زیر نشان داده‌اند:
*اهداف شناختى: بیان باورهای دینی مانند ضرورت دین و نبوت؛
*اهداف شناختى: بیان باورهای دینی مانند ضرورت دین و [[نبوت]]؛
*اهداف اجتماعى: بیان علت‌های پیروزى یا شکست اقوام، معرفی اقوام برتر و نمونه، بیان علت برخورداری امت‌ها از نعمت‌ها یا گرفتارشدن‌شان به عذاب‌های الهى؛
*اهداف اجتماعى: بیان علت‌های پیروزى یا شکست اقوام، معرفی اقوام برتر و نمونه، بیان علت برخورداری امت‌ها از نعمت‌ها یا گرفتارشدن‌شان به عذاب‌های الهى؛
*اهداف اخلاقى و تربیتى: معرفى الگو مانند معرفی [[پیامبر(ص)]] و حضرت ابراهیم و کسانی که با او ایمان آوردند، معرفى شیطان به عنوان عامل مهم در انحراف انسان، بیان ارزش‌های مهم اخلاقی.<ref>مرویان، اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۲۰۱-۲۰۷.</ref>
*اهداف اخلاقى و تربیتى: معرفى الگو مانند معرفی [[پیامبر(ص)]] و [[حضرت ابراهیم]] و کسانی که با او ایمان آوردند، معرفى [[شیطان]] به عنوان عامل مهم انحراف انسان، بیان ارزش‌های مهم اخلاقی.<ref>مرویان، اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۲۰۱-۲۰۷.</ref>


==ویژگی‌های داستان‌پردازی قرآن==
==ویژگی‌های داستان‌پردازی قرآن==
داستان‌های قرآن بر طبق روش‌های معمولا داستان‌نویسی و رمان‌نویسی نوشته نشده است.<ref>حسینی، ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۸۲، ص۶۷.</ref> [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] نوشته است: داستان‌های قرآن به جزئیاتی چون نَسب اشخاص و زمان و مکان وقوع رویدادها و دیگر ویژگی‌هایی که برای مورخان و رمان‌نویسان مهم است، نمی‌پردازد و تنها آنچه را که در جهت هدف قرآن یعنی هدایت است، ذکر می‌کند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، ص۶۴، به نقل از: حسینی، ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۸۲، ص۶۷.</ref>
داستان‌های قرآن بر طبق روش‌های معمولا داستان‌نویسی و رمان‌نویسی گفته نشده است.<ref>حسینی، ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۸۲، ص۶۷.</ref> [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] نوشته است: داستان‌های قرآن به جزئیاتی چون نَسب اشخاص و زمان و مکان وقوع رویدادها و دیگر ویژگی‌هایی که برای مورخان و رمان‌نویسان مهم است، نمی‌پردازد و تنها آنچه را که در جهت هدف قرآن یعنی هدایت است، ذکر می‌کند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، ص۶۴، به نقل از: حسینی، ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۸۲، ص۶۷.</ref>


برای داستان‌های [[قرآن]]، به لحاظ محتوایی و ساختاری، ویژگی‌هایی ذکر شده است. برخی از ویژگی‌های محتوایی داستان‌های قرآن را واقعی‌بودن، هدف‌مندی و پیام‌داشتن، ذکر معجزات و امور خارق‌العاده و وجود تیپ‌های متفاوت شخصیتی در داستان‌ها دانسته‌اند.<ref>سنگری، محمدرضا، هدف ها و شیوه های داستان‌پردازی در قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۴-۷.</ref>  
برای داستان‌های [[قرآن]]، به لحاظ محتوایی و ساختاری، ویژگی‌هایی ذکر شده است. برخی از ویژگی‌های محتوایی داستان‌های قرآن را واقعی‌بودن، هدف‌مندی و پیام‌داشتن، ذکر معجزات و امور خارق‌العاده و وجود تیپ‌های متفاوت شخصیتی در داستان‌ها دانسته‌اند.<ref>سنگری، محمدرضا، هدف ها و شیوه های داستان‌پردازی در قرآن، ۱۳۸۴ش، ص۴-۷.</ref>  
خط ۷۸: خط ۸۰:


== کتاب‌شناسی قصص القرآن==
== کتاب‌شناسی قصص القرآن==
قصص القرآن یکی از دلچسب‌ترین مباحث علوم قرآنی است و کتاب‌های فراوانی درباره آن نوشته شده است.<ref>صادق‌پور، کتابشناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۳۰۶و۳۰۷.</ref> این کتاب‌ها غالباً قصص القرآن نامیده می‌شوند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
قصص القرآن یکی از جالب‌ترین مباحث علوم قرآنی است و کتاب‌های فراوانی درباره آن نوشته شده است.<ref>صادق‌پور، کتابشناسی قصه‌های قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۳۰۶و۳۰۷.</ref> این کتاب‌ها غالباً قصص القرآن نامیده می‌شوند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
*[[قصص الانبیاء جزایری|النورالمبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین]] از [[سید نعمت الله جزایری]]
*[[قصص الانبیاء جزایری|النورالمبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین]] از [[سید نعمت الله جزایری]]
خط ۸۵: خط ۸۷:
*قصص القرآن دلالیاً و جمالیاً از محمود بستانی
*قصص القرآن دلالیاً و جمالیاً از محمود بستانی
*قصه‌های قرآن از سیدمحمد صحفی
*قصه‌های قرآن از سیدمحمد صحفی
*داستان پیامبران از علی موسوی گرمارودی.
*داستان پیامبران از علی موسوی گرمارودی
*پژوهشی در جلوه‌های هنری داستان‌های قرآن از محمود بستانی
*پژوهشی در جلوه‌های هنری داستان‌های قرآن از محمود بستانی
*داستان‌های قرآن از [[سیدمحمد شیرازی]]
*داستان‌های قرآن از [[سیدمحمد شیرازی]]
خط ۱۰۱: خط ۱۰۳:
==منابع==
==منابع==
*بلاغی، صدرالدین، قصص قرآن، تهران، امیرکبیر، چاپ هفدهم، ۱۳۸۰ش.
*بلاغی، صدرالدین، قصص قرآن، تهران، امیرکبیر، چاپ هفدهم، ۱۳۸۰ش.
* سنگری، محمدرضا، «هدف‌ها و شیوه‌های داستان‌پردازی در قرآن»، آموزش قرآن، ش۸، ۱۳۸۴ش.  
*حسینی، محمد، ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن: بازخوانش دوازده قصه قرآنی، تهران، ققنوس، ۱۳۸۲ش.
*سنگری، محمدرضا، «هدف‌ها و شیوه‌های داستان‌پردازی در قرآن»، آموزش قرآن، ش۸، ۱۳۸۴ش.  
*صادق‌پور، محمدحسین، کتاب‌شناسی قصه‌های قرآن، مشکوة، ش۶۰و۶۱، ۱۳۷۷ش.
*صادق‌پور، محمدحسین، کتاب‌شناسی قصه‌های قرآن، مشکوة، ش۶۰و۶۱، ۱۳۷۷ش.
*صادق‌پور، محمدحسین، «نگاهی به ویژگی‌های ساختاری داستان‌های قرآن»، مشکوة، ش۵۴و۵۵، ۱۳۷۶ش.
*صادق‌پور، محمدحسین، «نگاهی به ویژگی‌های ساختاری داستان‌های قرآن»، مشکوة، ش۵۴و۵۵، ۱۳۷۶ش.
*صحفی، سیدمحمد، قصه‌های قرآن، قم، اهل بیت، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
*صحفی، سیدمحمد، قصه‌های قرآن، قم، اهل بیت، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
*طالبی، تهماسب، «تاریخ در قصص قرآن»، آموزش تاریخ، ش۴۲، ۱۳۹۰ش.
*طالبی، تهماسب، «تاریخ در قصص قرآن»، آموزش تاریخ، ش۴۲، ۱۳۹۰ش.
*م.خراسانی، مهدی، «راهنمای پژوهش در داستان‌های قرآن»، آینه پژوهش، ش۱۵، ۱۳۷۱ش،
*م.خراسانی، مهدی، «راهنمای پژوهش در داستان‌های قرآن»، آینه پژوهش، ش۱۵، ۱۳۷۱ش.
*معموری، علی، تحلیل ساختار روایت در قرآن: بررسی منطق توالی پیرفت‌ها، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۲ش.
*مرویان حسینی، محمود، «اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن»، پژوهش‌های قٰرآنی، ش۴۱، ۱۳۸۴ش.
*مرویان حسینی، محمود، «اهداف تربیتى در قصّه‏‌هاى قرآن»، پژوهش‌های قٰرآنی، ش۴۱، ۱۳۸۴ش.
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش