پرش به محتوا

آزر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۵: خط ۵:
آزر را از اهالی روستای کوثی در سواد ([[کوفه]] کنونی)<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۵۹.</ref> و پسر عموی [[نمرود]] معرفی کرده‌اند.<ref>بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۸۸۲.</ref>در روایتی از [[امام صادق(ع)]] آمده است که آزر منجم [[نمرود]] بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref> بر اساس روایت مذکور، قبل از تولد [[حضرت ابراهیم(ع)]]، آزر پیش‌بینی کرد که مردی به دنیا می‌آید و مردم را به دین دیگری فرامی‌خواند، به همین جهت نمرود دستور داد زنان از مردان جدا شوند و اطفالی که به دنیا می‌آمدند را بکشند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>
آزر را از اهالی روستای کوثی در سواد ([[کوفه]] کنونی)<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۵۹.</ref> و پسر عموی [[نمرود]] معرفی کرده‌اند.<ref>بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۸۸۲.</ref>در روایتی از [[امام صادق(ع)]] آمده است که آزر منجم [[نمرود]] بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref> بر اساس روایت مذکور، قبل از تولد [[حضرت ابراهیم(ع)]]، آزر پیش‌بینی کرد که مردی به دنیا می‌آید و مردم را به دین دیگری فرامی‌خواند، به همین جهت نمرود دستور داد زنان از مردان جدا شوند و اطفالی که به دنیا می‌آمدند را بکشند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>


[[شیخ طوسی]] از زجاج نقل کرده که، کلمه آزر در قرآن بر نکوهش دلالت دارد، از این‌رو یا به خطاکاری که صفت آزر بوده، اشاره دارد و یا اسم بتی بوده است.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref>
[[شیخ طوسی]] از ابواسحاق زجاج نقل کرده که، کلمه آزر در قرآن بر نکوهش دلالت دارد، از این‌رو یا به خطاکاری که صفت آزر بوده، اشاره دارد و یا نام [[بت]] بوده است.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref> آزر بت‌پرست بوده<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> و در برخی از اشعار فارسی به بت‌پرست بودن او اشاره شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: انصاری، مناجات‌نامه، ۱۳۸۲ش، ص۲۶.</ref> از جمله:
 
آزر بت‌پرست بوده<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> و در برخی از اشعار فارسی نیز به بت‌پرست بودن او اشاره شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: انصاری، مناجات‌نامه، ۱۳۸۲ش، ص۲۶.</ref> از جمله:
{{شعر۲
{{شعر۲
|خلیل من همه بت‌های آزری بشکست|مجال خواب نمی‌باشدم ز دست خیال<ref>[http://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh40/ سعدی شیرازی، دیوان اشعار، غزلیات، غزل شماره ۴۰].</ref>}}
|خلیل من همه بت‌های آزری بشکست|مجال خواب نمی‌باشدم ز دست خیال<ref>[http://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh40/ سعدی شیرازی، دیوان اشعار، غزلیات، غزل شماره ۴۰].</ref>}}


==پدر یا عموی ابراهیم==
==پدر یا عموی ابراهیم==
مفسران درباره اینکه آیا آذر عموی ابراهیم است یا پدر او، اختلاف‌نظر دارند. منشأ این اختلاف تعبیر قرآن است که از او به «أب ابراهیم» یاد کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴.</ref>{{یادداشت|«وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لِأَبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً؛ ابراهیم به اب(عموی) خود گفت «آیا بت‌ها را خدایان خود انتخاب کرده‌ای»؟»}} برخی  از مفسران با استناد به ظاهر آیه و معنای کلمه اب، آزر را پدر حضرت ابراهیم معرفی کرده‌اند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۶؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱.</ref> در حالی‌که [[علامه طباطبایی]] با ارائه شواهدی از قرآن، معتقد است که در زبان عربی «أب» به کسی گفته می‌شود که امور فرد را بر عهده دارد از این رو به پدر، عمو، جد، پدر زن، و حتی به رئیس و بزرگ قبیله نیز «أب» می‌گویند.<ref> علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۲۳۴.</ref>  
مفسران درباره اینکه آیا آزر عموی ابراهیم است یا پدر او، اختلاف‌نظر دارند. منشأ این اختلاف‌نظر تعبیر قرآن است که از او به «أب ابراهیم» یاد کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴.</ref>{{یادداشت|«وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لِأَبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً؛ ابراهیم به اب(عموی) خود گفت «آیا بت‌ها را خدایان خود انتخاب کرده‌ای»؟»}} برخی  از مفسران با استناد به ظاهر آیه و معنای کلمه اب، آزر را پدر حضرت ابراهیم معرفی کرده‌اند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۶؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱.</ref> در حالی‌که [[علامه طباطبایی]] با ارائه شواهدی از قرآن، معتقد است که در زبان عربی «أب» به کسی گفته می‌شود که امور فرد را بر عهده دارد از این رو به پدر، عمو، جد، پدر زن، و حتی به رئیس و بزرگ قبیله نیز «أب» می‌گویند.<ref> علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۲۳۴.</ref>  


[[شیخ طوسی]] آزر را عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) دانسته و از زجاج نقل کرده که نسب‌شناسان در اینکه نام پدر ابراهیم، تارخ بوده اختلافی ندارد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref> او همچنین در به روایتی از [[پیامبر(ص)]] استناد کرده که بر اساس آن هیچ یک از اجداد پیامبر تا [[حضرت آدم]] مشرک نبوده‌اند<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵.</ref> در حالی‌که آزر بت‌پرست بوده، امکان ندارد که پدر حضرت ابراهیم(ع) باشد.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵: همچنین نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> تورات نیز پدر [[حضرت ابراهیم]] را تارخ معرفی کرده است.<ref>تورات، سِفر آفرینش، ۱۱: ۲۶.</ref>
[[شیخ طوسی]] آزر را عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) دانسته و از ابواسحاق زجاج نقل کرده که نسب‌شناسان در اینکه نام پدر ابراهیم، تارخ بوده اختلافی ندارد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref> او همچنین در به روایتی از [[پیامبر(ص)]] استناد کرده که بر اساس آن هیچ یک از اجداد پیامبر تا [[حضرت آدم]] مشرک نبوده‌اند<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵.</ref> در حالی‌که آزر بت‌پرست بوده، امکان ندارد که پدر حضرت ابراهیم(ع) باشد.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵: همچنین نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> تورات نیز پدر [[حضرت ابراهیم]] را تارخ معرفی کرده است.<ref>تورات، سِفر آفرینش، ۱۱: ۲۶.</ref>


همچنین برخی از مفسران از آیه ۱۱۴ سوره توبه{{یادداشت|«وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیاهُ فَلَمَّا تَبَینَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ؛ استغفار ابراهیم برای پدرش (آزر) فقط به خاطر وعده‌ای بود که به او داده بود. اما هنگامی که او را در راه بت‌پرستی مصمم و لجوج دید دست از استغفار درباره او برداشت» }} که بر اساس آن ابراهیم(ع) پس از مأیوس شدن از ایمان آوردن آزر، دیگر برای وی طلب آمرزش نکرد؛ اما بر اساس آیه «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۱.</ref> در اواخر عمر و پس از بنای [[کعبه]] برای والدینش طلب آمرزش کرد، استفاده کرده‌اند که پدر ابراهیم غیر از آزر و همچنین اب به معنای عمو یا جد مادری بوده است. بنا بر آنچه که در تفسیر نمونه آمده والد، در پدر صراحت دارد، در حالی که «أب» در پدر صراحت ندارد.<ref>رجوع کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref>
همچنین برخی از مفسران از آیه ۱۱۴ سوره توبه{{یادداشت|«وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیاهُ فَلَمَّا تَبَینَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ؛ استغفار ابراهیم برای پدرش (آزر) فقط به خاطر وعده‌ای بود که به او داده بود. اما هنگامی که او را در راه بت‌پرستی مصمم و لجوج دید دست از استغفار درباره او برداشت» }} که بر اساس آن ابراهیم(ع) پس از مأیوس شدن از ایمان آوردن آزر، دیگر برای وی طلب آمرزش نکرد؛ اما بر اساس آیه «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۱.</ref> در اواخر عمر و پس از بنای [[کعبه]] برای والدینش طلب آمرزش کرد، استفاده کرده‌اند که پدر ابراهیم غیر از آزر و همچنین اب به معنای عمو یا جد مادری بوده است. بنا بر آنچه که در تفسیر نمونه آمده والد، در پدر صراحت دارد، در حالی که «أب» در پدر صراحت ندارد.<ref>رجوع کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref>