آیه ظهار: تفاوت میان نسخه‌ها

|کسانی که از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» می‌کنند، آنان هرگز مادرانشان نیستند؛ مادرانشان تنها کسانی‌اند که آنها را به دنیا آورده‌اند! آنها سخنی زشت و باطل می‌گویند و خداوند بخشنده و آمرزنده است.(مجادله، ۲)}}

خداوند در دو آیه بعدی برای پشیمانی و رجوع به همسر کفاره معین نموده است<ref>سبزواری، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۹ق، ص۵۴۷.</ref> که در صورت توانایی یک [[برده]] آزاد نماید و در صورت عدم توانایی شصت روز [[روزه]] به صورت متوالی بگیرد و اگر آن را هم نتوانست به شصت [[فقیر]] اطعام دهد.<ref>دینوری، الواضح، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۸۵.</ref> علما در حکم کسی که قادر به انجام هیچ یک از کفاره‌ها نباشد، اختلاف دارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۴۱۷.</ref> برخی فلسفه تعیین کفاره برای [[ظهار]] را، پند گرفتن،<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۵۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۱۹، ص۱۷۹.</ref>تربیت نفس،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۴۱۳.</ref> جلوگیری از [[ظلم]] به همسران و حفظ نظام خانواده دانسته‌اند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۹، ص۵۰۳.</ref> خداوند در ادامه، [[توبه]] را برای شخص ظهار کننده [[واجب]] دانسته<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۸۵.</ref> و [[گناه]] گذشته را در صورت توبه، می‌بخشد.<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۵۶.</ref>

عده‌ای از مفسران در تفسیر آیه به برخی از احکام ظهار اشاره کرده‌اند؛ از جمله آنکه شوهر قبل از پرداخت کفاره حق [[آمیزش]] با زن خود را ندارد<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۲۲۱؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۶۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۸۶؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۹، ص۵۰۴.</ref> {{یادداشت|هر چند برخی معتقدند که اکثر علما لذت بردن غیر از دخول را جایز دانسته‌اند.(ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۲۵۵.)}} و یا برای ظهار شروطی چون عدم [[حیض]] بودن زن، عدم نزدیکی با زن در آخرین پاکی و حضور دو شاهد عادل، ذکر کرده‌اند.<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ج۹، ۵۴۰؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج ۱۹، ص۶۱.</ref>

== سبب نزول ==

در [[شأن نزول]] آیه آمده است که روزی یکی از [[اصحاب پیامبر(ص)]] به نام [[اوس بن صامت]] در حال عصبانیت لفظ ظهار را برای همسر خود به کار برد؛ اما پس از مدتی از این عمل خود پشیمان گشت و برای چاره‌جویی و اطلاع از حکم [[اسلام]]، همسر خود را نزد [[پیامبر(ص)]] فرستاد. بعد از این واقعه، چهار آیه اول [[سوره مجادله]] در ارتباط با حکم ظهار نازل شد.<ref>برای اطلاعات بیشتر: ابن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۲۵۷؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۶. همچنین با کمی اختلاف: صنعانی، تفسیر عبدالرزاق، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۲۴؛  طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۲۱۸؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۹، ص۲۵۳؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۸۴؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۶۶.</ref>

==جستارهای وابسته==