پرش به محتوا

صدام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Rezapour  }}
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه      =
| اندازه جعبه      =
خط ۴۸: خط ۴۷:
'''صدام حسین''' (۱۹۳۷ - ۲۰۰۶م) رییس جمهور و دیکتاتور سابق [[عراق]]. صدام در جوانی به [[حزب بعث]] عراق پیوست. او در سال ۱۹۶۸م پس از کودتای حزب بعث، معاون رییس جمهور و در ۱۹۷۹م  رییس جمهور عراق شد و ۲۴ سال در این سمت باقی ماند.  
'''صدام حسین''' (۱۹۳۷ - ۲۰۰۶م) رییس جمهور و دیکتاتور سابق [[عراق]]. صدام در جوانی به [[حزب بعث]] عراق پیوست. او در سال ۱۹۶۸م پس از کودتای حزب بعث، معاون رییس جمهور و در ۱۹۷۹م  رییس جمهور عراق شد و ۲۴ سال در این سمت باقی ماند.  


صدام به قومیت‌گرایی عربی اهمیت بسیار می‌داد و معتقد بود باید به فراتر از دین نگاه کرد تا راه انقلابی را در پیش گرفت. صدام انجام عزاداری‌های شیعه را محدود کرده و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی اربعین]] را ممنوع کرد. او همچنین تلاش بسیاری در تضعیف نهادهای مذهبی و حوزوی داشت. برخی مراجع [[نجف]] همچون [[سید محسن حکیم]]، صدام را تکفیر کردند.  
صدام به قومیت‌گرایی عربی اهمیت بسیار می‌داد و معتقد بود باید به فراتر از دین نگاه کرد تا راه انقلابی را در پیش گرفت. صدام انجام عزاداری‌های شیعه را محدود کرده و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی اربعین]] را ممنوع کرد. او همچنین تلاش بسیاری در تضعیف نهادهای مذهبی و حوزوی داشت. [[سید محسن حکیم]]، سردمداران حزب بعث از جمله صدام را تکفیر کرد.  


صدام هزاران نفر از مخالفان خود را اعدام کرد. قیام‌هایی که در زمان صدام رخ داد به شدیدترین وجه نابود شد و صدها هزار نفر کشته شدند. صدام ده‌ها هزار نفر از مردم غیر نظامی را بوسیله بمب‌های شیمیایی [[شهید]] و [[جانباز]] کرد. مجله نیویورک تایمز صدام را از خشن‌ترین افراد در قرن حاضر دانسته است.  
صدام هزاران نفر از مخالفان خود را اعدام کرد. قیام‌هایی که در زمان صدام رخ داد به شدیدترین وجه نابود شد و صدها هزار نفر کشته شدند. صدام ده‌ها هزار نفر از مردم غیر نظامی را بوسیله بمب‌های شیمیایی [[شهید]] و [[جانباز]] کرد. مجله نیویورک تایمز صدام را از خشن‌ترین افراد در قرن حاضر دانسته است.  
خط ۶۸: خط ۶۷:
حزب بعث تصمیم به ترور عبدالکریم قاسم نخست‌وزیر وقت گرفت و صدام از جمله افرادی بود که برای این امر انتخاب شد. این ترور ناموفق بود و صدام، به [[سوریه]] و سپس به [[مصر]] فرار کرد. در نهایت در سال ۱۹۶۲م به بغداد بازگشت.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref> صدام مدتی بعد زندانی شد و در همان دوران به عنوان دبیر حزب بعث بغداد انتخاب شد. صدام در سال ۱۹۶۶م موفق به فرار از زندان شده و زندگی مخفیانه خود را آغاز كرد.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref>
حزب بعث تصمیم به ترور عبدالکریم قاسم نخست‌وزیر وقت گرفت و صدام از جمله افرادی بود که برای این امر انتخاب شد. این ترور ناموفق بود و صدام، به [[سوریه]] و سپس به [[مصر]] فرار کرد. در نهایت در سال ۱۹۶۲م به بغداد بازگشت.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref> صدام مدتی بعد زندانی شد و در همان دوران به عنوان دبیر حزب بعث بغداد انتخاب شد. صدام در سال ۱۹۶۶م موفق به فرار از زندان شده و زندگی مخفیانه خود را آغاز كرد.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref>


در نهایت حزب بعث به رهبری [[احمد حسن البكر]] در سال ۱۹۶۸م کودتا کرده و قدرت را به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> صدام از سال ۱۹۶۸ به عنوان معاون حسن البکر انتخاب شد. مدتی بعد به دلایل مختلف، خود زمام امور را در دست گرفت.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref> در ۱۹۷۹م حسن البکر به اجبار از مقام خود استعفا داد و صدام حسین به ریاست جمهوری، فرماندهی کل نیروهای مسلح و دبیر کل حزب بعث انتخاب شد.<ref>تبرائیان، انتفاضه شعبانیه،‌۱۳۹۱ش، ص۷۶.</ref> ملی شدن صنعت نفت عراق در زمان حسن البکر و معاون اولی صدام، اتفاق افتاد.<ref>[http://saddam.awardspace.com/index.php?ch=1 «حیاة صدام حسین فی سطور»]</ref>
در نهایت حزب بعث به رهبری [[احمد حسن البكر]] در سال ۱۹۶۸م کودتا کرده و قدرت را به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> صدام از سال ۱۹۶۸ به عنوان معاون حسن البکر انتخاب شد. مدتی بعد به دلایل مختلف، خود زمام امور را در دست گرفت.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1255733 «صدام از تولدتا چوبه دار»]</ref> در ۱۹۷۹م حسن البکر به اجبار استعفا داد و صدام حسین به ریاست جمهوری، فرماندهی کل نیروهای مسلح و دبیر کل حزب بعث انتخاب شد.<ref>تبرائیان، انتفاضه شعبانیه،‌۱۳۹۱ش، ص۷۶.</ref> ملی شدن صنعت نفت عراق در زمان حسن البکر و معاون اولی صدام، اتفاق افتاد.<ref>[http://saddam.awardspace.com/index.php?ch=1 «حیاة صدام حسین فی سطور»]</ref>


==نقش نژاد و دین==
==نقش نژاد و دین==
خط ۸۲: خط ۸۱:
صدام پس از وفات [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] رییس [[حوزه علمیه نجف]]، تلاش بسیاری برای تضعیف و نابودی این حوزه انجام داد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»].</ref> [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] معتقد بود صدام حسین جدای ظاهر سازی، فردی است که برای نابودی [[اسلام]] و حوزه علمیه نجف تلاش می‌کند.<ref> مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۳۳.</ref>
صدام پس از وفات [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] رییس [[حوزه علمیه نجف]]، تلاش بسیاری برای تضعیف و نابودی این حوزه انجام داد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»].</ref> [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] معتقد بود صدام حسین جدای ظاهر سازی، فردی است که برای نابودی [[اسلام]] و حوزه علمیه نجف تلاش می‌کند.<ref> مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۳۳.</ref>


[[سید محسن امین]] فتوا به تکفیر سرمداران حزب بعث داد.<ref>تبرائیان، انتفاضه شعبانیه،‌۱۳۹۱ش، ص۸۹-۹۰</ref> سید محسن حکیم مرجع بزرگ شیعیان در زمان خود نیز سردمداران حزب بعث که صدام نیز جزو آنان بود را مشرک دانست و امام خمینی نیز به این فتوا اشاره کرد.<ref>مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۴۴.</ref>
سید محسن حکیم مرجع بزرگ شیعیان در زمان خود، سردمداران حزب بعث که صدام نیز جزو آنان بود را مشرک دانست و امام خمینی نیز به این فتوا اشاره کرد.<ref>مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۲۴۴.</ref>


==ممنوعیت مراسمات مذهبی==
==ممنوعیت مراسمات مذهبی==
خط ۹۳: خط ۹۲:
==اخراج ایرانیان==
==اخراج ایرانیان==
{{اصلی|معاودین}}
{{اصلی|معاودین}}
حکومت بعث به ریاست حسن البکر و معاون اولی صدام حسین به دنبال سیاست‌های عرب‌گرایانه خود، با تصویب قوانینی، حضور و تاثیرگذاری اتباع [[ایران|ایرانی]] در عراق را محدود و سخت کردند.<ref>پهلوان، «تحرکات جمعیتی در منطقه»، ص۱۴۷.</ref> اینان در زمستان ۱۳۵۰ش ایرانیان ساکن عراق را در حجمی بسیار گسترده‌ اخراج کردند. بخش عمده این افراد، طلاب و روحانیون ایرانی بودند. در سال ۱۳۵۴ شمسی نیز بخش دیگری از ایرانیان اخراج شدند.<ref>جعفریان، «تشیع در عراق و مناسبات با ایران»، ص۲۰۳.</ref>
حکومت بعث به ریاست حسن البکر و معاون اولی صدام حسین به دنبال سیاست‌های عرب‌گرایانه خود، با تصویب قوانینی، حضور و تاثیرگذاری اتباع [[ایران|ایرانی]] در عراق را محدود و سخت کردند.<ref>پهلوان، «تحرکات جمعیتی در منطقه»، ص۱۴۷.</ref> اینان در زمستان ۱۳۵۰ش [[ایران|ایرانیان]] ساکن [[عراق]] را در حجمی بسیار گسترده‌ اخراج کردند. بخش عمده این افراد، طلاب و روحانیون ایرانی بودند. در سال ۱۳۵۴ شمسی نیز بخش دیگری از ایرانیان اخراج شدند.<ref>جعفریان، «تشیع در عراق و مناسبات با ایران»، ص۲۰۳.</ref>


در حدود سال ۱۳۵۹شمسی(۱۹۸۰م) نیز روند اخراج عراقیان ایرانی‌الاصل ادامه یافت<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۲۷۲.</ref>  بیشتر این گروه از ثروتمندان و تاجران بودند و حکومت عراق پس از اخراج آنها اقدام به مصادره اموال آنها کرد و از این راه بیش از سه میلیارد دلار به دست آورد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۲۷۸.</ref>
در حدود سال ۱۳۵۹شمسی(۱۹۸۰م) نیز روند اخراج عراقیان ایرانی‌الاصل ادامه یافت<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۲۷۲.</ref>  بیشتر این گروه از ثروتمندان و تاجران بودند و حکومت عراق پس از اخراج آنها اقدام به مصادره اموال آنها کرد و از این راه بیش از سه میلیارد دلار به دست آورد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۲۷۸.</ref>
خط ۱۱۵: خط ۱۱۴:
بر اثر حملات شیمیایی ارتش عراق نزدیک به صد هزار نفر افراد نظامی و غیر نظامی شهید و مجروح گشتند.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش اول: عراق)»]</ref>
بر اثر حملات شیمیایی ارتش عراق نزدیک به صد هزار نفر افراد نظامی و غیر نظامی شهید و مجروح گشتند.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش اول: عراق)»]</ref>


حکومت عراق همچنین علاوه بر دستور حملات شیمیایی به شهرها و روستاهای نزدیک مرز، با راه‌اندازی عملیاتی روانی به قصد تشدید فشار بر مسولان ایران، شهرهای بزرگ و مراکز استان‌های ایران را تهدید به بمب‌باران و موشک‌باران شیمیایی کرد؛ تهدیدی که به نظر محققان اجرای آن دور از انتظار نبود و در پذیرش [[قطعنامه‌ ۵۹۸|قطعنامه‌ی ۵۹۸]] از جانب ایران موثر بود.<ref>[https://www.isna.ir/news/96060703755/ «حمله شیمیایی عراق به ایران و مهمترین قطعنامه سازمان ملل»] </ref>
حکومت عراق همچنین علاوه بر دستور حملات شیمیایی به شهرها و روستاهای نزدیک مرز، با راه‌اندازی عملیاتی روانی به قصد تشدید فشار بر مسئولان ایران، شهرهای بزرگ و مراکز استان‌های ایران را تهدید به بمب‌باران و موشک‌باران شیمیایی کرد؛ تهدیدی که به نظر محققان اجرای آن دور از انتظار نبود و در پذیرش [[قطعنامه‌ ۵۹۸|قطعنامه‌ی ۵۹۸]] از جانب ایران موثر بود.<ref>[https://www.isna.ir/news/96060703755/ «حمله شیمیایی عراق به ایران و مهمترین قطعنامه سازمان ملل»] </ref>


===انتفاضه صفر===
===انتفاضه صفر===
خط ۱۳۸: خط ۱۳۷:
عراق در زمان صدام و به دستور او جنگ‌هایی را آغاز کرد:
عراق در زمان صدام و به دستور او جنگ‌هایی را آغاز کرد:


'''جنگ ایران و عراق'''{{سخ}}
'''جنگ ایران و عراق'''
{{اصلی| جنگ ایران و عراق}}
{{اصلی| جنگ ایران و عراق}}


خط ۱۴۹: خط ۱۴۸:
این جنگ ۲۸۸۸ روز ادامه پیدا کرد و یکی از بزرگ‌‌ترین جنگ‌های قرن را شکل داد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref> آسیب‌های این جنگ برای دو کشور بسیار زیاد بود؛ زندگی برای میلیون‌ها نفر از مردم دو کشور بسیار سخت شد، موجب تخریب و انهدام تأسیسات زیربنایی و تولیدی، تخریب و تخلیه مناطق مسکونی شهرها و روستاهای مرزی، انهدام و آسیب دیدن سرمایه‌های طبیعی و میراث فرهنگی و ... شد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref>
این جنگ ۲۸۸۸ روز ادامه پیدا کرد و یکی از بزرگ‌‌ترین جنگ‌های قرن را شکل داد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref> آسیب‌های این جنگ برای دو کشور بسیار زیاد بود؛ زندگی برای میلیون‌ها نفر از مردم دو کشور بسیار سخت شد، موجب تخریب و انهدام تأسیسات زیربنایی و تولیدی، تخریب و تخلیه مناطق مسکونی شهرها و روستاهای مرزی، انهدام و آسیب دیدن سرمایه‌های طبیعی و میراث فرهنگی و ... شد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref>


دو کشور ایران و عراق ۲۰۰ میلیارد دلار برای این جنگ هزینه کردند و حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار خسارت بر دو طرف وارد شد. ایران حدود ۱۸۸ هزار نفر [[شهید]]، ۵۱۹ هزار نفر [[جانباز]] ۴۲ هزار [[اسیر]] داد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref>
دو کشور ایران و عراق ۲۰۰ میلیارد دلار برای این جنگ هزینه کردند و حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار خسارت بر دو طرف وارد شد. ایران حدود ۱۸۸ هزار نفر [[شهید]]، ۵۱۹ هزار نفر [[جانباز]] و ۴۲ هزار [[اسیر]] داد.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش دوم: ایران)»]</ref> از عراق نیز حدود ۲۰۰ هزار نفر کشته شدند، سه برابر این میزان مجروح و حدود ۶۰ هزار نفر اسیر شدند.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش اول: عراق)»]</ref>
از عراق نیز حدود ۲۰۰ هزار نفر کشته شدند، سه برابر این میزان مجروح و حدود ۶۰ هزار نفر اسیر شدند.<ref>[http://defamoghaddas.ir/fa/news/%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82 «خسارات و تلفات ۸ سال جنگ (بخش اول: عراق)»]</ref>




'''جنگ عراق و کویت'''{{سخ}}ارتش عراق در ۱۱ مرداد ۱۳۶۹ش از مرز خود با [[کویت]] عبور کرده و آن‌جا را در سه ساعت اشغال کرد.<ref>تبرانیان، انتفاضه شعبانیه، ۱۳۹۱ش، ص۱۵۷.</ref> عراق پس از مدتی کویت را به عنوان استان نوزدهم خود معرفی کرد.<ref>تبرانیان، انتفاضه شعبانیه، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>
'''جنگ عراق و کویت'''{{سخ}}ارتش عراق در ۱۱ مرداد ۱۳۶۹ش از مرز خود با [[کویت]] عبور کرده و آن‌جا را در سه ساعت اشغال کرد.<ref>تبرانیان، انتفاضه شعبانیه، ۱۳۹۱ش، ص۱۵۷.</ref> عراق پس از مدتی کویت را به عنوان استان نوزدهم خود معرفی کرد.<ref>تبرانیان، انتفاضه شعبانیه، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> در مورد علت این اشغال، موارد متعددی چون اختلافات مرزی میان عراق و کویت، ناکامی‌های سیاسی، نظامی و راهبردی عراق در جنگ هشت ساله با ایران،‌ بدهی‌های سنگین ناشی از جنگ با ایران ذکر شده است.<ref>کریمی، «جنگ عراق و کویت»، ج۱۱، ص۱۴۰.</ref>  
در مورد علت این اشغال، موارد متعددی چون اختلافات مرزی میان عراق و کویت، ناکامی‌های سیاسی، نظامی و راهبردی عراق در جنگ هشت ساله با ایران،‌ بدهی‌های سنگین ناشی از جنگ با ایران ذکر شده است.<ref>کریمی، «جنگ عراق و کویت»، ج۱۱، ص۱۴۰.</ref>  
[[پرونده:Saddam.jpg|بندانگشتی|180px|صدام پس از دستگیری]]
[[پرونده:Saddam.jpg|بندانگشتی|180px|صدام پس از دستگیری]]


خط ۲۰۷: خط ۲۰۴:
* ویلی، جویس ان، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، موسسه اطلاعات، ۱۳۷۳ش.
* ویلی، جویس ان، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، موسسه اطلاعات، ۱۳۷۳ش.
* [http://www.ensani.ir/fa/content/72787/default.aspx یکتا، «کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق»، سایت پژوهشگاه علوم اسلامی و مطالعات فرهنگی، تاریخ بازدید: ۶ تیر۱۳۹۷ش.]
* [http://www.ensani.ir/fa/content/72787/default.aspx یکتا، «کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق»، سایت پژوهشگاه علوم اسلامی و مطالعات فرهنگی، تاریخ بازدید: ۶ تیر۱۳۹۷ش.]
* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/06/31/1525209/8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85&#x20;«۸ سال جنگ تحمیلی علیه ایران چگونه آغاز شد؟»، سایت تسنیم، تاریخ درج مطلب:۳۱شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۶ تیر۱۳۹۷ش.]
* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/06/31/1525209/8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85?ref=shahrekhabar سال جنگ تحمیلی علیه ایران چگونه آغاز شد؟»، سایت تسنیم، تاریخ درج مطلب:۳۱شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۶ تیر۱۳۹۷ش.]
* [https://www.nytimes.com/2006/12/30/world/middleeast/30saddam.html?pagewanted=all MacFARQUHAR,  NEIL, Saddam Hussein]
* [https://www.nytimes.com/2006/12/30/world/middleeast/30saddam.html?pagewanted=all MacFARQUHAR,  NEIL, Saddam Hussein]
{{تشیع در عراق}}
{{تشیع در عراق}}
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش