پرش به محتوا

عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳
جز
خط ۸: خط ۸:


== جایگاه و اهمیت ==
== جایگاه و اهمیت ==
از عصمت در مباحث و منابع [[کلام اسلامی|کلامی]] ذیل [[عصمت پیامبران]]، [[عصمت امامان|امامان]] و [[فرشته|فرشتگان]] بحث شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ طوسی، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، ۱۴۹۶ق، ص۲۶۰ و ۳۵۰؛ علامه حلی، کشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۵ و ۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمایه ایمان، ۱۳۷۲ش، ص۹۰ و ۱۱۴.</ref> عصمت پیامبران در زمینه وحی را از اصول مشترک و مورد اتفاق همه ادیان الهی دانسته‌اند؛<ref> انواری، نور عصمت بر سیمای نبوت، ۱۳۹۷ش، ص۵۲. </ref> هرچند درباره چیستی و مراتب آن، میان الهی‌دانان ادیان، از جمله متکلمان مسلمان اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref> صادقی اردکانی، عصمت، ۱۳۸۸ش، ص۱۹.</ref>
به گفته [[سید علی حسینی میلانی]]، از کلام‌پژوهان و نویسندگان آثار کلامی شیعه، مسئله عصمت یکی از مباحث مهم کلامی و اعتقادی است که هر یک از فرقه‌های اسلامی از نگاه خود به آن پرداخته است. ارتباط عصمت با حجیت قول و فعل معصوم اهمیت و حساسیت این بحث را بیشتر کرده است. از نظر او، [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] چون به عصمت حاکمان و زمامداران مسلمانان اعتقاد ندارند، بحث عصمت را صرفاً ذیل مباحث نبوت مطرح می‌کنند؛‌ اما شیعیان به دلیل اینکه تمام [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|امامان]] را معصوم می‌دانند، ذیل مباحث [[نبوت]] و [[امامت]] به این بحث می‌پردازند. وی عصمت را از موضوعات مشترک مسلمانان شمرده،‌ هرچند در مصادیق و جزئیات اختلافات فراوانی وجود دارد.<ref>حسینی میلانی، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۳۸ و ۳۹.</ref>
عصمت امامان شیعه نیز از باورهای اساسی شیعه و از دیدگاه [[امامیه]]، از شرایط و صفات امامت شمرده شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به طوسی، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، ۱۴۹۶ق، ص۳۰۵؛ علامه حلی، کشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمایه ایمان، ۱۳۷۲ش، ص۱۱۴، سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۱۶. </ref> عصمت فرشتگان نیز مورد اجماع شیعیان بوده و بیشتر [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز به آن اعتقاد دارند.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۲۴. </ref>


در برخی از [[تفسیر قرآن|تفاسیر قرآن]] نیز ذیل آیاتی همچون [[آیه تطهیر]] از عصمت و مسائل پیرامونی آن به تفصیل بحث و گفتگو شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۱۳۴-۱۳ و ج۵،‌ ص۷۸-۸۰ و ج۱۱، ص۱۶۲- ۱۶۴؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۳-۴۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۲۹۷-۳۰۵.
از عصمت در مباحث و منابع [[کلام اسلامی|کلامی]] ذیل [[عصمت پیامبران]]، [[عصمت امامان|امامان]] و [[فرشته|فرشتگان]] بحث شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ طوسی، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، ۱۴۹۶ق، ص۲۶۰ و ۳۵۰؛ علامه حلی، کشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۵ و ۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمایه ایمان، ۱۳۷۲ش، ص۹۰ و ۱۱۴.</ref> در برخی از [[تفسیر قرآن|تفاسیر قرآن]] نیز ذیل آیاتی همچون [[آیه تطهیر]] از عصمت و مسائل پیرامونی آن به تفصیل بحث و گفتگو شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۱۳۴-۱۳ و ج۵،‌ ص۷۸-۸۰ و ج۱۱، ص۱۶۲- ۱۶۴؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۳-۴۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۲۹۷-۳۰۵.
</ref>
</ref>
در علم [[اصول فقه]]، علمای اصول اهل‌سنت، معیار حجیت اجماع را به عصمت امت دانسته‌اند؛ زیرا از نظر آن‌ها، امت اسلام جانشین پیامبر(ص) است و از خطا و سهو و کذب در امور دین محفوظ است. در مقابل، علمای شیعه معیار حجیت اجماع را «عصمت امام» دانسته‌اند؛ زیرا از نظر آنان، امام جانشین پیامبر(ص) و همانند او معصوم است و اجماع، از آن جهت که کشف‌کننده قول معصوم است، حجت است.<ref>ضیائی‌فر، «تأثیر دیدگاه‌های کلامی بر اصول فقه»، ص۳۲۳.</ref>
در علم [[اصول فقه]]، علمای اصول اهل‌سنت، معیار حجیت اجماع را به عصمت امت دانسته‌اند؛ زیرا از نظر آن‌ها، امت اسلام جانشین پیامبر(ص) است و از خطا و سهو و کذب در امور دین محفوظ است. در مقابل، علمای شیعه معیار حجیت اجماع را «عصمت امام» دانسته‌اند؛ زیرا از نظر آنان، امام جانشین پیامبر(ص) و همانند او معصوم است و اجماع، از آن جهت که کشف‌کننده قول معصوم است، حجت است.<ref>ضیائی‌فر، «تأثیر دیدگاه‌های کلامی بر اصول فقه»، ص۳۲۳.</ref>


عصمت در ادیانی همچون [[مسیحیت]] و [[یهودیت]] نیز مورد بحث بوده و مسیحیان افزون بر [[عیسی(ع)]]، نویسندگان کتاب مقدس و پاپ (رهبر کلیسای کاتولیک) را نیز معصوم می‌دانستند؛ البته معصومیت پاپ مربوط به آیین کاتولیک است.<ref>حسینی، «[http://www.intizar.ir/article/34/عصمت-دیدگاه-اهل-کتاب-یهودیان-مسیحیان عصمت از دیدگاه اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان)]»، وبگاه آینده روشن.</ref>
عصمت در ادیانی همچون [[مسیحیت]] و [[یهودیت]] نیز مورد بحث بوده و مسیحیان افزون بر [[عیسی(ع)]]، نویسندگان کتاب مقدس و پاپ (رهبر کلیسای کاتولیک) را نیز معصوم می‌دانستند؛ البته اعتقاد به معصومیت پاپ مختص آیین کاتولیک است.<ref>حسینی، «[http://www.intizar.ir/article/34/عصمت-دیدگاه-اهل-کتاب-یهودیان-مسیحیان عصمت از دیدگاه اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان)]»، وبگاه آینده روشن.</ref>


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵

ویرایش