عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

عصمت به معنای محفوظ ماندن، مصونیت<ref>فیومی، مصباح المنیر، ذیل واژه «عصم».</ref> پاکدامنی و نگهداشتن نفس از [[گناه]]،<ref>دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه «عصمت».</ref> «وسیله بازداشتن» و «ابزار مصونیت» است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه «عصم».</ref>

<br />

‏تعاریف‌ مختلفی از عصمت ارائه شده است. معروف‌ترین تعریف عصمت، تفسیر آن بر اساس «لطف الهی» است.<ref>الشریف المرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۰۵ق، ص۳۲۶.</ref> بر این اساس خداوند آن را به بعضی انسان‌ها اعطا می‌کند و در پرتو آن، دارنده عصمت در عین قدرت بر انجام گناه و ترک طاعت، از ارتکاب گناه و ترک طاعت مصونیت می‌یابد.

* '''دیدگاه امامیه و معتزله''': متکلمان [[امامیه]] و [[معتزله]] بر اساس اعتقاد به [[حسن و قبح عقلی]] و [[قاعده لطف]]، عصمت را به "خودداری اختیاری انسان از ارتکاب گناه، به واسطه لطفی که خداوند در حق او دارد؛ معنا کرده‌اند.<ref>الشریف المرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۰۵ق، ص۳۲۶.</ref> [[علامه حلی]]، عصمت را لطف خفی از سوی خداوند نسبت به بنده‌اش می‌داند به گونه‌ای که دیگر انگیزه‌ای برای ترک اطاعت و یا انجام معصیت در او نمی‌ماند؛ هر چند توان انجام آن‌ها را دارد.<ref>حلی، الباب الحادی عشر‏، ۱۳۶۵ش، ص۹.</ref> این ملکه اگرچه از سنخ [[تقوا]] و پرهیزگاری است، اما در مرتبه‌ای بالاتر از آن قرار دارد، به نحوی که صاحبش را از ارتکاب هر عمل زشت حتی در حد فکر گناه، باز می‌دارد<ref>سبحانی، محاضرات فی الالهیات، ۱۴۲۸ق، ص۲۷۶.</ref> و موجب ایجاد بالاترین اندازه اعتماد عمومی به آن‌ها می‌شود.<ref>رک: مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۵۸.</ref>