خسف بیداء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خَسفِ بَیداء'''، یا '''خسف در بیداء'''، به معنای فرورفتن سرزمین [[بیداء]] است و منظور از آن فرو رفتن و نابودی لشکریان [[سفیانی]] در سرزمین بیداء -بیابانی بین [[مکه]] و [[مدینه]]- است. این حادثه در برخی روایات یکی از نشانه‌های قطعی قیام [[امام زمان (عج)]] دانسته شده است.  این حادثه پس از [[ظهور]] و قبل از [[قیام امام زمان (عج)|قیام امام دوازدهم (عج)]] اتفاق می‌افتد.

|کمال الدین شیخ صدوق، ج۲، ص۶۵۰

واژه «خَسْف» به معنای فرو رفتن و پنهان شدن<ref> لسان العرب، ج۲، ص۲۵۴</ref> و بَیداء، نام سرزمینی بیابانی و خالی از آب و گیاه، میان مکّه و مدینه است.<ref> معجم البلدان، ج۱، ص۵۲۳</ref> برخی منابع، این مکان را در یک میلی<ref>حدود دو کیلومتر</ref> [[مسجد شجره]] به سمت مکه دانسته‌اند.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج‌۲، ص۱۶۰-۱۶۱</ref>

یکی از نشانه‌های حتمی قیام [[امام زمان(عج)]]، «خسف بیداء» یا «خسف به بیداء» معرفی شده است<ref> کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۷۸، باب۲۵، ح۷</ref> و منظور از  این اصطلاح این است که [[سفیانی]]، لشکر بزرگی به قصد جنگ با [[امام مهدی]] عازم مکه می‌کند؛ اما بین [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به سرزمین «[[بیداء]]» معروف است به گونه‌ای [[معجزه]]‌آسا به امر [[خداوند]] در زمین فرو می‌روند. این حادثه در روایات [[اهل سنت]]<ref> المصنف, عبدالرزاق صنعانی، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹؛ المصنف، ابن ابی شیبه، ح۱۹۰۶۶</ref> و [[شیعه]]، یکی از نشانه‌های [[ظهور]] و قیام امام زمان(عج) معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است.<ref>کافی، ج۸، ص۳۱۰؛ خصال صدوق، ج۱، ص۳۰۳؛ الغیبة نعمانی، ص۲۵۷، ح۱۵</ref>

:::«سفیانی گروهی را به مدینه روانه می‌کند و [[مهدی]] از آنجا به مکه می‌رود. خبر به فرمانده سپاه سفیانی می‌رسد که مهدی(عج) به سوی مکه رفته است. او لشکری به تعقیب امام می‌فرستد ولی او را نمی‌یابند تا اینکه مهدی، با حالت ترس و نگرانی همانند [[موسی بن عمران]]، داخل مکه می‌شود. هنگامی که سپاه [[سفیانی]] وارد سرزمین [[بیداء]] می‌شوند منادی از آسمان ندا می‌کند: «ای دشت! آن قوم را نابود ساز»؛ سپس زمین لشکر سفیانی را فرو برده و همگی به جز سه نفر از بین می‌روند.»<ref> الغیبة نعمانی، ص۲۷۹، باب۱۴، ح۶۷</ref>

یکی از بازماندگان که در روایات با صفت «بشیر» معرفی شده است به طرف امام زمان رفته و در مکه هلاکت لشکریان سفیانی را به ایشان بشارت می‌دهد و شرحی از حادثه را نقل می‌کند.<ref group="یادداشت"> می‌گوید: من و برادرم در لشکر سفیانی بودیم که شهرها را از دمشق تا زوراء و همچنین شهر کوفه را ویران کردیم. آنگاه به مدینه آمدیم و این شهر را نیز در هم کوبیدیم و نیز مسجد نبوی را خُرد کردیم و مرکبهای سواری خود را در روضه نبوی بستیم و مرکبها آنجا را آلوده کردند و سپس از مدینه با سپاهی مجهز به قصد خراب کردن خانه خدا و کشتار مردم حرکت کردیم. چون به سرزمین بیداء رسیدیم مقداری در آنجا توقف کردیم. ناگاه صدایی بلند شد و گفت:ای سرزمین بیداء! ستمگران را در کام خویش فرو ببر و هلاک کن. پس تمام سپاهیان در کام زمین فرو رفتند و فقط من و برادرم باقی ماندیم که ناگهان فرشته‌ای نمایان شد و به صورت من و برادرم آنچنان کوبید که صورت ما به عقب برگشت و به برادرم دستور داد به طرف سفیانی برود و خبر هلاکت لشکرش را به او بدهد و به من هم دستور داد به نزد شما بیایم و بشارت هلاکت لشکر سفیانی را به شما برسانم و بدست شما توبه کنم که خدا توبه من را خواهد پذیرفت. سپس حضرت توبه او را می‌پذیرد و دست مبارکشان را بر صورت وی می‌کشند و به حالت اول بازگردیده با حضرت بیعت می‌کند و همراه ایشان خواهد بود. - بحار الأنوار، ج۵۳، ص ۱۰</ref>

تعداد افرادی که در این لشکر حضور داشته و نابود می‌شوند را دوازده هزار،<ref>روزگار رهایی، ص ۳۱۷</ref> صد و هفتاد هزار<ref> الملاحم و الفتن، ص۱۳۶</ref> و سیصد هزار نفر<ref>العبقری الحسان فی أحوال مولانا صاحب الزمان، ص ۱۲۸</ref> ذکر کرده‌اند.

برخی زمان این حادثه را حدود یکماه پس از ظهور تخمین زده‌اند.<ref group="یادداشت"> برخی روایات بیان می‌کنند وقتی سفیانی بر پنج شهر (فلسطین، اردن، دمشق، حلب و حمص) مسلط می‌شود نُه ماه حکومت می‌کند(الغیبه، ص۳۰۰؛ بحار الأنوار، ج۵۲،ص ۱۴۰؛  و در روایتی دیگر، امام مهدی(عج) هشت ماه پس از حکومت سفیانی ظهور خواهد کرد.</ref>

* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق

* معجم البلدان، ابوعبدالله یاقوت حموی (م. ۶۲۶ ق.)، بیروت،‌ دار صادر، ۱۹۹۵ م.

* کمال الدین و تمام النعمه، محمد بن علی الصدوق (م. ۳۸۱ ق.)، اول، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.

* الکافی، محمد بن یعقوب کلینی (م. ۳۲۹ ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، سوم، بیروت،‌دار التعارف، ۱۴۰۱ ق.

* کتاب الخصال، محمد بن علی الصدوق (م. ۳۸۱ ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، پنجم، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۶ ق.

* کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم النعمانی (م. ۳۸۰ ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، [بی تا].

* روزگار رهایی، ترجمه یوم الخلاص، کامل سلیمان؛ ترجمه لطیف راشدی، تهران، ارمغان طوبی، ۱۳۸۶، چاپ اول

* الملاحم و الفتن، ابن طاووس، سید علی بن موسی؛ قم، ناشر الرضی، ۱۹۷۸، چاپ پنجم

* العبقری الحسان فی أحوال مولانا صاحب الزمان، نهاوندی، علی اکبر، تهران، دبستانی، [بی تا]

* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، قم، ۱۳۹۲ش