پرش به محتوا

آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:


==دلالت بر عصمت==
==دلالت بر عصمت==
درباره چگونگی دلالت آیه تطهیر بر [[عصمت]] اهل‌بیت، گفته می‌شود «الرِجسَ» (پلیدی) همراه با «الف و لام جنس» آمده و شامل هرگونه پلیدی فکری و عملی همچون [[شرک]]، [[کفر|کُفر]]، [[نفاق]]، جهل و [[گناه]] می‌شود.<ref>راضی، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، بیروت، ص۷.</ref> و چنین ازاله و برطرف کردنی، با عصمت الهی منطبق است که انسان را از هر باطلی، چه عقاید و چه اعمال حفظ می‌کند.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶ ، ص۲۱۲</ref><br>
درباره چگونگی دلالت آیه تطهیر بر [[عصمت]] اهل‌بیت، گفته می‌شود «الرِجسَ» (پلیدی) همراه با «الف و لام جنس» آمده و شامل هرگونه پلیدی فکری و عملی همچون [[شرک]]، [[کفر|کُفر]]، [[نفاق]]، جهل و [[گناه]] می‌شود.<ref>راضی، سبیل النجاة فی تتمة المراجعات، بیروت، ص۷.</ref> و چنین ازاله و برطرف کردنی، با عصمت الهی منطبق است که انسان را از هر باطلی، چه عقاید و چه اعمال حفظ می‌کند.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶، ص۲۱۲</ref><br>
همچنین برخی الفاظ در آیه موجب تأکید موضوع عصمت برای اهل بیت شمرده شده است، از جمله: واژه «إِنَّما» که دلالت بر انحصار داشته و نشان می‌دهد [[اراده الهی]] برای از بین بردن پلیدی، مخصوص اهل‌بیت است. یا واژه «تَطهِیرًا» که مفعول مطلق بوده و تأکیدی دیگر برای [[طهارت]] به شمار می‌رود.
همچنین برخی الفاظ در آیه موجب تأکید موضوع عصمت برای اهل بیت شمرده شده است، از جمله: واژه «إِنَّما» که دلالت بر انحصار داشته و نشان می‌دهد [[اراده الهی]] برای از بین بردن پلیدی، مخصوص اهل‌بیت است. یا واژه «تَطهِیرًا» که مفعول مطلق بوده و تأکیدی دیگر برای [[طهارت]] به شمار می‌رود.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶، ص۳۰۹.</ref>
در برخی [[روایات]] نیز، پیامبر(ص) پس از تلاوت آیه تطهیر، فرموده است: «فَأَنَا وَ أَهْلُ بَیْتِی مُطَهَّرُونَ مِنَ الذُّنُوبِ؛ من و اهل بیتم از گناهان پاک هستیم».<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۴۰؛ ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، دار الحدیث، ج۱، ص۳۰۵.</ref>حضرت علی(ع) هم در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن [[حضرت زهرا(س)]] از گناه را اثبات نمود.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۲۵۶.</ref>
در برخی [[روایات]] نیز، پیامبر(ص) پس از تلاوت آیه تطهیر، فرموده است: «فَأَنَا وَ أَهْلُ بَیْتِی مُطَهَّرُونَ مِنَ الذُّنُوبِ؛ من و اهل بیتم از گناهان پاک هستیم».<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۴۰؛ ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، دار الحدیث، ج۱، ص۳۰۵.</ref>حضرت علی(ع) هم در [[ماجرای فدک]] با استناد به این آیه منزه بودن [[حضرت زهرا(س)]] از گناه را اثبات نمود.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۲۵۶.</ref>
===اراده تکوینی یا تشریعی===
درباره چگونگی [[اراده الهی]] در عبارت شریفه «یُرِیدُ اللهُ»، برخی مفسرین معتقدند، مراد، [[اراده تکوینی]] است که به پاکی اهل بیت(ع) اختصاص یافته، نه [[اراده تشریعی]] که به افعال مخلوقات تعلق می‌گیرد و منشأ [[تکلیف|تکالیف دینی‌]] نسبت به مکلّفین است؛<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶ ، ص۳۱۲</ref> زیرا اراده تشریعی خداوند به تطهیر همه انسانها تعلق گرفته و اختصاص به افرادی خاص ندارد و فرستادن [[پیامبران]] و کتاب‌های آسمانی برای هدایت و تعلیم بشر، در راستای همین اراده تشریعی عام خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۷، ص۳۰۴.</ref>


==مصداق اهل بیت ==
==مصداق اهل بیت ==
خط ۶۲: خط ۶۵:


مفسران شیعی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در این [[سوره]]، وسط بیان وظایف [[:رده: همسران پیامبر|زنان پیامبر(ص)]] مطلبی گفته شده که شامل زنان [[پیامبر(ص)]] نمی‌شود، گفته‌اند؛ این گونه سخن گفتن، در روش فصیحان عرب، شناخته شده است و در قرآن به آیات فراوان برمی‌خوریم که در کنار هم قرار دارند، ولی از موضوعات گوناگونی سخن می‌گویند. از [[روایات]] نیز استفاده می‌شود که این بخش، جداگانه نازل شده، ولی هنگام گردآوری [[قرآن]] در کنار هم قرار گرفته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref>  
مفسران شیعی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در این [[سوره]]، وسط بیان وظایف [[:رده: همسران پیامبر|زنان پیامبر(ص)]] مطلبی گفته شده که شامل زنان [[پیامبر(ص)]] نمی‌شود، گفته‌اند؛ این گونه سخن گفتن، در روش فصیحان عرب، شناخته شده است و در قرآن به آیات فراوان برمی‌خوریم که در کنار هم قرار دارند، ولی از موضوعات گوناگونی سخن می‌گویند. از [[روایات]] نیز استفاده می‌شود که این بخش، جداگانه نازل شده، ولی هنگام گردآوری [[قرآن]] در کنار هم قرار گرفته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref>  
==اراده تکوینی خداوند بر عصمت اهل بیت==
مقام [[عصمت]] یک حالت تقوای الهی است که به امداد پروردگار در پیامبران و امامان، به خاطر مسئولیت سنگین رهبری به آنها عطا شده است<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۷، ص۳۰۴ </ref>  که آن‌ها را از هر باطلی، چه در عقاید و چه در اعمال حفظ می‌کند.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶ ، ص۳۱۳</ref>
در توضیح این مطلب گفته می‌شود، در عبارت شریفه «یُرِیدُ اللهُ»، مراد، اراده تکوینی است که مربوط به خواست خداوند در عالم تکوین یعنی خلقت است، نه [[اراده تشریعی]] که به افعال مخلوقات تعلق می‌گیرد و منشأ تکالیف دینی‌ای است که متوجه مکلّفین است.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶ ، ص۳۱۲</ref> و چون خدا به همه این دستور را داده است تا پاک و باتقوا باشند، دیگر چنین خواستی از اهل‌بیت مزیتی برای آن‌ها نخواهد بود؛ زیرا همه مکلفان مشمول این فرمانند. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۷، ص۳۰۴ </ref>
از سوی دیگر یکی از اهل‌بیت خود پیامبر اکرم است و با اینکه آن جناب معصوم است، دیگر معنا ندارد که خدا از او تقوی بخواهد؛ ازاین‌رو معنای آیه چنین خواهد بود که خدای سبحان پیوسته و دائم اراده دارد شما اهل‌بیت پیامبر را به موهبت عصمت اختصاص دهد به این طریق که اعتقاد باطل و اثر عمل زشت را از شما اهل‌بیت ببرد، و به‌جای آن عصمتی بیاورد که حتی اثری از آن اعتقاد باطل و عمل زشت در دل‌های‌تان باقی نگذارد.<ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶ ، ص۳۱۲</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۶۵۶

ویرایش