اصول مذهب شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

اصول مذهب شیعه، به اصل‌های پنجگانه‌ای (توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل) گفته می‌شود<ref> نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۹.</ref> که پایه و اساس مذهب شیعه را تشکیل می‌دهند.<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۷.</ref> همچنین اعتقاد داشتن به همه آنها، باعث می‌شود فرد شیعه محسوب شود و اعتقاد نداشتن به هر کدام از آنها، او را از مذهب تشیع خارج می‌کند.{{مدرک}} البته سه اصل توحید، نبوت و معاد از [[اصول دین]] هستند که باور نداشتن به هر کدام از آنها موجب [[کفر|کُفر]] و خروج از دین اسلام نیز می‌گردد.<ref> نگاه کنید به امام خمینی، کتاب الطهاره، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۴۳۷-۴۳۸.</ref>

امامت<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ص۴۶۷؛ نگاه کنید به سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> و عدل<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> دو اصل اختصاصی مذهب تشیع هستند:

باور به اینکه امامت (رهبری جامعه اسلامی و جانشینی حضرت محمد(ص)) منصبی الهی است<ref>نگاه کنید به لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۴۷۱.</ref> و از سوی خدا، دوازده تن از فرزندان پیامبر(ص) به این مقام منصوب شده‌اند.<ref>نگاه کنید به لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۵۸۵.</ref> اسامی [[امامان]] به ترتیب امامت چنین است: [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]]، [[امام صادق(ع)]]، [[امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد عليه‌السلام|امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام عسکری(ع)]]، [[امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]].<ref>خزاز رازی، کفایة‌الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۳-۵۵؛ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱‌، ص۲۵۴-۲۵۳.</ref>

باور به اینکه خداوند چه در نظام تکوین و چه در نظام تشریع به حق رفتار می‌کند و ظلم نمی‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> عدلیه، حسن و قبح اشیاء را عقلی می‌دانند و معتقدند این‌که خداوند عادل است به این معنا است که او براساس خوب بودن اشیاء عمل می‌کند، و ظلم را به جهت قبیح بودن آن انجام نمی‌دهد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۳۲.</ref> در مقابل، اشاعره معتقدند ملاک عادلانه بودن یک رفتار، عمل خداوند است و هر چه خدا انجام دهد نیکو و عدل است حتی اگر با نگاه انسان‌ها ظلم باشد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۷.</ref>

به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]]، عدل به خاطر اهمیتی که در [[علم کلام]] دارد از اصول مذهب شیعه و معتزله محسوب شده است.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۶۱.</ref> همچنین مرتضی مطهری علت اینکه عدل جزو اصول مذهب شیعه قرار گرفته است را پیدایش عقایدی همچون انکار آزادی و اختیار انسان در میان مسلمانان می‌دانست که بر اساس آنها کیفر دادن انسان مجبور با عدالت خدا سازگار نبود.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref> شیعه و معتزله، مجبور بودن انسان را منافی عدل الهی دانستند و به همین خاطر به عدلیه مشهور شدند.<ref> مطهری، مجموعه آثار، صدرا، ج۲، ص۱۴۹.</ref>  

*توحید: باور به وجود خدا و یگانگی و شریک نداشتن او.

*معاد: باور به اینکه انسان پس از مرگ، زنده می‌شود و به اعمال نیک و بد او رسیدگی خواهد شد.<ref> لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۵۹۵.</ref>