پرش به محتوا

اصول مذهب شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۹۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ مهٔ ۲۰۲۲
جز
مستندسازی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (مستندسازی)
خط ۴: خط ۴:


==جایگاه==
==جایگاه==
اصول مذهب شیعه، به اصل‌های پنجگانه‌ای (توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل) گفته می‌شود<ref> نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ج۸، ص۹۹.</ref>  که پایه و اساس مذهب شیعه را تشکیل می‌دهند<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۷.</ref> و اعتقاد داشتن به همه آنها با هم، باعث می‌شود فرد شیعه محسوب شود و اعتقاد نداشتن به هر کدام از آنها، او را از دایره [[تشیع]] خارج می‌کند.{{مدرک}} البته سه اصل توحید، نبوت و معاد از [[اصول دین]] هستند که باور نداشتن به هر کدام از آنها موجب خروج از دین اسلام و [[کفر]] نیز می‌گردد.<ref>نگاه کنید به امام خمینی، کتاب الطهاره، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۴۳۷-۴۳۸.</ref>
اصول مذهب شیعه، به اصل‌های پنجگانه‌ای (توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل) گفته می‌شود<ref> نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۹.</ref>  که پایه و اساس مذهب شیعه را تشکیل می‌دهند<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۹۷.</ref> و اعتقاد داشتن به همه آنها با هم، باعث می‌شود فرد شیعه محسوب شود و اعتقاد نداشتن به هر کدام از آنها، او را از دایره [[تشیع]] خارج می‌کند.{{مدرک}} البته سه اصل توحید، نبوت و معاد از [[اصول دین]] هستند که باور نداشتن به هر کدام از آنها موجب خروج از دین اسلام و [[کفر]] نیز می‌گردد.<ref>نگاه کنید به امام خمینی، کتاب الطهاره، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۴۳۷-۴۳۸.</ref>
==اصول اختصاصی==
==اصول اختصاصی==
امامت و عدل دو اصل اختصاصی مذهب تشیع هستند:
امامت<ref> نگاه کنید به سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> و عدل دو اصل اختصاصی مذهب تشیع هستند:
===امامت===
===امامت===
{{اصلی|امامت}}
{{اصلی|امامت}}
خط ۱۲: خط ۱۲:
===عدل===
===عدل===
{{اصلی|عدل}}
{{اصلی|عدل}}
باور به اینکه تمام کارهای خدا، در دنیا و آخرت از روى حكمت و مصلحت است و خدا به کسی ظلم نمی‌کند.{{مدرک}} به گفته [[مصباح یزدی]]، عدل به خاطر اهمیتی که در [[علم کلام]] دارد از اصول عقاید و مشخصات مذهب کلامی شیعه و معتزله محسوب می‌شود.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقائد، ص۱۶۱.</ref> عدلیه (شیعه و معتزله) معتقدند افعال، صرف‌نظر از انتسابشان به خدا، متّصف به حسن و قبح مى‌شوند و عقل انسان هم می‌تواند تا حدودى حسن و قبح آنها را درک كند. در مقابل، اشاعره معتقدند هرآنچه از خداوند صادر شود، نیکو است حتی اگر ظلم باشد. آنان بر اساس حسن و قبح شرعی عمل خداوند را ملاک عدل می‌دانند.{{مدرک}}
باور به اینکه خداوند چه در نظام تکوین و چه در نظام تشریع به حق رفتار می‌کند و ظلم نمی‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۲، ص۱۴۹.</ref> به گفته [[مصباح یزدی]]، عدل به خاطر اهمیتی که در [[علم کلام]] دارد از اصول مذهب شیعه و معتزله محسوب شده است.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقائد، ص۱۶۱.</ref> همچنین مرتضی مطهری علت اینکه عدل جزو اصول مذهب شیعه قرار گرفته است را پیدایش عقایدی انکار آزادی و اختیار انسان در میان مسلمانان می‌دانست که بر اساس آنها کیفر دادن انسان مجبور با عدالت خدا سازگار نبود.<ref> مطهری، مجموعه آثار، ج۲، ص۱۴۹.</ref> شیعه و معتزله، مجبور بودن انسان را منافی عدل الهی دانستند و به همین خاطر عدلیه مشهور شدند.<ref> مطهری، مجموعه آثار، ج۲، ص۱۴۹.</ref> از نظر عدلیه افعال، صرف‌نظر از انتسابشان به خدا، متّصف به حسن و قبح مى‌شوند و عقل انسان هم می‌تواند تا حدودى حسن و قبح آنها را درک كند. در مقابل، اشاعره معتقدند هرآنچه از خداوند صادر شود، نیکو است حتی اگر ظلم باشد. آنان بر اساس حسن و قبح شرعی عمل خداوند را ملاک عدل می‌دانند.{{مدرک}}


==اصول مشترک==
==اصول مشترک==
خط ۲۵: خط ۲۵:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*امام خمینی، سید روح‌الله، کتاب الطهارة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۴۲۷ق/۱۳۵۸ش.
*سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، به قلم شیخ حسن عاملی، قم: مؤسسة الامام الصادق، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
*محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ق.
*محمدی ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ش.
*خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة‌الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، تصحیح: عبداللطیف حسینی کوه‌کمری، قم، بیدار، ۱۴۰۱ق.
*خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة‌الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، تصحیح: عبداللطیف حسینی کوه‌کمری، قم، بیدار، ۱۴۰۱ق.
* شهید ثانی‌، زین‌الدین‌، حقائق‌ الایمان‌، به‌کوشش‌ مهدی‌ رجایی‌، قم‌، کتابخانة آیت‌الله‌ مرعشی‌.
* شهید ثانی‌، زین‌الدین‌، حقائق‌ الایمان‌، به‌کوشش‌ مهدی‌ رجایی‌، قم‌، کتابخانة آیت‌الله‌ مرعشی‌.