وقف: تفاوت میان نسخه‌ها

{{احکام}}

{{مقاله توصیفی فقهی}}

وقف از [[ابواب فقه]] است و در کتاب‌های [[فقه|فقهی]]، از شرایطِ صحت و احکام آن، به‌طور مفصل سخن می‌آید. وقف به دو قسم [[وقف خاص]] و [[وقف عام]] تقسیم شده است.

وقف در اصطلاح [[فقیهان]] عقدی است که در آن، مالی بخشیده می‌شود تا تنها از منافعش استفاده ‌شود.<ref>نگاه کنید به محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸، ج۲، ص۱۶۵؛ علامه حلی، تحریر الاحکام الشریعه، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۲۸۹.</ref> برای مثال، مکانی به فقرا اختصاص داده می‌شود تا فقرا از منافع آن بهر ببرند، بدون اینکه آن مکان قابل خرید و فروش باشد.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۴۲۸ق، ص۵۶۷.</ref> در وقف، مال از ملکیت واقف خارج می‌شود<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸، ج۲، ص۱۷۱.</ref> و نه او و نه آن‌ها که مال برایشان وقف شده است، حق فروش یا بخشیدن آن را ندارند.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۴۲۸ق، ص۵۶۷.</ref>

==جایگاه و اهمیت==

==وقف عام و وقف خاص==

* قابلیت ملکیت داشته باشد. بر اساس این شرط، برای نمونه، خوک را نمی‌توان وقف کرد؛ چون به ملکیت مسلمان در نمی‌آید.

* بشود از منافع آن استفاده کرد و با این کار، اصل مال از بین نرود. بر پایه این شرط، پول را نمی‌توان وقف کرد؛ چون استفاده از منافع آن، مستلزم از بین رفتن اصل آن است.  

===واقف===

=== کسانی که وقف برای آن‌ها صورت می‌گیرد===

===عمل وقف‌کردن===

==احکام==

برخی از [[احکام]] وقف، برپایه رساله‌های [[توضیح المسائل|توضیح‌المسائل]] به شرح زیر است:

* مال وقفی قابل خرید و فروش نیست.

* [[فتوا|فتوای]] برخی از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] این است که در وقف، باید صیغه وقف خوانده شود؛ ولی لازم نیست به زبان عربی باشد؛ اما برخی دیگر از مراجع تقلید، خواندن صیغه را لازم نمی‌دانند و می‌گویند همین‌که چیزی بنویسیم یا کاری انجام دهیم که معنای آن وقف‌کردن باشد، وقف صحیح است.

* طبق فتوای برخی از مراجع، در وقف، نیاز به قبول کسانی که برایشان وقف شده نیست، چه وقف عام باشد یا خاص؛ اما برخی دیگر می‌گویند در وقف خاص، قبول فرد یا افرادی که برایشان وقف شده است، شرط صحت است.

== پانویس ==

* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق و تصحیح عبدالحسین محمدعلی بقال، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.

* مشکینی، میرزاعلی، مصطلحات‌الفقه، قم، الهادی، ۱۴۲۸ق.

{{پایان}}

{{ابواب فقه}}