پرش به محتوا

ناصرالدین شاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۹۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۱۸
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:


===امتیازدهی به غرب===
===امتیازدهی به غرب===
در این دوره، به جهات مختلف امتیازات بسیاری به کشورهای خارجی داده شد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۶</ref>  
در دوره ناصری، به جهات مختلف امتیازات بسیاری به کشورهای خارجی داده شد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۶</ref>  
برخی از آن‌ها موجی از اعتراضات داخلی را به همراه داشت که مهم‌ترین آن‌ها قرارداد رژی بود که موجب [[نهضت تنباکو]] گردید.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۸.</ref>
برخی از آن‌ها موجی از اعتراضات داخلی را به همراه داشت که مهم‌ترین آن‌ها قرارداد رژی بود که موجب [[نهضت تنباکو]] گردید.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۸.</ref>
همچنین [[قرارداد پاریس]] نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. ایران پس از سال‌ها کشمکش توانست [[هرات]] را تحت سلطه خود در بیاورد. اما [[انگلستان|دولت انگلستان]] از جنوب ایران حمله کرده، [[بوشهر]] و [[خرمشهر]] را تصرف کرد. دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال [[افغانستان]] را به رسمیت بشناسد. این قرارداد در [[پاریس]] امضا شد و به قرارداد پاریس نیز مشهور گشت.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹-۱۲۰</ref>
همچنین [[قرارداد پاریس]] نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. ایران پس از سال‌ها کشمکش توانست [[هرات]] را تحت سلطه خود در بیاورد. اما [[انگلستان|دولت انگلستان]] از جنوب ایران حمله کرده، [[بوشهر]] و [[خرمشهر]] را تصرف کرد. دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال [[افغانستان]] را به رسمیت بشناسد. این قرارداد در [[پاریس]] امضا شد و به قرارداد پاریس نیز مشهور گشت.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹-۱۲۰</ref>


===سفر به اروپا===
===سفر به اروپا===
ناصرالدین شاه اولین پادشاه ایران بود که به [[اروپا]] سفر کرد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
ناصرالدین شاه اولین پادشاه ایران بود که به [[اروپا]] سفر کرد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
او در سال‌های ۱۲۹۰ق،  ۱۲۹۵ق و ۱۳۰۶ق به اروپا سفر کرد. سفر اول او بیش از پنج ماه، سفر دوم بیش از چهار ماه و سفر سوم بیش از شش ماه طول کشید. .<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=33&NewsId=2129 پاسخ ناصرالدین شاه به درخواست جوانان برای تاسیس دانشگاه]</ref>
او در سال‌های ۱۲۹۰ق،  ۱۲۹۵ق و ۱۳۰۶ق به اروپا رفت. سفر اول او بیش از پنج ماه، سفر دوم بیش از چهار ماه و سفر سوم بیش از شش ماه طول کشید. .<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=33&NewsId=2129 پاسخ ناصرالدین شاه به درخواست جوانان برای تاسیس دانشگاه]</ref>
این سفرها، هزینه‌ها و انتقادات بسیار زیادی را به همراه داشت.<ref>تیموری، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، ۱۳۳۲ش، ص ۸-۱۳.</ref> با این وجود اثرات مثبتی نیز داشت.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک: روزنامه شرق</ref>
این سفرها، هزینه‌ها و انتقادات بسیار زیادی را به همراه داشت.<ref>تیموری، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، ۱۳۳۲ش، ص ۸-۱۳.</ref> با این وجود اثرات مثبتی نیز داشت.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک: عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۶-۱۷</ref>


==آغاز مدرنیته ایران==
==آغاز مدرنیته ایران==
خط ۶۹: خط ۶۹:
همچنین تأسیس ضرابخانه، اداره پست و تلگراف نیز به دستور ناصرالدین شاه راه‌اندازی شد..<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>
همچنین تأسیس ضرابخانه، اداره پست و تلگراف نیز به دستور ناصرالدین شاه راه‌اندازی شد..<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>


در زمان ناصرالدین شاه اولین بانک در ایران از طریق امتیازی که شاه به انگلیسی‌ها داد، تأسیس شد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
در زمان ناصرالدین شاه اولین بانک در ایران از طریق امتیازی که شاه به انگلیسی‌ها داد، تأسیس شد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>


شاه به تبعیت از آنچه در غرب دیده بود تصمیم به ایجاد موزه ملی گرفته و برخی از دارایی‌های خود را در آنجا قرار داد. <ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
شاه به تبعیت از آنچه در غرب دیده بود تصمیم به ایجاد موزه ملی گرفته و برخی از دارایی‌های خود را در آنجا قرار داد. <ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>


برخی محققان معتقدند شاه بنیانگذار [[کتابخانه سلطنتی]] بوده است و در دوران اوست که کتابخانه سلطنتی اوج شکوفایی خود را تجربه کرد.<ref> [http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/2776/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%8C.%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%DA%A9%D9%87.%D8%AF%D8%B1.%D8%AD%D9%88%D8%B6.%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%AF.%D9%88.%D8%A7%D8%B2.%D8%A8%DB%8C%D9%86.%D8%B1%D9%81%D8%AA.html ناصرالدین شاه، بنیانگذار کتابخانه سلطنتی ایران.]</ref>
برخی محققان معتقدند شاه بنیانگذار [[کتابخانه سلطنتی]] بوده است و در دوران اوست که کتابخانه سلطنتی اوج شکوفایی خود را تجربه کرد.<ref> [http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/2776/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%8C.%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%DA%A9%D9%87.%D8%AF%D8%B1.%D8%AD%D9%88%D8%B6.%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%AF.%D9%88.%D8%A7%D8%B2.%D8%A8%DB%8C%D9%86.%D8%B1%D9%81%D8%AA.html ناصرالدین شاه، بنیانگذار کتابخانه سلطنتی ایران.]</ref>
خط ۹۹: خط ۹۹:
===شعر===
===شعر===
ناصرالدین شاه شعر نیز می‌سروده است که بخشی از آن‌ها، مذهبی بود. او درباره ولادت [[امام علی(ع) چنین سروده:
ناصرالدین شاه شعر نیز می‌سروده است که بخشی از آن‌ها، مذهبی بود. او درباره ولادت [[امام علی(ع) چنین سروده:
{{شعر۲|عید مولود امیر المومنین شد|عالم دنیا و عقبی عنبرین شد|از برای مژده میلاد حیدر |جبرئیل در آسمان سوی زمین شد. <ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۱۰</ref>}}
{{شعر۲|عید مولود امیر المومنین شد|عالم دنیا و عقبی عنبرین شد|از برای مژده میلاد حیدر |جبرئیل در آسمان سوی زمین شد. <ref>اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۱۰.</ref>}}
همچنین در مورد [[امام حسین(ع)]] آورده:
همچنین در مورد [[امام حسین(ع)]] آورده:
{{شعر۲|آنروز که بود روز هل من ناصر|ای کاش که ناصر تو بودم آن‌روز<ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۴۳.</ref>}}
{{شعر۲|آنروز که بود روز هل من ناصر|ای کاش که ناصر تو بودم آن‌روز<ref>اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۴۳.</ref>}}


شاه یک داستان به نام «حکایت پیر و جوان» را نیز نوشته است.<ref>ناصرالدین شاه، حکایت پیر و جوان، ۱۳۸۵ش.</ref>  
شاه یک داستان به نام «حکایت پیر و جوان» را نیز نوشته است.<ref>ناصرالدین شاه، حکایت پیر و جوان، ۱۳۸۵ش.</ref>  
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
چهل روز بعد، فرزند وی [[مظفرالدین شاه]] تاج‌گذاری کرد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۸.</ref>
چهل روز بعد، فرزند وی [[مظفرالدین شاه]] تاج‌گذاری کرد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۸.</ref>


ناصرالدین شاه در  حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد. سنگ قبر گرانبهایی که تصویر شاه بر روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.<ref>(روزنامه شرق ص۱۷)</ref> این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.<ref>[http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)]</ref>
ناصرالدین شاه در  حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد. سنگ قبر گرانبهایی که تصویر شاه بر روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش، ص۱۷.</ref> این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.<ref>[http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)]</ref>


==سینما و تلویزیون==
==سینما و تلویزیون==
خط ۱۵۰: خط ۱۵۰:


==منابع==
==منابع==
* اعتضادی، محمد باقر، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، تهران، قائم مقام، ۱۳۲۴ش.
* امانت،‌عباس، قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ترجمه حسن کامشاد، تهران، کارنامه، ۱۳۸۳ش.
* بی‌نام، ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان،‌۱۳۸۷ش.
*  تیموری، ابراهیم، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، تهران، اقبال، ۱۳۳۲ش.
*  دیوان اشعار ناصرالدین شاه اردیبهشت ۱۳۲۴. تصحیح و تألیف محمد باقر اعتضادی، قائم مقام، تهران.
* رمضانی، عباس، ناصرالدین شاه قاجار، تهران، ترفند، ۱۳۸۳ش.
* صحراگرد،‌ مهدی، ناصرالدین شاه و خوشنویسی،‌ مجله گلستان هنر، تابستان ۱۳۸۶ش.
*‌عرفانیان، مجید،  ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، روزنامه شرق، ۲۵تیر۱۳۹۶ش.
* فرهمند، علی،  گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، مجله مطالعات تاریخی،  شماره۲۲، پاییز ۱۳۸۷ش.
* الگار، محمد،  نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت- دین و دولت در ایران: نقش علماء در دوره قاجاریه، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، توس، ۱۳۵۶ش.
* محبوبی اردکانی، حسین، چهل سال تاریخ ایران، به کوشش ایرج افشار، تهران، اساطیر، ۱۳۶۸ش.
* مصحفی، ایران در دوره ناصرالدین شاه، تاریخ جامع ایران، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
* معیرالممالک،  دوستعلی خان، یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه، تهران، تاریخ ایران،‌ ۱۳۶۱ش.
* ‌ناصرالدین شاه، حکایت پیر و جوان، به کوشش(مقدمه و تصحیح): کورش منصوری، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۵ش.
* یحیی ذکاء، تاریخچه ساختمان‌های ارگ سلطنتی تهران و راهنمای کاخ گلستان، تهران، ۱۳۴۹ ش.


{{شاهان ایران از صفویه تا پهلوی}}
{{شاهان ایران از صفویه تا پهلوی}}
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش