۱۷٬۸۳۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش پانویس) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش پانویس) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''اماکن تخییر'''، مکانهایی که مسافر میتواند در آنجا [[نماز]] را تمام یا [[نماز شکسته|شکسته]] بخواند. بنابر آنچه که به مشهور فقهای شیعه نسبت دادهاند، این مکانها عبارت است از: [[مکه]] و [[مدینه]]، [[مسجد کوفه]] و [[حرم امام حسین(ع)]] است. البته برخی از فقها در محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم آنها جاری میدانند. | '''اماکن تخییر'''یا '''اماکن اربعه'''، مکانهایی که مسافر میتواند در آنجا [[نماز]] را تمام یا [[نماز شکسته|شکسته]] بخواند. بنابر آنچه که به مشهور فقهای شیعه نسبت دادهاند، این مکانها عبارت است از: [[مکه]] و [[مدینه]]، [[مسجد کوفه]] و [[حرم امام حسین(ع)]] است. البته برخی از فقها در محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم آنها جاری میدانند. | ||
== نامگذاری== | == نامگذاری== | ||
اماکن تخییر به مکانهایی گفته میشود که [[مسافر]] در آنجا میتواند نماز را شکسته یا تمام بخواند. به خاطر اینکه مسافر در این مکانها میان قصر و تمام خواندن نماز مخیر است، از آن به اماکن تخییر یاد میشود. | اماکن تخییر به مکانهایی گفته میشود که [[مسافر]] در آنجا میتواند نماز را شکسته یا تمام بخواند. به خاطر اینکه مسافر در این مکانها میان قصر و تمام خواندن نماز مخیر است، از آن به اماکن تخییر یاد میشود. و به لحاظ تعداد این مکانها، از آنها به اماکن اربعه نیز یاد میشود.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref> | ||
== مصادیق== | == مصادیق== | ||
به مشهور فقهای شیعه نسبت دادهاند که شهرهای مکه و مدینه<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۴۹۱.</ref>، و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) را از اماکن تخییر شمردهاند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> [[شیخ طوسی]] گفته است که بنابر برخی روایات{{یادداشت|أن يتمّم الصّلاة في حرم اللّٰه، و في حرم رسوله، و في حرم أمير المؤمنين، و في حرم الحسين، عليهم أجمعين السّلام.}} حکم تخییر، شهر [[کوفه]]<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و [[نجف]]<ref>طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز در برمیگیرد. برخی از فقها نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانستهاند.{{مدرک}} و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجد النبی منحصر کردهاند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | به مشهور فقهای شیعه نسبت دادهاند که شهرهای مکه و مدینه<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۴۹۱.</ref>، و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) را از اماکن تخییر شمردهاند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> [[شیخ طوسی]] گفته است که بنابر برخی روایات{{یادداشت|أن يتمّم الصّلاة في حرم اللّٰه، و في حرم رسوله، و في حرم أمير المؤمنين، و في حرم الحسين، عليهم أجمعين السّلام.}} حکم تخییر، شهر [[کوفه]]<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و [[نجف]]<ref>طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز در برمیگیرد. برخی از فقها نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانستهاند.{{مدرک}} و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجد النبی منحصر کردهاند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref> | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
برخی دیگر از احکام اماکن تخییر عبارتند از: | برخی دیگر از احکام اماکن تخییر عبارتند از: | ||
*حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و [[روزه]] را دربر نمیگیرد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، | *حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و [[روزه]] را دربر نمیگیرد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸، ۶۲۴.</ref> | ||
*فقهای شیعه درباره اینکه آیا [[نافلههای روزانه|نافله]] نمازهای [[نماز ظهر|ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] در اماکن تخییر از مسافر برداشته شده یا خیر؟ اختلافنظر دارند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۳.</ref> [[شهید اول]] خواندن نافله را [[مستحب]] میداند.<ref> شهید اول، ذکری الشیعه، ج۴، ص۳۳۵.</ref> برخی دیگر برداشتن شدن نافله را موافق با [[احتیاط]] میدانند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۴.</ref> | *فقهای شیعه درباره اینکه آیا [[نافلههای روزانه|نافله]] نمازهای [[نماز ظهر|ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] در اماکن تخییر از مسافر برداشته شده یا خیر؟ اختلافنظر دارند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۳.</ref> [[شهید اول]] خواندن نافله را [[مستحب]] میداند.<ref> شهید اول، ذکری الشیعه، ج۴، ص۳۳۵.</ref> برخی دیگر برداشتن شدن نافله را موافق با [[احتیاط]] میدانند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۴.</ref> | ||
*بیشتر فقها شکسته خواندن نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[قضا]] میشود را موافق با احتیاط دانستهاند اگر چه برخی تخییر را نیز احتمال دادهاند.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۴؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.</ref> | *بیشتر فقها شکسته خواندن نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[قضا]] میشود را موافق با احتیاط دانستهاند اگر چه برخی تخییر را نیز احتمال دادهاند.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۴؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.</ref> | ||
* به فتوای برخی از فقها، حکم تخییر در اماکن اربعه، استمراری(نمازگزار میتواند در اثنای نماز نیت خود را از شکسته به تمام و یا از تمام به شکسته تغییر دهد) است البته در این صورت برخی | * به فتوای برخی از فقها، حکم تخییر در اماکن اربعه، استمراری(نمازگزار میتواند در اثنای نماز نیت خود را از شکسته به تمام و یا از تمام به شکسته تغییر دهد) است البته در این صورت برخی دوباره خواندن نماز را موافق احتیاط دانستهاند.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸.</ref> | ||
=== محدوده حکم=== | === محدوده حکم=== | ||
برخی درباره این حکم میان محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم این اماکن جاری دانستهاند.{{مدرک}} | برخی درباره این حکم میان محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم این اماکن جاری دانستهاند.{{مدرک}} |
ویرایش