پرش به محتوا

اماکن تخییر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
افزایش مطلب
جز (افزایش مطلب)
جز (افزایش مطلب)
خط ۶: خط ۶:
اماکن تخییر به مکان‌هایی گفته می‌شود که [[مسافر]] در آنجا می‌تواند نماز را شکسته یا تمام بخواند. به خاطر اینکه مسافر در این مکان‌ها تخییر دارد از آن به اماکن تخییر یاد می‌شود.
اماکن تخییر به مکان‌هایی گفته می‌شود که [[مسافر]] در آنجا می‌تواند نماز را شکسته یا تمام بخواند. به خاطر اینکه مسافر در این مکان‌ها تخییر دارد از آن به اماکن تخییر یاد می‌شود.
== مصادیق==
== مصادیق==
مشهور فقهای شیعه، شهرهای مکه و مدینه، و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) را از اماکن تخییر شمرده‌اند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> شیخ طوسی گفته است که بنا برخی روایات{{یادداشت|أن يتمّم الصّلاة في حرم اللّٰه، و في حرم رسوله، و في حرم أمير المؤمنين، و في حرم الحسين، عليهم أجمعين السّلام.}} حکم تخییر تمام شهرهای کوفه<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و نجف<ref>طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را در برمی‌گیرد. برخی از فقها نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانسته‌اند.{{مدرک}} و برخی دیگر آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجد النبی منحصر کرده‌اند.{{مدرک}}
شهرهای مکه و مدینه، و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) را از اماکن تخییر شمرده‌اند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> شیخ طوسی گفته است که بنابر برخی روایات{{یادداشت|أن يتمّم الصّلاة في حرم اللّٰه، و في حرم رسوله، و في حرم أمير المؤمنين، و في حرم الحسين، عليهم أجمعين السّلام.}} حکم تخییر تمام شهر کوفه<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> و نجف<ref>طوسی، المبسوط، ج۱، ص۱۴۱.</ref>را نیز در برمی‌گیرد. برخی از فقها نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانسته‌اند.{{مدرک}} و برخی دیگر آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجد النبی منحصر کرده‌اند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.</ref>


البته برخی درباره این حکم میان محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده‌ و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم این اماکن جاری دانسته‌اند.  
البته برخی درباره این حکم میان محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده‌ و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم این اماکن جاری دانسته‌اند.  
به [[سید مرتضی]] و ابن جنید نسبت داده‌اند که حکم تخییر و استحباب تمام خواندن نماز را نزد قبر همه امامان معصوم جاری می‌دانسته‌اند، صاحب جواهر گفته است نصی بر ادعای سید مرتضی و ابن جنید وجود ندارد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref>
== حکم ==
== حکم ==
از اماکن تخییر در احکام نماز بحث می‌شود.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> بنابر نظر مشهور فقهای شیعه، [[مسافر]]، در اماکن تخییر، بین تمام خواندن یا شکسته خواندن نمازهای چهار رکعتی مخیر است. اما تمام خواندن نماز را در این اماکن [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref>
از اماکن تخییر در احکام نماز بحث می‌شود.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> بنابر نظر مشهور فقهای شیعه، [[مسافر]]، در اماکن تخییر، بین تمام خواندن یا شکسته خواندن نمازهای چهار رکعتی مخیر است. اما تمام خواندن نماز را در این اماکن [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref>


حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و [[روزه]] را دربر نمی‌گیرد.
برخی دیگر از احکام اماکن تخییر عبارتند از:
*فقهای شیعه درباره اینکه آیا نافله نمازهای نماز ظهر و عصر در اماکن تخییر از مسافر برداشته شده یا خیر؟ اختلاف‌نظر دارند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۳.</ref> شهید اول خواندن آن را مستحب می‌داند.<ref>شهید اول، ذکری الشیعه، ج۴، ص۳۳۵.</ref> برخی قول به برداشتن شدن نافله را موافق با [[احتیاط]] می‌دانند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۴.</ref>
*حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و [[روزه]] را دربر نمی‌گیرد.
همچنین بیشتر فقها شکسته خواندن نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[قضا]] می‌شود را موافق با احتیاط دانسته‌اند اگر چه برخی تخییر را نیز احتمال داده‌اند.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۴.</ref>
*فقهای شیعه درباره اینکه آیا نافله نمازهای نماز ظهر و عصر در اماکن تخییر از مسافر برداشته شده یا خیر؟ اختلاف‌نظر دارند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۳.</ref> شهید اول خواندن آن را مستحب می‌داند.<ref>شهید اول، ذکری الشیعه، ج۴، ص۳۳۵.</ref> برخی دیگر برداشتن شدن نافله را موافق با [[احتیاط]] می‌دانند.<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۶۴.</ref>
*بیشتر فقها شکسته خواندن نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[قضا]] می‌شود را موافق با احتیاط دانسته‌اند اگر چه برخی تخییر را نیز احتمال داده‌اند.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۴.</ref>
== پانویس==
== پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}


== منابع==
== منابع==
* ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.
* شهید اول، محمد بن مکی، البیان، تحقیق: محمد حسون، قم، ۱۴۱۲ق.
* شهید اول، محمد بن مکی، البیان، تحقیق: محمد حسون، قم، ۱۴۱۲ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرايع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی - علی آخوندی، بیروت، ۱۴۰۴ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرايع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی - علی آخوندی، بیروت، ۱۴۰۴ق.
خط ۲۶: خط ۳۰:
* طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتب العربی، ۱۴۰۰ق.
* طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتب العربی، ۱۴۰۰ق.
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح: سید محمدتقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح: سید محمدتقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۲ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علیمه قم، ۱۴۱۳ق.
{{احکام مسافر}}
{{احکام مسافر}}


[[رده:احکام مسافر]]
[[رده:احکام مسافر]]
[[رده:مکان‌های دارای احکام خاص]]
[[رده:مکان‌های دارای احکام خاص]]