پرش به محتوا

ابراهیم بن ادهم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
خط ۱۵: خط ۱۵:
| خویشاوندان سرشناس =
| خویشاوندان سرشناس =
| مذهب              =
| مذهب              =
| صحابی            =[[امام سجاد]]، [[امام باقر]] و [[امام صادق]]
| صحابی            =[[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]]
| راوی از معصوم    =[[امام باقر]]
| راوی از معصوم    =[[امام باقر(ع)]]
| مشایخ            = محمد بن زیاد جمحی، ابی اسحاق، مالک بن دینار، [[اعمش]]  
| مشایخ            = محمد بن زیاد جمحی، ابی اسحاق، مالک بن دینار، [[اعمش]]  
| راویان از او      =
| راویان از او      =
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}
{{اشتباه نشود|میرزا ابراهیم ادهم}}
{{اشتباه نشود|میرزا ابراهیم ادهم}}
'''اِبراهیم بن اَدهَم''' ([[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰]]-[[۱۶۱ق]]) از عارفان بزرگ و معاصر سه تن از [[امامان شیعه]]، یعنی [[امام سجاد]]، [[امام باقر]] و [[امام صادق]] است. نام او در کتب رجالی متقدم شیعی ذکر نشده است، اما برخی او را از شیعیان [[صوفی]] دانسته‌اند.
'''اِبراهیم بن اَدهَم''' ([[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰]]-[[۱۶۱ق]]) از عارفان بزرگ و معاصر سه تن از [[امامان شیعه]]، یعنی [[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] است. نام او در کتب [[رجال]]ی متقدم شیعی ذکر نشده است، اما برخی او را از شیعیان [[صوفی]] دانسته‌اند.


وی از خانواده اشراف و حاکمان [[بلخ]] بوده، اما ناگهان به [[زهد]] گرایش یافت. ابراهیم پس از [[توبه]] به سمت [[مکه]] رفت و در آنجا با بزرگان صوفی همچون [[سفیان ثوری]] و [[فضیل عیاض]] هم‌صحبت شد. وی پس از مدتی به سمت [[شام]] رفته و تا آخر عمر در آنجا ماند. او سرسلسله برخی از طریقت‌های صوفی مانند طریقت ادهمیه و نقشبندیه دانسته شده است.
وی از خانواده اشراف و حاکمان [[بلخ]] بوده، اما ناگهان به [[زهد]] گرایش یافت. ابراهیم پس از [[توبه]] به سمت [[مکه]] رفت و در آنجا با بزرگان صوفی همچون [[سفیان ثوری]] و [[فضیل عیاض]] هم‌صحبت شد. وی پس از مدتی به سمت [[شام]] رفته و تا آخر عمر در آنجا ماند. او سرسلسله برخی از طریقت‌های صوفی مانند طریقت ادهمیه و نقشبندیه دانسته شده است.
خط ۴۵: خط ۴۵:
به باور او، وارد شدن به [[زهد]] و رسیدن به مقام صالحان، شروطی دارد؛‌ از جمله: بستن باب نعمت و گشودن باب شدت، بستن باب عزت و گشودن باب ذلت، بستن باب راحت و گشودن باب جهد، بستن باب خواب و گشودن باب بیداری، بستن باب بی‌نیازی و گشودن باب فقر، بستن باب آرزو و گشودن باب [[مرگ]].<ref>سهروردی، عوارف المعارف، ۱۳۷۵ش، ص۳.</ref>  
به باور او، وارد شدن به [[زهد]] و رسیدن به مقام صالحان، شروطی دارد؛‌ از جمله: بستن باب نعمت و گشودن باب شدت، بستن باب عزت و گشودن باب ذلت، بستن باب راحت و گشودن باب جهد، بستن باب خواب و گشودن باب بیداری، بستن باب بی‌نیازی و گشودن باب فقر، بستن باب آرزو و گشودن باب [[مرگ]].<ref>سهروردی، عوارف المعارف، ۱۳۷۵ش، ص۳.</ref>  


[[محسن قرائتی]]، نویسنده معاصر، زهدِ مورد نظر ابراهیم ادهم را مغایر با مفهوم [[زهد]] در اسلام دانسته<ref>قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۷.</ref> و آن را مورد نهی و توبیخ [[پیامبر اسلام]](ص) معرفی کرده است.<ref>قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۷.</ref> ابراهیم ادهم، [[ازدواج]] و فرزندآوری را مغایر با زهد<ref>عطار نیشابوری، تذکره الأولیاء، ۱۹۰۵م، ص۹۳؛ کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات کاشانی، ۱۳۸۰ش، ص۵۴؛ شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۸؛ فقیر اصطهباناتی، خرابات، ۱۳۷۷ش، ص۹۲.</ref> و گوشه‌گیری از اجتماع را لازم می‌دانسته است.<ref>فقیر اصطهباناتی، خرابات، ۱۳۷۷ش، ص۹۲.</ref>
[[محسن قرائتی]]، نویسنده معاصر، زهدِ مورد نظر ابراهیم ادهم را مغایر با مفهوم [[زهد]] در اسلام دانسته<ref>قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۷.</ref> و آن را مورد نهی و توبیخ [[پیامبر اسلام(ص) ]]معرفی کرده است.<ref>قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۷.</ref> ابراهیم ادهم، [[ازدواج]] و فرزندآوری را مغایر با زهد<ref>عطار نیشابوری، تذکره الأولیاء، ۱۹۰۵م، ص۹۳؛ کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات کاشانی، ۱۳۸۰ش، ص۵۴؛ شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۸؛ فقیر اصطهباناتی، خرابات، ۱۳۷۷ش، ص۹۲.</ref> و گوشه‌گیری از اجتماع را لازم می‌دانسته است.<ref>فقیر اصطهباناتی، خرابات، ۱۳۷۷ش، ص۹۲.</ref>


=== مهاجرت به مکه و شام ===
=== مهاجرت به مکه و شام ===
خط ۵۴: خط ۵۴:


==جایگاه==
==جایگاه==
ابراهیم ادهم در کنار [[حسن بصری]] (درگذشته ۱۱۰ق)، مالک دینار، [[رابعه عدویه]]، [[شقیق بلخی]] و [[معروف کرخی]] (درگذشته ۲۰۰ق) از طبقه نخستین عرفان و تصوف در [[اسلام]] بوده دانسته شده است.<ref>احمدپور، کتاب‌شناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref> {{یادداشت|هرچند برخی معتقدند که برخی از اصحاب امام علی(ع) چون سلمان فارسی، اویس قرنی، کمیل بن زیاد، رشید هجری و میثم تمار، جز طبقه اول عارفان هستند که عامه عرفا ایشان را پس از امام علی(ع) در راس سلسله‌های خود قرار داده‌اند؛(طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۱۱۰.)}} برخی معتقدند که نام [[صوفی]] در زمان ابراهیم ادهم رواج یافت.<ref>احمدپور، کتاب‌شناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۳۷</ref>
ابراهیم ادهم در کنار [[حسن بصری]] (درگذشته ۱۱۰ق)، مالک دینار، [[رابعه عدویه]]، [[شقیق بلخی]] و [[معروف کرخی]] (درگذشته ۲۰۰ق) از طبقه نخستین عرفان و تصوف در [[اسلام]] بوده دانسته شده است.<ref>احمدپور، کتاب‌شناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref> {{یادداشت|هرچند برخی معتقدند که برخی از [[اصحاب امام علی(ع)]] چون [[سلمان فارسی]]، [[اویس قرنی]]، [[کمیل بن زیاد]]، [[رشید هجری]] و [[میثم تمار]]، جز طبقه اول عارفان هستند که عامه عرفا ایشان را پس از [[امام علی(ع)]] در راس سلسله‌های خود قرار داده‌اند؛(طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۱۱۰.)}} برخی معتقدند که نام [[صوفی]] در زمان ابراهیم ادهم رواج یافت.<ref>احمدپور، کتاب‌شناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۳۷</ref>


صوفیان بلخ، از جمله ابراهیم ادهم، تحت تأثیر مکتب [[بصره]]، ویژگی‌هایی از قبیل مبالغه در [[زهد]]، [[عبادت]]، خوف و التزام به [[فقیر|فقر]] داشته‌اند.<ref>سلمی، مجموعة آثار أبوعبد الرحمن سلمی، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۵۸.</ref> ابراهیم ادهم همچنین تحت تأثیر چهره‌های برجسته تصوف از جمله حسن بصری و [[سفیان ثوری]] هم بوده است.<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در عین حال، تصوف [[شام]]، تأثیر بسیاری از ابراهیم ادهم گرفته<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> و تحول زهد و عبادت‌ورزی و نیز ایجاد ریاضت‌های صوفیانه، نتیجه تأثیرات او قلمداد شده است.<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref>
صوفیان بلخ، از جمله ابراهیم ادهم، تحت تأثیر مکتب [[بصره]]، ویژگی‌هایی از قبیل مبالغه در [[زهد]]، [[عبادت]]، خوف و التزام به [[فقیر|فقر]] داشته‌اند.<ref>سلمی، مجموعة آثار أبوعبد الرحمن سلمی، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۵۸.</ref> ابراهیم ادهم همچنین تحت تأثیر چهره‌های برجسته تصوف از جمله حسن بصری و [[سفیان ثوری]] هم بوده است.<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در عین حال، تصوف [[شام]]، تأثیر بسیاری از ابراهیم ادهم گرفته<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> و تحول زهد و عبادت‌ورزی و نیز ایجاد ریاضت‌های صوفیانه، نتیجه تأثیرات او قلمداد شده است.<ref>کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان، سیری در سپهر اخلاق، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹

ویرایش