پرش به محتوا

دانیال (پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیز کاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۵: خط ۲۵:
  | حوادث مهم= اسارت بابلی بنی اسرائیل
  | حوادث مهم= اسارت بابلی بنی اسرائیل
}}
}}
'''دانیال''' از پیامبران [[بنی اسرائیل]] است. نام این [[پیامبران|پیامبر]] در [[قرآن]] ذکر نشده، اما [[روایات]] اسلامی و منابع تاریخی [[مسلمانان|مسلمین]] به‌ویژه در ماجرای معروف اسارت بنی اسرائیل، به او اشاره کرده‌اند. دانیال نبی به علم [[تعبیر خواب]] و [[قضاوت‌|قضاوت‌های]] ممتاز شهرت داشته است. بنا بر قول مشهور، مقبره او در [[شوش]] قرار دارد.
'''دانیال''' از پیامبران [[بنی اسرائیل]] که نامش در [[قرآن]] ذکر نشده، اما در [[روایات]] اسلامی به‌ویژه در ماجرای اسارت بنی‌اسرائیل، به او اشاره شده است. دانیال نبی به علم [[تعبیر خواب]] و [[قضاوت‌|قضاوت‌های]] ممتاز شهرت داشته است. بنا بر قول مشهور، مقبره او در [[شوش]] قرار دارد.


==سرگذشت ==
==سرگذشت ==
مطابق روایتی مشهور، در حمله نبوکد نصر([[بخت النصر]]) به [[بیت المقدس]] چند جوان برگزیده قوم یهود مطابق رسم آن دوران به اسارت فاتحان جنگ در آمدند، که یکی از آن‌ها دانیال بود. دانیال با [[تعبیر خواب]] پادشاه بابل، به مقام وزارت رسید. پس از آن، پادشاه سرزمین پارس به بابل حمله کرد و اسیران بنی اسرائیل را آزاد ساخت. دانیال به دربار پارسیان رفت و آن‌جا نیز به مقام بالایی دست یافت. سرانجام در شوش- پایتخت زمستانی هخامنشیان- درگذشت و در همان مکان به خاک سپرده شد.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ ق، ص۲۲۴و۲۲۶.</ref>
مطابق روایتی مشهور، در حمله نبوکد نصر([[بخت النصر]]) به [[بیت المقدس]] چند جوان برگزیده قوم یهود مطابق رسم آن دوران به اسارت فاتحان جنگ در آمدند، که یکی از آن‌ها دانیال بود. دانیال با [[تعبیر خواب]] پادشاه بابل، به مقام وزارت رسید. پس از آن، پادشاه سرزمین پارس به بابل حمله کرد و اسیران بنی‌اسرائیل را آزاد ساخت. دانیال به دربار پارسیان رفت و آن‌جا نیز به مقام بالایی دست یافت. سرانجام در شوش- پایتخت زمستانی هخامنشیان- درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ ق، ص۲۲۴و۲۲۶.</ref>


شماری از [[تفسیر|مفسران]] در تفسیر آیات نخست [[سوره اسراء]]، که به طغیان و مجازات [[بنی اسرائیل]] اشاره دارد، ماجرای حمله بخت النصر به [[بیت المقدس]] و اسارت [[قوم یهود|یهودیان]] به دست وی را ذکر کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۲۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۴۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۲۶.</ref> [[علامه طباطبایی]] در بحثی نسبتا مفصل و بدون اشاره به نام دانیال، حمله کورش به بابل را عامل نجات یهودیان، بازگشت آنان به بیت المقدس و رونق گرفتن دوباره آئین آنان معرفی می‌کند. به گفته علامه طباطبایی، زمان وقوع این حوادث «چهارصد و پنجاه قبل از میلاد بوده است.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۴۴.</ref>  
شماری از [[تفسیر|مفسران]] در تفسیر آیات نخست [[سوره اسراء]]، که به طغیان و مجازات [[بنی‌اسرائیل]] اشاره دارد، ماجرای حمله بخت النصر به [[بیت المقدس]] و اسارت [[قوم یهود|یهودیان]] به دست وی را ذکر کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۲۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۴۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۲۶.</ref> [[علامه طباطبایی]] بدون اشاره به نام دانیال، حمله کورش به بابل را عامل نجات یهودیان، بازگشت آنان به بیت المقدس و رونق گرفتن دوباره آئین آنان معرفی می‌کند. به گفته علامه طباطبایی، زمان وقوع این حوادث «چهارصد و پنجاه قبل از میلاد بوده است.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۴۴.</ref>  


[[علامه مجلسی]] با ذکر روایات مختلف به سرگذشت دانیال می‌پردازد. شماری از این روایات در جهت تأیید روایت مشهور (اسارت دانیال در حمله بخت النصر به بیت المقدس) قرار دارند و شماری دیگر با آن متفاوت‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۳۵۱-۳۷۹.</ref> [[قطب راوندی|راوندی]] نیز ماجرای اسارت دانیال به دست بخت النصر را بیان کرده و ماجرای خواب بخت النصر و تعبیر آن توسط دانیال را با چند روایت مختلف نقل کرده است.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۴و۲۲۶.</ref>  
[[علامه مجلسی]] با ذکر روایات مختلف به سرگذشت دانیال می‌پردازد. شماری از این روایات در جهت تأیید روایت مشهور (اسارت دانیال در حمله بخت النصر به بیت المقدس) قرار دارند و شماری دیگر با آن متفاوت‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۳۵۱-۳۷۹.</ref> [[قطب راوندی|راوندی]] نیز ماجرای اسارت دانیال به دست بخت النصر را بیان کرده و ماجرای خواب بخت النصر و تعبیر آن توسط دانیال را با چند روایت مختلف نقل کرده است.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۴و۲۲۶.</ref>  


با این حال، قصه دانیال و بخت النصر به شکل کاملاً متفاوتی هم روایت شده است. در روایتی که نیشابوری در قصص الانبیاء خود بیان کرده، دانیال در عهد کودکی بخت النصر به وی گفته است: «تو را با من عهدی باید کرد که چون پادشاه گردی کسان مرا نیازاری.» در ادامه این روایت آمده است که «پس چون [بخت النصر] به بیت المقدس آمد دانیال را طلب کرد نیافت، چه او از دنیا رحیل کرده بود. نبیره او را بخواند و ندیم خویش کرد.»<ref>نیسابوری، قصص الانبیاء، ۱۳۸۲ش، ص۳۶۰و۳۶۱.</ref>
با این حال، قصه دانیال و بخت النصر به شکل دیگری هم روایت شده است. در روایتی که نیشابوری در قصص الانبیاء خود نقل کرده، دانیال در دوران کودکی بخت النصر به وی گفته است: «تو را با من عهدی باید کرد که چون پادشاه گردی کسان مرا نیازاری.» در ادامه این روایت آمده است که هنگامی که [بخت النصر] به بیت المقدس وارد شد دانیال را طلب کرد اما او را نیافت چون از دنیا رفته بود از این رو نبیره او را ندیم خویش کرد.<ref>نیسابوری، قصص الانبیاء، ۱۳۸۲ش، ص۳۶۰و۳۶۱.</ref>


در [[تورات|عهد عتیق]] کتابی به نام دانیال وجود دارد که به سرگذشت وی می‌پردازد. وقایع این کتاب با روایت مشهور منطبق است.<ref>عهد عتیق، ۱۹۲۰م، ص۱۲۸۴و۱۳۱۰.</ref>
در [[تورات|عهد عتیق]] در کتابی به نام دانیال به سرگذشت وی پرداخته شده است.<ref>عهد عتیق، ۱۹۲۰م، ص۱۲۸۴و۱۳۱۰.</ref>


==قضاوت و تعبیر خواب==
==قضاوت و تعبیر خواب==
در مورد علم [[تعبیر خواب]] دانیال اختلافی نیست. با آن‌که کتاب مستقلی از وی در این موضوع به جا نمانده است، تقریبا در تمام کتاب‌هایی که مسلمانان درباره تعبیر خواب نگاشته‌اند، به تعابیر دانیال نبی اشاره شده است. گفته می‌شود کتاب تعبیر خواب دانیال به زبان عبری موجود بوده و در عهد [[عباسیان]] به عربی ترجمه شده است.<ref>تفلیسی، تعبیر خواب، ۱۳۸۴ش، ص۵.</ref> مورخان در کنار تعبیر خواب، مواردی از قضاوت‌های ممتاز این پیامبر را نیز ثبت کرده‌اند.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۸.</ref>
درباره علم [[تعبیر خواب]] دانیال اختلافی نیست. در کتاب‌هایی که مسلمانان درباره تعبیر خواب نگاشته‌اند، به تعابیر دانیال نبی اشاره شده است. گفته می‌شود کتاب تعبیر خواب دانیال به زبان عبری موجود بوده و در دوره [[عباسیان]] به عربی ترجمه شده است.<ref>تفلیسی، تعبیر خواب، ۱۳۸۴ش، ص۵.</ref> مورخان در کنار تعبیر خواب، مواردی از قضاوت‌های ممتاز دانیال را نیز ثبت کرده‌اند.<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۲۲۸.</ref>


==مقبره ==
==مقبره ==
بنا بر قول مشهور میان مورخان، مقبره کنونی واقع در شوش، محل دفن دانیال نبی است. اما در کنار این قول مشهور، اقوال دیگری نیز مطرح شده است که طبق آن‌ها [[عراق]], [[مصر]] و [[ترکیه]] به عنوان مدفن دانیال معرفی می‌شود. بنا بر یک قول دیگر، تیمور لنگ پس از حمله به [[ایران]]، بقایای جسد دانیال را با خود به [[سمرقند]] برده و مقبره کنونی منسوب به این پیامبر را در سمرقند بنا نهاده است.<ref>نک: بلاذری، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۴؛ مستوفی، ۱۳۳۶ش، ص۱۰۹.</ref>
بنا بر قول مشهور میان مورخان، مقبره کنونی واقع در شوش، محل دفن دانیال نبی است. اما بنا بر برخی اقوال از [[عراق]]، [[مصر]] و [[ترکیه]] به عنوان مدفن دانیال نیز یاد شده است. بنا بر قولی دیگر، [[تیمور لنگ]] پس از حمله به [[ایران]]، بقایای جسد دانیال را با خود به [[سمرقند]] برده و مقبره کنونی منسوب به این پیامبر را در سمرقند بنا نهاده است.<ref>نک: بلاذری، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۴؛ مستوفی، ۱۳۳۶ش، ص۱۰۹.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۵۱: خط ۵۱:
* بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان (بخش مربوط به ایران)، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران، سروش، ۱۳۶۴ش.
* بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان (بخش مربوط به ایران)، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران، سروش، ۱۳۶۴ش.
* تفلیسی، حبیش بن ابراهیم، تعبیر خواب، گردآوری فاطمه امانی، قم، قدس، ۱۳۸۴ش.
* تفلیسی، حبیش بن ابراهیم، تعبیر خواب، گردآوری فاطمه امانی، قم، قدس، ۱۳۸۴ش.
* راوندی، قطب الدین، قصص الانبیاء، تحقیق: غلامرضا عرفانیان، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیة، ۱۴۰۹ق.  
* راوندی، قطب‌الدین، قصص الانبیاء، تحقیق: غلامرضا عرفانیان، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیة، ۱۴۰۹ق.  
* طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، منشورات جماعة المدرسین، ۱۴۳۰ق.  
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، منشورات جماعة المدرسین، ۱۴۳۰ق.  
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.  
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.  
* کتاب مقدس، عهد عتیق، ترجمه فارسی از چاپ لندن، ۱۹۲۰م.  
* کتاب مقدس، عهد عتیق، ترجمه فارسی از چاپ لندن، ۱۹۲۰م.  
*‌ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۱۴، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مستوفی، حمدالله، نزهة القلوب، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، طهوری، ۱۳۳۶ش.
* مستوفی، حمدالله، نزهة القلوب، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، طهوری، ۱۳۳۶ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۰ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۰ش.
* نیسابوری، ابواسحق، قصص الانبیاء، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۸۲ش.
* نیسابوری، ابواسحاق، قصص الانبیاء، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۸۲ش.
*‌ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۴، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9059 دانشنامه جهان اسلام]
* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9059 دانشنامه جهان اسلام]
{{بنی‌اسرائيل}}
{{بنی‌اسرائيل}}


خط ۸۳: خط ۸۲:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[en:Daniel (a)]]
[[en:Daniel (a)]]