کاربر ناشناس
طاغوت: تفاوت میان نسخهها
←پانویس
imported>Aghaie (←پانویس) |
imported>Aghaie (←پانویس) |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
از تعدد معانی و کاربردهای متفاوت واژۀ طاغوت چنین بر میآید که این لفظ معنایی عام دارد که بر افراد مختلفی صدق میکند، از این رو مفسران در معنای آن گفتهاند که طاغوت به هر طغیانگر و متجاوز از حدود اطلاق میشود، پس همۀ ساحران و کاهنان و مانعان ِ راه خیر، بتها یا شیاطین یا اَجنّهای که عبادت میشوند، انسانهای گمراهکنندۀ مردم، و همه کسانی که بدون رضایت خدا فرمانبری میشوند، طاغوت هستند.<ref>طبری، ذیل بقره: 256؛ راغب اصفهانی، ص305؛ طباطبائی، ذیل بقره: 256.</ref> | از تعدد معانی و کاربردهای متفاوت واژۀ طاغوت چنین بر میآید که این لفظ معنایی عام دارد که بر افراد مختلفی صدق میکند، از این رو مفسران در معنای آن گفتهاند که طاغوت به هر طغیانگر و متجاوز از حدود اطلاق میشود، پس همۀ ساحران و کاهنان و مانعان ِ راه خیر، بتها یا شیاطین یا اَجنّهای که عبادت میشوند، انسانهای گمراهکنندۀ مردم، و همه کسانی که بدون رضایت خدا فرمانبری میشوند، طاغوت هستند.<ref>طبری، ذیل بقره: 256؛ راغب اصفهانی، ص305؛ طباطبائی، ذیل بقره: 256.</ref> | ||
==قرآن== | |||
در [[قرآن کریم]]، واژۀ طاغی – که از ریشۀ طغیان و مترادف با طاغوت است – شش مرتبه به صیغۀ جمع (طاغون و طاغین) بهکار رفته است.<ref>رجوع کنید به عبدالباقی، ذیل طغی.</ref> | |||
در این آیات، طاغی برای قوم نوح،<ref>ذاریات: 53.</ref> کسانی که پیامبر اکرم را کاهن، مجنون یا شاعر میخواندند<ref>طور: 29-33.</ref> و دیگر مردمان ستمکار و ناسپاس به کار رفته<ref>صافات: 22-30؛ قلم: 31.</ref> و ذکر شده است که طغیانگران فرجام بدی خواهند داشت و به جهنم می روند.<ref>ص: 55-56؛ نبأ: 21-22.</ref> | |||
وات، طاغی را کسی دانسته است که بدون توجه به موانع، بخصوص موانع و ملاحظات اخلاقی و مذهبی، به راه خود میرود و اجازه نمیدهد چیزی سدّ راهش شود و اطمینان بیپایانی به تواناییهای خود دارد. براساس آیات قرآن، این واژه بر فقدان حس مخلوقیت بنده در برابر خالق دلالت میکند و با بیاعتنایی و تکذیب پروردگار مرتبط است.<ref>وات، ص66-67.</ref> | |||
==در روایات== | |||
در منابع روایی، طاغوت و جمع آن طواغیت و نیز طاغیه و جمع آن طواغی،<ref>رجوع کنید به ابن منظور، ذیل« طغی».</ref> فراوان به کار رفته است. | |||
در برخی احادیث آمده است که در دوران جاهلیت، اعراب بعضی از داوریهای خود را نزد طواغیت میبردند. به نقل بخاری<ref>بخاری، صحیح، ج 5 ص 180.</ref> از جابر، طواغیتی که نزد ایشان داوری میشد در هر قبیلهای وجود داشت و آنان کاهنانی بودند که شیطان بر ایشان نازل میشد. | |||
ابن هشام<ref>ابن هشام، ج2 ص 368.</ref> به نقل از ابن اسحاق، سبب نزول آیۀ 60 سورۀ نساء را چنین دانسته است که در نزاع میان گروهی از منافقان با برخی مسلمانان، گروه مسلمان آنان را به داوری نزد رسول خدا دعوت کردند، اما منافقان پیشنهاد کردند که داوری را نزد کاهنان، که داوران زمان جاهلیت بودند، ببرند. | |||
اما در روایات دیگری، لفظ طاغیة برای بت منات در جاهلیت به کار رفته و گفته شده که آیۀ 158 سورۀ بقره – که دربارۀ سعی بین صفا و مروه است – درخصوص عدهای از انصار نازل شده است که پیش از اسلام آوردن، برای منات تهلیل میگفتند.<ref>رجوع کنید به بخاری، ج2 ص 169؛ مسلم نيشابوری، ج4 ص 69.</ref> | |||
همچنین در روایاتی، طاغیه برای بت قبیلۀ دوس به کار رفته که ذو الخلصة نام داشته است و در جاهلیت آن را میپرستیدند.<ref>رجوع کنید به بخاری، ج8 ، ص 100؛ ابن أبی عاصم، ص 38؛ برای توضیح بیشتر رجوع کنید به د. اسلام، ذیل مادّه.</ref> | |||
در روایتی از پیامبر اکرم نقل شده است که به طواغی قسم نخورید.<ref>مسلم نیشابوری، ج5، ص82.</ref> نووی، <ref>نووی، شرح صحیح مسلم، ج11، ص 108.</ref> با توضیحاتی، آن را بتها معنا کرده است. در برخی روایات نیز این مبحث با موضوعات غیبی ارتباط یافته و مثلاً ابن أبی شيبه<ref>ابن أبی شيبه، المصنف، ج7، ص 254؛ ج8، ص 604.</ref> از انس بن مالک نقل کرده است که در آغاز ملوک بر سر کار خواهند آمد، سپس جباران و سپس طواغیت. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} |