۱۷٬۰۱۸
ویرایش
سید محمدهاشم خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان | | عنوان =میرزا هاشم خوانساری | ||
| نام | | نام =میرزا محمد هاشم خوانساری چهار سوقی | ||
| تصویر | | تصویر =آقا سید محمد هاشم چهار سوقی.jpg | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر | | عنوان تصویر = | ||
| زادروز | | زادروز =۱۲۳۵ق | ||
| زادگاه | | زادگاه = | ||
| تاریخ مرگ | | تاریخ مرگ = ۱۳۳۸ق | ||
| مکان مرگ | | مکان مرگ =[[نجف]] {{سخ}} [[وادی السلام]] | ||
|عرض جغرافیایی محل دفن= | |عرض جغرافیایی محل دفن= | ||
|طول جغرافیایی محل دفن= | |طول جغرافیایی محل دفن= | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب--> | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب--> | ||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |longd=|longm=|longs=|longEW=E | ||
| محل زندگی | | محل زندگی = [[خوانسار]] {{سخ}} [[اصفهان]] {{سخ}} نجف | ||
| ملیت | | ملیت = | ||
| نژاد | | نژاد = | ||
| تابعیت | | تابعیت = | ||
| تحصیلات | | تحصیلات = | ||
| دانشگاه | | دانشگاه = | ||
| پیشه | | پیشه = | ||
| سال‌های فعالیت | | سال‌های فعالیت = | ||
| کارفرما | | کارفرما = | ||
| نهاد | | نهاد = | ||
| نماینده | | نماینده = | ||
| شناخته‌شده برای | | شناخته‌شده برای = | ||
| نقش‌های برجسته | | نقش‌های برجسته = | ||
| سبک | | سبک = | ||
| استادان | | استادان =[[زین العابدین خوانساری]] {{سخ}} [[محمد باقر خوانساری]] {{سخ}} [[صدر الدین عاملی]] {{سخ}} [[سید حسن بن علی مدرس اصفهانی]] {{سخ}} [[شیخ مرتضی انصاری]] {{سخ}} [[ابراهیم بن محمد حسن کلباسی]] {{سخ}} [[اسدالله بیدآبادی]] {{سخ}} [[مهدی بن علی کاشف الغطاء]] | ||
| شاگردان | | شاگردان = [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]] {{سخ}} [[ملا فتح الله شریعت اصفهانی]] {{سخ}} [[شیخ محمد هادی تهرانی]] {{سخ}} [[حاج آقا رضا همدانی]] {{سخ}} [[ابو تراب خوانساری]] {{سخ}} [[محمد مهدی بن محمد باقر خوانساری]] {{سخ}} [[محمد ابراهیم بن محمد صادق خوانساری]] {{سخ}} [[محمد امین شوشتری]] {{سخ}} [[محمد تقی شوشتری]]... | ||
| شهر خانگی | | شهر خانگی = | ||
| تلویزیون | | تلویزیون = | ||
| لقب | | لقب = | ||
| حزب | | حزب = | ||
| جنبش | | جنبش = | ||
| مخالفان | | مخالفان = | ||
| هیئت | | هیئت = | ||
| دین | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب | | مذهب = [[شیعه]] | ||
| منصب | | منصب = | ||
| مکتب | | مکتب = | ||
| آثار | | آثار = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = [[محمد باقر خوانساری]] | ||
| گفتاورد | | گفتاورد = | ||
| جوایز | | جوایز = | ||
| امضا | | امضا = | ||
| اندازه امضا | | اندازه امضا = | ||
| وبگاه | | وبگاه = | ||
| پانویس | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اردیبهشت|روز= | {{در دست ویرایش ۲|ماه=اردیبهشت|روز=۰۸|سال=۱۳۹۳|چند = ۲}} | ||
'''میرزا محمد هاشم خوانساری'''، فقیه امامی قرن سیزدهم و چهاردهم | '''میرزا محمد هاشم خوانساری'''، فقیه امامی قرن سیزدهم و چهاردهم بود | ||
==ولادت و درگذشت== | ==ولادت و درگذشت== | ||
میرزا محمد هاشم خوانساری، در سال | میرزا محمد هاشم خوانساری، در سال ۱۲۳۵ق در شهر [[خوانسار]] به دنیا آمد. و در ۱۳۳۸ق، هنگام رفتن به [[حج]] در شهر نجف درگذشت، و پس از تشییعی باشکوه در [[وادی السلام]] به خاک سپرده شد. | ||
و در رثای او قصیده هایی سرودند. <ref>بخشی، ص۱۸۷-۱۸۹؛ روضاتی، ص۱۱۷-۱۱۸</ref> | و در رثای او قصیده هایی سرودند. <ref>بخشی، ص۱۸۷-۱۸۹؛ روضاتی، ص۱۱۷-۱۱۸</ref> | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
درس‌های مقدماتی را در زادگاهش از پدرش، [[زین العابدین خوانساری]] و برادرش [[محمد باقر خوانساری|محمد باقر]] فراگرفت. | درس‌های مقدماتی را در زادگاهش از پدرش، [[زین العابدین خوانساری]] و برادرش [[محمد باقر خوانساری|محمد باقر]] فراگرفت. | ||
پس از درگذشت پدر بزرگش، [[ابوالقاسم جعفر بن حسین خوانساری]] مشهور به میر صغیر (د ۱۲۴۰)، همراه پدر و خانواده‌اش به [[اصفهان]] مهاجرت کرد.<ref>بخشی، | پس از درگذشت پدر بزرگش، [[ابوالقاسم جعفر بن حسین خوانساری]] مشهور به میر صغیر (د ۱۲۴۰) ، همراه پدر و خانواده‌اش به [[اصفهان]] مهاجرت کرد.<ref>بخشی، ص۱۹۱؛ روضاتی، ص۱۱۳؛ابن الرضا، ج۲، ص۵۸۱-۵۸۳ </ref> | ||
میرزا هاشم تحصیل [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و دیگر علوم عقلی و نقلی را در اصفهان آغاز کرد. و عمده تحصیلات خود را نزد [[صدر الدین عاملی]] ( | میرزا هاشم تحصیل [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و دیگر علوم عقلی و نقلی را در اصفهان آغاز کرد. و عمده تحصیلات خود را نزد [[صدر الدین عاملی]] (د۱۲۶۴) ، که وی را پدر معنوی خویش خوانده و بعدها داماد او هم شد، گذراند.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۲-۳۱۳</ref> | ||
صدرالدین عاملی در اوایل جوانی محمد هاشم به [[اجتهاد]] وی تصریح کرد و اولین فردی بود که به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>المقالات اللطیفة، | صدرالدین عاملی در اوایل جوانی محمد هاشم به [[اجتهاد]] وی تصریح کرد و اولین فردی بود که به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳</ref> | ||
خوانساری همچنین ده سال در درس فقه و اصول [[سید حسن بن علی مدرس اصفهانی]] (د | خوانساری همچنین ده سال در درس فقه و اصول [[سید حسن بن علی مدرس اصفهانی]] (د ۱۲۷۳) شرکت کرد و در ۱۲۶۱ از او نیز اجازه روایت و اجتهاد گرفت.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳</ref> این اجازه نامه در آخر کتاب [[حل العسیر فی حل العصیر|حلُّ العسیر فی حِلِّ العَصیر]] خوانساری چاپ شده است.<ref>خوانساری، ص۷۸</ref> | ||
خوانساری پس از سال‌ها تحصیل در اصفهان به [[نجف]] رفت و ضمن تدریس فقه و اصول، در درس [[شیخ مرتضی انصاری]] (د ۱۲۸۱) حاضر شد. شیخ انصاری توجه ویژه ای به او داشت و حتی به طور خصوصی با وی مذاکره علمی می‌کرد. و به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>روضاتی، ص۱۱۴؛ حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۶-۴۹۷</ref> | خوانساری پس از سال‌ها تحصیل در اصفهان به [[نجف]] رفت و ضمن تدریس فقه و اصول، در درس [[شیخ مرتضی انصاری]] (د ۱۲۸۱) حاضر شد. شیخ انصاری توجه ویژه ای به او داشت و حتی به طور خصوصی با وی مذاکره علمی می‌کرد. و به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>روضاتی، ص۱۱۴؛ حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۶-۴۹۷</ref> | ||
برخی استادان و مشایخ روایی وی: | برخی دیگر از استادان و مشایخ روایی وی: | ||
* [[ابراهیم بن محمد حسن کلباسی]] (د ۱۲۶۱) | * [[ابراهیم بن محمد حسن کلباسی]] (د ۱۲۶۱) | ||
* [[اسدالله بیدآبادی]] | * [[اسدالله بیدآبادی]] | ||
* [[مهدی بن علی کاشف الغطاء]] (د ۱۲۸۹).<ref>حرزالدین، ج۳، ص۲۷۶؛ روضاتی، ص ۱۱۴؛ مهدوی، ص۵۳۵-۵۳۶</ref> | * [[مهدی بن علی کاشف الغطاء]] (د ۱۲۸۹).<ref>حرزالدین، ج۳، ص۲۷۶؛ روضاتی، ص ۱۱۴؛ مهدوی، ص۵۳۵-۵۳۶</ref> | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
{{ستون-شروع| | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]] (د۱۳۳۷) | * [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]] (د۱۳۳۷) | ||
* [[ملا فتح الله شریعت اصفهانی]] معروف به شیخ الشریعه(د۱۳۳۹) | * [[ملا فتح الله شریعت اصفهانی]] معروف به شیخ الشریعه (د۱۳۳۹) | ||
* [[شیخ محمد هادی تهرانی]] (د۱۳۲۱) | * [[شیخ محمد هادی تهرانی]] (د۱۳۲۱) | ||
* [[حاج آقا رضا همدانی]] (د۱۳۲۳) | * [[حاج آقا رضا همدانی]] (د۱۳۲۳) | ||
* [[ابو تراب خوانساری]] (د۱۳۴۶) | * [[ابو تراب خوانساری]] (د۱۳۴۶) | ||
* [[محمد مهدی بن محمد باقر خوانساری]] برادرزاده وی | * [[محمد مهدی بن محمد باقر خوانساری]] برادرزاده وی | ||
* [[محمد ابراهیم بن محمد صادق خوانساری]] برادر زاده وی | * [[محمد ابراهیم بن محمد صادق خوانساری]] برادر زاده وی | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۸: | ||
[[ناصر الدین شاه]] (حک: ۱۲۶۴-۱۳۱۳) نیز به وی توجه داشت و در بازگشت او از سفر [[مشهد]] به دستور شاه، مردم [[تهران]] از او استقبال کردند.<ref>موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۲</ref> | [[ناصر الدین شاه]] (حک: ۱۲۶۴-۱۳۱۳) نیز به وی توجه داشت و در بازگشت او از سفر [[مشهد]] به دستور شاه، مردم [[تهران]] از او استقبال کردند.<ref>موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۲</ref> | ||
محمد حسن خان اعتماد السلطنة (صنیع الدوله) که در دورۀ ناصر الدین شاه وزارت انطباعات و مناصبی دیگر را بر عهده داشت. از کسانی است که میرزا محمد هاشم را در [[تهران]] ملاقات کرده و او را ستوده است.<ref> اعتماد السلطنه، ص۱۹۶؛ موسوی اصفهانی،ج۱، ص۱۴۲</ref> | محمد حسن خان اعتماد السلطنة (صنیع الدوله) که در دورۀ ناصر الدین شاه وزارت انطباعات و مناصبی دیگر را بر عهده داشت. از کسانی است که میرزا محمد هاشم را در [[تهران]] ملاقات کرده و او را ستوده است.<ref> اعتماد السلطنه، ص۱۹۶؛ موسوی اصفهانی،ج۱، ص۱۴۲</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
*'''احکام الایمان'''، رسالۀ عملیۀ او و به فارسی است که دربارۀ عبادات تا آخر [[رزوه]] و به درخواست ناصر الدین شاه نوشت.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱، ص۲۹۶</ref> | *'''احکام الایمان'''، رسالۀ عملیۀ او و به فارسی است که دربارۀ عبادات تا آخر [[رزوه]] و به درخواست ناصر الدین شاه نوشت.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱، ص۲۹۶</ref> | ||
*وی رسالۀ عملیۀ دیگری نیز دارد که شامل عبادات و معاملات است این اثر در ۱۳۱۰ و ۱۳۱۷ ضمن مجموعه‌ای با عنوان شش رساله چاپ شد.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۲۱۹</ref> در این مجموعه اثر کلامی مختصری به فارسی با نام '''اصول الدین'''<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۱۹۶</ref> و رساله های فارسی '''صیغ العقود'''، و '''صوم''' و '''مناسک [[حج]]''' نیز چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۵، ص۱۰۰-۱۰۱، ۱۱۰، ج۲۲، ص۲۷۵</ref> | *وی رسالۀ عملیۀ دیگری نیز دارد که شامل عبادات و معاملات است این اثر در ۱۳۱۰ و ۱۳۱۷ ضمن مجموعه‌ای با عنوان شش رساله چاپ شد.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۲۱۹</ref> در این مجموعه اثر کلامی مختصری به فارسی با نام '''اصول الدین'''<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۱۹۶</ref> و رساله های فارسی '''صیغ العقود'''، و '''صوم''' و '''مناسک [[حج]]''' نیز چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۵، ص۱۰۰-۱۰۱، ۱۱۰، ج۲۲، ص۲۷۵</ref> | ||
*حاشیه بر [[ریاض المسائل]] | *حاشیه بر [[ریاض المسائل]] | ||
*شرح [[الدرة النجفیة]] [[محمد مهدی بحرالعلوم]] (د۱۲۱۲) نگاشته است.<ref> خوانساری، مبانی الاصول، ص۵؛ آقا بزرگ طهرانی، ج۶، ص۱۰۲</ref> | *شرح [[الدرة النجفیة]] [[محمد مهدی بحرالعلوم]] (د۱۲۱۲) نگاشته است.<ref> خوانساری، مبانی الاصول، ص۵؛ آقا بزرگ طهرانی، ج۶، ص۱۰۲</ref> | ||
*خوانساری در جوانی برخی ابواب اصول فقه مانند اصل [[برائت]]، [[استصحاب]]، [[اجماع]] منقول و [[شهرت]] را به نظم در آورده که به نام منظومة لطیفة فی تحقیق المطالب الاصولیة منتشر شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱،ص ۴۶۲، ج۲۳، ص۸۵</ref> | *خوانساری در جوانی برخی ابواب اصول فقه مانند اصل [[برائت]]، [[استصحاب]]، [[اجماع]] منقول و [[شهرت]] را به نظم در آورده که به نام منظومة لطیفة فی تحقیق المطالب الاصولیة منتشر شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱،ص ۴۶۲، ج۲۳، ص۸۵</ref> | ||
*'''الاستصحاب'''<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۲۶</ref> | *'''الاستصحاب'''<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۲۶</ref> | ||
*حاشیه بر معالم الدین [[حسین بن زین الدین]] | *حاشیه بر معالم الدین [[حسین بن زین الدین]] | ||
*شرح [[زبدة الاصول|زیدة الاصول|زبدة الاصول (کتاب)]] [[شیخ بهائی]].<ref>گزی برخواری، ص۴۷؛ بخشی، ص۱۹۰</ref> | *شرح [[زبدة الاصول|زیدة الاصول|زبدة الاصول (کتاب)]] [[شیخ بهائی]].<ref>گزی برخواری، ص۴۷؛ بخشی، ص۱۹۰</ref> | ||
*'''[[مبانی الاصول]]'''، مهمترین کتاب اصولی او است، به نظر او بسیاری از مباحث اصول در منابع اصولی، طولانی و بی فایده بود، از این رو در صدد برآمد اثری فشرده و جامع دربارۀ اصول اجتهادی و اصول عملی بنگارد.<ref>مبانی الاصول، ص۳-۵</ref> | *'''[[مبانی الاصول]]'''، مهمترین کتاب اصولی او است، به نظر او بسیاری از مباحث اصول در منابع اصولی، طولانی و بی فایده بود، از این رو در صدد برآمد اثری فشرده و جامع دربارۀ اصول اجتهادی و اصول عملی بنگارد.<ref>مبانی الاصول، ص۳-۵</ref> | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۳}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ستون-شروع| | {{ستون-شروع|۳}} | ||
* این مقاله از '''دانشنامه جهان اسلام'''، ج۱۶، ص۳۸۹-۳۹۱ اخذ شده است. | * این مقاله از '''دانشنامه جهان اسلام'''، ج۱۶، ص۳۸۹-۳۹۱ اخذ شده است. | ||
* [[آقا بزرگ طهرانی]]. | * [[آقا بزرگ طهرانی]]. | ||
| خط ۱۵۳: | خط ۱۵۲: | ||
* محمد مهدی موسوی اصفهانی، احسن الودیع فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة، او تتمیم روضات الجنات، بغداد، ۱۳۴۸. | * محمد مهدی موسوی اصفهانی، احسن الودیع فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة، او تتمیم روضات الجنات، بغداد، ۱۳۴۸. | ||
* مصلح الدین مهدوی، تذکرة القبور، یا دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، ۱۳۴۸ش. | * مصلح الدین مهدوی، تذکرة القبور، یا دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، ۱۳۴۸ش. | ||
{{پایان}} | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||