سید محمدباقر صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

شهید صدر نظریه [[حق الطاعه]] را در مقابل نظریه مشهورِ [[قبح عقاب بلا بیان]] مطرح کرده است. بر طبق نظریه حق الطاعه، در شبهات بَدَوی، یعنی در مواردی که احتمال وجود تکلیف هست، اما دلیلی برای آن وجود ندارد، عقل به برائت حکم نمی‌کند و احتیاط را لازم می‌داند. استدلال او این است که حق خداوند بر بندگانش محدود نیست و تنها مواردی را شامل نمی‌شود که ما به تکلیف یقین داریم؛ بلکه مواردی را نیز که احتمال وجود تکلیف می‌دهیم، دربرمی‌گیرد. بنابراین در این‌گونه موارد، حکم عقل، لزوم احتیاط است.<ref>اسلامی، «مکتب اصولی شهید آیت الله صدر»، ص۱۵۳؛ لاریجانی، «نظریه حق الطاعه»، ص۱۲.</ref>  

گفتنی است که شهید صدر نیز مانند دیگر اصولیان، برائت شرعی را در این موارد می‌پذیرد؛ یعنی معتقد است که هر چند عقل به برائت حکم نمی‌کند، آیات و روایات، احتیاط را لازم نمی‌دانند و به برائت حکم می‌دهند.<ref>لاریجانی، «نظریه حق الطاعه»، ص۱۳.</ref>

در پنجم آوریل ۱۹۸۰م([[۱۹ جمادی‌الاول]] [[سال ۱۴۰۰ هجری قمری|۱۴۰۰ق]]/[[۱۶ فروردین]] [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|۱۳۵۹ش]])،<ref>نعمانی، آیت الله العظمی شهید سیدمحمدباقر صدر، ۱۳۸۸ش، ص۵۵۷.</ref>، دولت عراق پس از نُه ماه محاصره خانگی، سید محمدباقر صدر را دستگیر کرد.<ref>نعمانی، آیت الله العظمی شهید سیدمحمدباقر صدر، ۱۳۸۸ش، ص۵۰۳.</ref>  

در ابتدا از سید صدر خواسته شد، این موارد را بپذیرد:

سید صدر این‌ها را نپذیرفت و در نهایت حکومت از او خواست که یکی از دو شرط اول یا دوم را بپذیرد تا از حصر بیرون آمده و زندگی عادی را داشته باشد. ولی این شرط نیز پذیرفته نشد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث،‌ ۲۰۰۱م، ص۱۱۹.</ref>

 

سرانجام شهید صدر در هشتم آوریل([[۲۲ جمادی‌الاول|۲۳ جمادی‌الاول]] [[سال ۱۴۰۰ هجری قمری|۱۴۰۰ق]]/[[۱۹ فروردین]] [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|۱۳۵۹ش]])، همراه [[بنت‌الهدی صدر|خواهرش]] به [[شهادت]] رسید.<ref>نعمانی، آیت الله العظمی شهید سیدمحمدباقر صدر، ۱۳۸۸ش، ص۵۶۰.</ref> نزد شیعیان، سید محمدباقر صدر معروف به شهید خامس است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/343119/ شهدای پنچگانه شیعه را می‌شناسید؟ سایت خبری مشرق نیوز].</ref>