پرش به محتوا

ابلیس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۰۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ ژوئن ۲۰۲۳
خط ۵۲: خط ۵۲:


==فلسفه آفرینش و امهال ابلیس==
==فلسفه آفرینش و امهال ابلیس==
در آثار تفسیری شیعه، با استناد به اینکه از ابلیس جز شرارت برنمی‌خیزد، این پرسش مطرح شده که چرا خداوند با شناختی که از ابلیس داشت، او را آفرید و علاوه بر آن، مهلت‌خواهی او را پس از رانده شدن پذیرفت.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۵۴–۶۹.</ref> [[ملاصدرا]] در تفسیر خود حکمت‌های آفرینش شیطان را بسیار دانسته که علم آن در احاطه خداوند است<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت، ج۵، ص۲۸۶–۲۸۷.</ref> اما اندیشمندان شیعه پاسخ‌های متعددی به این سؤال داده‌اند:
در آثار تفسیری شیعه، با استناد به اینکه از ابلیس جز شرارت برنمی‌خیزد، این پرسش مطرح شده که چرا خداوند با شناختی که از ابلیس داشت، او را آفرید و علاوه بر آن، مهلت‌خواهی او را پس از رانده شدن پذیرفت.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۵۴–۶۹.</ref> [[ملاصدرا]] در تفسیر خود حکمت‌های آفرینش شیطان را بسیار دانسته که علم آن در احاطه خداوند است<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت، ج۵، ص۲۸۶–۲۸۷.</ref> اما اندیشمندان شیعه پاسخ‌های متعددی به این پرسش داده‌اند:
===مهلت دو جانبه===
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مفسر و فیلسوف شیعی بر این باور است که با توجه به عبارت (فَإِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِینَ)  [تو از زمره مهلت داده شدگانی]<ref>سوره ص، آیه ۸۱</ref> به کسان دیگری همچون ملائک نیز تا آخرین روز زندگی بشر مهلت داده شده است که در مقابل ابلیس، موظف به الهام تقوا هستند. در نتیجه با مهلت دادن به ملائک دیگر جایی برای اشکال به مهلت ابلیس نیست. <ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج ۱۲، ص ۲۴۱</ref>


[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مفسر و فیلسوف شیعی بر این باور است که وجود شیطانی به شر و [[گناه|معصیت]] فرامی‌خواند، از ارکان نظام جهان انسانی است و منافاتی با اختیار انسان‌ها ندارد بلکه برای تحقق سعادت نوع انسانی آفریده شده تا در پرتو او کمال و رشد اختیاری انسان‌ها دست‌یافتنی باشد. <ref>طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۳۸.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]، فیلسوف و مفسِّر معاصر، خلق ابلیس را نشانه رحمت خدا می‌داند چرا که اگر شيطان خلق نمی‌شد [[وسوسه|وسوسه‌ای]] نمی‌بود و جنگ درونی وجود نمی‌‌داشت و سالک فرصت [[جهاد اکبر]] نمی‌یافت.<ref>جوادی آملی، حماسه و عرفان، ۱۳۸۴ش، ص ۱۰۶.</ref>
=== مهلت ابلیس، پاداش عبادت اوست ===
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، مفسر و متکلم شیعه بر این باور است که اگر خداوند تقاضای ابلیس را برآورده ساخته و مهلتی به او داده‌است به این جهت بوده که نمی‌خواسته عبادت و بندگی چند هزار ساله او بی اجر بماند و خدمت بی‌مزد، با عدالت الهی قابل جمع نیست.<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ج ۶، ص ۱۱۲</ref> این دیدگاه طبق این دیدگاه در برخی از منابع حدیثی نیز وجود دارد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۴۰۸ق، ص ۱۷۸.</ref>
 
 
وجود شیطانی به شر و [[گناه|معصیت]] فرامی‌خواند، از ارکان نظام جهان انسانی است و منافاتی با اختیار انسان‌ها ندارد بلکه برای تحقق سعادت نوع انسانی آفریده شده تا در پرتو او کمال و رشد اختیاری انسان‌ها دست‌یافتنی باشد. <ref>طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۳۸.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]، فیلسوف و مفسِّر معاصر، خلق ابلیس را نشانه رحمت خدا می‌داند چرا که اگر شيطان خلق نمی‌شد [[وسوسه|وسوسه‌ای]] نمی‌بود و جنگ درونی وجود نمی‌‌داشت و سالک فرصت [[جهاد اکبر]] نمی‌یافت.<ref>جوادی آملی، حماسه و عرفان، ۱۳۸۴ش، ص ۱۰۶.</ref>


[[حسن حسن‌زاده آملی|حسن حسن زاده آملی]] نیز از آن جهت که همه چیز در نظام هستی، آیت و نشانه الهی بوده و مظهرِ اسمی از اسماء خداوند به حساب می‌آید، ابلیس را نیز مظهر اسم مضلّ الهی دانسته‌ است.<ref>حسن‌زاده آملی، هزار و یک کلمه، ۱۳۸۱ش، ج ۴، ص۲۱۶- حسن‌زاده، اتحاد عاقل به معقول‏، ۱۳۶۶ش، ص۳۶۸</ref>
[[حسن حسن‌زاده آملی|حسن حسن زاده آملی]] نیز از آن جهت که همه چیز در نظام هستی، آیت و نشانه الهی بوده و مظهرِ اسمی از اسماء خداوند به حساب می‌آید، ابلیس را نیز مظهر اسم مضلّ الهی دانسته‌ است.<ref>حسن‌زاده آملی، هزار و یک کلمه، ۱۳۸۱ش، ج ۴، ص۲۱۶- حسن‌زاده، اتحاد عاقل به معقول‏، ۱۳۶۶ش، ص۳۶۸</ref>
Automoderated users، confirmed، movedable، templateeditor
۲٬۳۸۲

ویرایش