پرش به محتوا

روح القدس: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ اوت ۲۰۲۰
جز
افزایش تک نگاری
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش تک نگاری)
خط ۱: خط ۱:
'''رُوح‌ُ القُدُس''' به‌معنای روح پاک است که درباره حقیقت آن، اختلاف‌نظر وجود دارد. [[جبرئیل]]، موجودی از [[عالم امر]]، نیروی غیبی، عقل فعال، روح‌الارواح و بزرگ فرشتگان مصداق آن معرفی شده است.  
'''رُوح‌ُ القُدُس''' به‌معنای روح پاک است که درباره حقیقت آن اختلاف‌نظر وجود دارد. [[جبرئیل]]، موجودی از [[عالم امر]]، نیروی غیبی، عقل فعال، روح‌الارواح و بزرگ فرشتگان مصداق آن معرفی شده است.  


در منابع اسلامی وظایفی همچون ابلاغ [[وحی]] به [[پیامبران]]، یاری رساندن به [[مؤمنان]]، مبدأ علم [[پیامبران]]، منشأ القاء حکم و علم به [[اهل بیت(ع)]] و [[شفاعت]] در [[روز قیامت]] به روح‌القدس نسبت داده‌ شده است.
در منابع اسلامی وظایفی همچون ابلاغ [[وحی]] به [[پیامبران]]، یاری رساندن به [[مؤمنان]]، مبدأ علم [[پیامبران]]، منشأ القاء حکم و علم به [[اهل بیت(ع)]] و [[شفاعت]] در [[روز قیامت]] به روح‌القدس نسبت داده‌ شده است.
خط ۶: خط ۶:
روح‌‌القدس به‌معنای روح پاک، که از عیب‌ها و نقص‌ها منزه است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> از قاموس کتاب مقدس نقل شده، روح‌القدس را مقدس می‌گویند چرا که از کارهایش تقدیس قلب‌های مؤمنان است و به واسطه علاقه‌ای که به خدا و مسیح دارد او را روح‌الله و روح مسیح نیز می‌نامند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۴۰.</ref>
روح‌‌القدس به‌معنای روح پاک، که از عیب‌ها و نقص‌ها منزه است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۶۲.</ref> از قاموس کتاب مقدس نقل شده، روح‌القدس را مقدس می‌گویند چرا که از کارهایش تقدیس قلب‌های مؤمنان است و به واسطه علاقه‌ای که به خدا و مسیح دارد او را روح‌الله و روح مسیح نیز می‌نامند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۴۰.</ref>


این واژه در قرآن و کتاب مقدس به کار رفته است. قرآن از نازل شدن [[قرآن]] به وسیله روح‌القدس<ref>سوره نحل، آیه ۱۰۲.</ref> و تأیید حضرت عیسی توسط او<ref>سوره بقره، آیات۸۷، ۲۵۳؛ سوره مائده، آیه ۱۱۰.</ref> سخن گفته شده است. این واژه در ادبیات فارسی نیز استفاده می‌شود مانند:
این واژه در قرآن و کتاب مقدس به کار رفته است؛ قرآن از نازل شدن [[قرآن]] به وسیله روح‌القدس<ref>سوره نحل، آیه ۱۰۲.</ref> و تأیید حضرت عیسی توسط او<ref>سوره بقره، آیات۸۷، ۲۵۳؛ سوره مائده، آیه ۱۱۰.</ref> سخن گفته شده است. این واژه در ادبیات فارسی نیز استفاده می‌شود مانند:
{{شعر۲
{{شعر۲
|فیض روح‌القدس ار باز مدد فرماید|دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد.<ref>دیوان حافظ، غزلیات حافظ، عزل ۱۴۳.</ref>}}
|فیض روح‌القدس ار باز مدد فرماید|دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد.<ref>دیوان حافظ، غزلیات حافظ، عزل ۱۴۳.</ref>}}
خط ۱۲: خط ۱۲:
== روح‌القدس کیست؟==
== روح‌القدس کیست؟==
درباره حقیقت روح‌القدس احتمالات مختلفی ذکر شده است:
درباره حقیقت روح‌القدس احتمالات مختلفی ذکر شده است:
* جبرئیل: تعدادی از [[مفسران]] روح‌القدس را [[جبرئیل]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref> نامیدن جبرئیل به روح‌القدس به روحانیت و قداست او و نیز نقشش در زنده نگه داشتن دین اشاره دارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref>
* جبرئیل: تعدادی از [[مفسران]] روح‌القدس را [[جبرئیل]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref> نامیدن جبرئیل به روح‌القدس به روحانیت و قداست او و نیز نقشش در زنده نگه داشتن دین اشاره دارد.<ref>نگاه کنید به: ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۸۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref>
* موجودی از [[عالم امر]]: [[علامه طباطبایی]] روح‌القدس را موجودی از عالم امر و غیر از [[ملائکه]] می‌داند که آنان را در رساندن [[وحی]] به [[انبیا]] همراهی می‌کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۹۶-۱۹۸.</ref>
* موجودی از [[عالم امر]]: [[علامه طباطبایی]] روح‌القدس را موجودی از عالم امر و غیر از [[ملائکه]] می‌داند که آنان را در رساندن [[وحی]] به [[انبیا]] همراهی می‌کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۱۹۶-۱۹۸.</ref>
* بزرگ فرشتگان: در روایتی از [[امام صادق(ع)]]، روح القدس فرشته‌ای بزرگ‌تر از جبرئیل و [[میکائیل]] معرفی شده که همراه [[پیامبر اسلام(ص)]] بوده و پس از پیامبر(ص)، همراه [[امامان شیعه]] است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> در برخی از روایات روح‌القدس، همان روح دانسته شده که در قرآن<ref>سوره قدر، آيه۴.</ref> از نزول او به همراه ملائکه در [[شب قدر]] سخن گفته شده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۱۴.</ref>  
* بزرگ فرشتگان: در روایتی از [[امام صادق(ع)]]، روح القدس فرشته‌ای بزرگ‌تر از جبرئیل و [[میکائیل]] معرفی شده که همراه [[پیامبر اسلام(ص)]] بوده و پس از پیامبر(ص)، همراه [[امامان شیعه]] است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> در برخی از روایات روح‌القدس، همان روح دانسته شده که در قرآن<ref>سوره قدر، آيه۴.</ref> از نزول او به همراه ملائکه در [[شب قدر]] سخن گفته شده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۱۴.</ref>  
* نیروی غیبی: روح‌القدس اسم اعظم<ref>ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۸۱.</ref> یا نیروی غیبی<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref> که [[عیسی مسیح]] با آن مردگان را زنده می‌کرد. این نیرو به صورت ضعیف‌تر در وجود همه مؤمنان قرار دارد و آنها را یاری می‌کند و از [[گناه]] بازمی‌دارد.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref>
* نیروی غیبی: روح‌القدس اسم اعظم<ref>ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۸۱.</ref> یا نیروی غیبی<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref> که [[عیسی مسیح]] با آن مردگان را زنده می‌کرد. این نیرو به صورت ضعیف‌تر در وجود همه مؤمنان قرار دارد و آنها را یاری می‌کند و از [[گناه]] بازمی‌دارد.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹.</ref>
* عقل فعال: روح‌القدس در نگاه [[فارابی]]، [[شیخ اشراق]] و [[میرداماد]] از فلاسفه مسلمان به عنوان [[عقل فعال]](صورت‌بخش جهان ماده) شناخته می‌شود البته در نزد [[ابن سینا]] و [[ملاصدرا]] روح‌القدس، جبرئیل و عقل فعال یکی هستند.<ref>اله‌بداشتی، «روح‌القدس در آموزه‌های مسیحی و اسلام»، ص۴.</ref>
* عقل فعال: روح‌القدس در نگاه [[فارابی]]، [[شیخ اشراق]] و [[میرداماد]] از فلاسفه مسلمان به عنوان [[عقل فعال]](صورت‌بخش جهان ماده) شناخته می‌شود البته در نزد [[ابن سینا]] و [[ملاصدرا]] روح‌القدس، جبرئیل و عقل فعال یکی هستند.<ref>اله‌بداشتی، «روح‌القدس در آموزه‌های مسیحی و اسلام»، ص۴.</ref>
*روح الارواح: در برخی از آثار [[عرفا]]، از روح‌القدس به عنوان روح‌الارواح یاد شده که مخلوق خدا نیست بلکه وجهی از وجوه خدا است. آنان بر اساس آیه ۲۹ [[سوره حجر]] که خدا هنگام آفرینش انسان از روح خود در او دمید، روح‌القدس را همان روح‌الله می‌دانند که روح مخلوقات به آن قائم است.<ref>حیدر آملی، جامع الاسرار، ۱۳۴۷ش، ص۶۸۸-۶۹۰؛ علی‌پور، «روح‌القدس»، ص۴۳۳-۴۳۷.</ref>
*روح الارواح: در برخی از آثار [[عرفا]]، از روح‌القدس به عنوان روح‌الارواح یاد شده که مخلوق خدا نیست بلکه وجهی از وجوه خدا است. آنان بر اساس آیه «وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي»<ref>سوره حجر، آیه۱۹.</ref>، روح‌القدس را روح‌الله می‌دانند که روح مخلوقات به آن قائم است.<ref> حیدر آملی، جامع الاسرار، ۱۳۴۷ش، ص۶۸۸-۶۹۰؛ علی‌پور، «روح‌القدس»، ص۴۳۳-۴۳۷.</ref>
برخی از مفسران روح‌القدس را [[انجیل]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۴۰.</ref>
برخی از مفسران روح‌القدس را [[انجیل]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۳۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۴۰.</ref>


خط ۳۶: خط ۳۶:


همچنین در [[کتاب مقدس]] آفرینش موجودات به روح‌القدس نسبت داده شده است.{{مدرک}} برخی از [[مسیحیان]] معتقدند بدون روح‌القدس نه دنیایی پدید می‌آمد و نه مخلوقی.<ref>علی‌پور، «روح‌القدس»، ص۴۳۴.</ref> بر اساس کتاب مقدس مؤمنان در هنگام توبه و [[ایمان]] روح‌القدس را در می‌یابند. او انسان‌ها را از آلودگی‌های گناه پاک می‌کند و مُحرِک آنها برای زندگی مقدس است.<ref> علی‌پور، «روح‌القدس»، ج۲۰، ص۴۳۴.</ref>
همچنین در [[کتاب مقدس]] آفرینش موجودات به روح‌القدس نسبت داده شده است.{{مدرک}} برخی از [[مسیحیان]] معتقدند بدون روح‌القدس نه دنیایی پدید می‌آمد و نه مخلوقی.<ref>علی‌پور، «روح‌القدس»، ص۴۳۴.</ref> بر اساس کتاب مقدس مؤمنان در هنگام توبه و [[ایمان]] روح‌القدس را در می‌یابند. او انسان‌ها را از آلودگی‌های گناه پاک می‌کند و مُحرِک آنها برای زندگی مقدس است.<ref> علی‌پور، «روح‌القدس»، ج۲۰، ص۴۳۴.</ref>
== تک‌نگاری==
کتاب تحلیل فلسفی و عرفانی روح‌القدس در متون دینی اثر فاطمه علی‌پور به تبیین جایگاه روح‌القدس در آئین زرتشت، یهود، مسیحیت و اسلام می‌پردازد همچنین تبیینات فلسفی و عرفانی اندیشمندان مسلمان را تحلیل و ارزیابی می‌کند. این اثر سوی انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا منتشر شده است.
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}