۱۷٬۱۳۹
ویرایش
قرض: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی آدرس نسخه عربی با ترجمه) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قَرْض''' دادن مال به دیگری، با تعهدِ گیرنده به بازپرداخت آن به صاحب مال است. قرض دادن بنابر آیات [[قرآن]] و [[روایات]] از [[مستحب|مستحبات]] دانسته شده است و اینکه به قرض‌دهنده پاداش بزرگی خواهد رسید. در اهمیت قرض دادن آمده است که قرض الحسنه وام دادن به [[خداوند]] است. بر این اساس، قرض | '''قَرْض''' دادن مال به دیگری، با تعهدِ گیرنده به بازپرداخت آن به صاحب مال است. قرض دادن بنابر آیات [[قرآن]] و [[روایات]] از [[مستحب|مستحبات]] دانسته شده است و اینکه به قرض‌دهنده پاداش بزرگی خواهد رسید. در اهمیت قرض دادن آمده است که قرض الحسنه وام دادن به [[خداوند]] است. بر این اساس، قرض حَسَن، قرضی است که از مال حلال باشد و با منت‌گذاری و آزار، ضایع نشود. در روایات به خوشرفتاری در بازپس‌گرفتن قرض نیز سفارش شده است. | ||
در صحت قرض علاوه بر شروط عمومی مانند [[بلوغ]]، [[عقل]]، قصد و اختیار، شرط‌های اختصاصی هم ذکر شده است؛ مانند اینکه اگر برای بازگرداندن قرض مدتی معین شد، قرض‌دهنده حق ندارد پیش از اتمام زمان آن را پس بگیرد. همچنین تأخیر در بازپرداخت قرض، [[گناه]] شمرده شده است. | در صحت قرض علاوه بر شروط عمومی مانند [[بلوغ]]، [[عقل]]، قصد و اختیار، شرط‌های اختصاصی هم ذکر شده است؛ مانند اینکه اگر برای بازگرداندن قرض مدتی معین شد، قرض‌دهنده حق ندارد پیش از اتمام زمان آن را پس بگیرد. همچنین تأخیر در بازپرداخت قرض، [[گناه]] شمرده شده است. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
قرض، اعطای مال به دیگری با تعهد گیرنده به بازپرداخت است.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ج۶، ۱۳۹۵ش، ص۵۴۹.</ref> در آیاتی از قرآن کریم، تعبیر قرض الحسنه، به معنای قرض حسن و خوب به کار رفته است.<ref>نگاه کنید به: سوره بقره، آیه ۲۴۵؛ سوره مزمل، آیه ۲۰؛ سوره تغابن، آیه ۱۷؛ سوره حدید، آیه ۱۱ و ۱۸.</ref> بر این اساس، قرض | قرض، اعطای مال به دیگری با تعهد گیرنده به بازپرداخت است.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ج۶، ۱۳۹۵ش، ص۵۴۹.</ref> در آیاتی از قرآن کریم، تعبیر قرض الحسنه، به معنای قرض حسن و خوب به کار رفته است.<ref>نگاه کنید به: سوره بقره، آیه ۲۴۵؛ سوره مزمل، آیه ۲۰؛ سوره تغابن، آیه ۱۷؛ سوره حدید، آیه ۱۱ و ۱۸.</ref> بر این اساس، قرض حَسَن، قرضی است که از مال حلال باشد و با منت‌گذاری و آزار، ضایع نشود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۰۷.</ref> با این حال، قرض الحسنه، به معنای فقهی، یعنی قرض بدون [[ربا]] هم به کار می‌رود.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۵ش، ج۱۱، ص۵۸۳.</ref> | ||
آیات [[قرآن کریم]] و [[حدیث|روایات معصومین]]، بر اهمیت قرض الحسنه تأکید کرده‌اند و قرض الحسنه، وام دادن به [[خدا]] قلمداد شده است.<ref>مکارم شیرازی، ربا و بانکداری اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۷.</ref> آیه ۲۴۵ [[سوره بقره]]، ۱۲ [[سوره مائده]]، ۱۱ و ۱۸ [[سوره حدید]]، ۱۷ [[سوره تغابن]]، و آیه ۲۰ [[سوره مزمل]] درباره قرض الحسنه است.<ref>مکارم شیرازی، ربا و بانکداری اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۷.</ref> صندوق‌های قرض الحسنه، برای پرداخت وام به افراد نیازمند، و همچنین با هدف پرهیز از ربای موجود در وام‌های بانکی، از پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ش، در نقاط مختلف ایران برپا شده<ref>برای نمونه نگاه کنید به: احمدی میانجی، خاطرات آیت الله علی احمدی میانجی، ص۸۶؛ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۷۰ش، ج۹، ص۱۰۲ و ۲۰۹ و ۲۷۰ و ۳۴۳.</ref> و احکام آن نیز در [[رساله توضیح المسائل|رساله‌های توضیح المسائل]] بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۰۲-۳۰۳.</ref> | آیات [[قرآن کریم]] و [[حدیث|روایات معصومین]]، بر اهمیت قرض الحسنه تأکید کرده‌اند و قرض الحسنه، وام دادن به [[خدا]] قلمداد شده است.<ref>مکارم شیرازی، ربا و بانکداری اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۷.</ref> آیه ۲۴۵ [[سوره بقره]]، ۱۲ [[سوره مائده]]، ۱۱ و ۱۸ [[سوره حدید]]، ۱۷ [[سوره تغابن]]، و آیه ۲۰ [[سوره مزمل]] درباره قرض الحسنه است.<ref>مکارم شیرازی، ربا و بانکداری اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۷.</ref> صندوق‌های قرض الحسنه، برای پرداخت وام به افراد نیازمند، و همچنین با هدف پرهیز از ربای موجود در وام‌های بانکی، از پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ش، در نقاط مختلف ایران برپا شده<ref>برای نمونه نگاه کنید به: احمدی میانجی، خاطرات آیت الله علی احمدی میانجی، ص۸۶؛ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۷۰ش، ج۹، ص۱۰۲ و ۲۰۹ و ۲۷۰ و ۳۴۳.</ref> و احکام آن نیز در [[رساله توضیح المسائل|رساله‌های توضیح المسائل]] بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۰۲-۳۰۳.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
بنابر آیات قرآن کریم و روایات نقل شده از پیامبر و [[اهل بیت(ع)]]، قرض دادن، از [[مستحب|مستحبات]] است که به آن سفارش شده و قرض‌دهنده در [[روز قیامت]] [[ثواب|پاداش]] بسیاری خواهد داشت.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین، ۱۳۷۴ش، ص۱۸۶؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۶۵۲.</ref> همچنین خوشرفتاری در بازپس‌گرفتن قرض، و مدارا با قرض‌گیرنده، مورد سفارش [[امامان معصوم]] بوده است؛ بنابر روایتی از [[امام صادق(ع)]]، کسی که به نیازمندی قرض می‌دهد و در پس‌گرفتن آن خوشرفتاری می‌کند، همه [[گناه|گناهانش]] پاک می‌شود.<ref>صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۲۶۷.</ref> بنابر روایتی از [[پیامبر اسلام]]، قرض دادن حتی از [[صدقه]] هم برتر است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> | بنابر آیات قرآن کریم و روایات نقل شده از پیامبر و [[اهل بیت(ع)]]، قرض دادن، از [[مستحب|مستحبات]] است که به آن سفارش شده و قرض‌دهنده در [[روز قیامت]] [[ثواب|پاداش]] بسیاری خواهد داشت.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین، ۱۳۷۴ش، ص۱۸۶؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۶۵۲.</ref> همچنین خوشرفتاری در بازپس‌گرفتن قرض، و مدارا با قرض‌گیرنده، مورد سفارش [[امامان معصوم]] بوده است؛ بنابر روایتی از [[امام صادق(ع)]]، کسی که به نیازمندی قرض می‌دهد و در پس‌گرفتن آن خوشرفتاری می‌کند، همه [[گناه|گناهانش]] پاک می‌شود.<ref>صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۲۶۷.</ref> بنابر روایتی از [[پیامبر اسلام]]، قرض دادن حتی از [[صدقه]] هم برتر است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۰.</ref> | ||
به رغم سفارش به قرض دادن در روایات، قرض گرفتن مورد نکوهش قرار گرفته است؛ از آن جمله، در روایتی منسوب به [[امام علی(ع)]]، از قرض گرفتن نهی شده، چرا که موجب خواری روز و اندوه شب معرفی شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵، ح۱۱؛ همچنین ببینید: آمدی، غررالحکم و دررالکلم، ۱۴۱۰ق، ص۳۶۳، ح۸۲۱۴؛ ابن | به رغم سفارش به قرض دادن در روایات، قرض گرفتن مورد نکوهش قرار گرفته است؛ از آن جمله، در روایتی منسوب به [[امام علی(ع)]]، از قرض گرفتن نهی شده، چرا که موجب خواری روز و اندوه شب معرفی شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵، ح۱۱؛ همچنین ببینید: آمدی، غررالحکم و دررالکلم، ۱۴۱۰ق، ص۳۶۳، ح۸۲۱۴؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۹۶۴م، ج۲۰، ص۳۰۶، ح۵۰۳.</ref> | ||
==احکام فقهی قرض== | ==احکام فقهی قرض== | ||