Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۰۶
ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
تقویمی که امروز از آن استفاده میکنیم، جزو دقیقترین گاهشماریهای جهان است. این تقویم که ۱۲۷ سال بیشتر عمر ندارد، در طول عمر خود فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشته است. برخی معتقدند تقویم هجری شمسی را نخستین بار عبدالغفارخان نجمالدوله استخراج کرد. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبدا آن هجرت پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) از مکه مکرمه به مدینه منوره باشد. البته تقویمی که او نوشت، به تقویم هجری شمسی برجی معروف است که اصول آن به قرار زیر است: | تقویمی که امروز از آن استفاده میکنیم، جزو دقیقترین گاهشماریهای جهان است. این تقویم که ۱۲۷ سال بیشتر عمر ندارد، در طول عمر خود فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشته است. برخی معتقدند تقویم هجری شمسی را نخستین بار عبدالغفارخان نجمالدوله استخراج کرد. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبدا آن هجرت پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) از مکه مکرمه به مدینه منوره باشد. البته تقویمی که او نوشت، به تقویم هجری شمسی برجی معروف است که اصول آن به قرار زیر است: | ||
==مبدأ سال هجری خورشیدی== | |||
• مبدا آن، اول فروردین ماه سال شمسی [[هجرت پیامبر اسلام]] از [[مکه]] مکرمه به [[مدینه منوره]] است که ۱۱۹ روز قبل از اول [[محرم (ماه)|محرم]] سال اول [[هجری قمری]] و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است. | • مبدا آن، اول فروردین ماه سال شمسی [[هجرت پیامبر اسلام]] از [[مکه]] مکرمه به [[مدینه منوره]] است که ۱۱۹ روز قبل از اول [[محرم (ماه)|محرم]] سال اول [[هجری قمری]] و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است. | ||
• لحظه تحویل سال مقارن با عبور مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است، وقتی که خورشید از نیمکره جنوبی وارد نیمکره شمالی آسمان میشود. این لحظه که اول برج حمل نامیده میشود، نوروز نامیده شده و همیشه بر روز اول بهار منطبق است. | • لحظه تحویل سال مقارن با عبور مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است، وقتی که خورشید از نیمکره جنوبی وارد نیمکره شمالی آسمان میشود. این لحظه که اول برج حمل نامیده میشود، نوروز نامیده شده و همیشه بر روز اول بهار منطبق است. | ||
== مدت سال هجری خورشیدی== | |||
• سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. مدت متوسط آن ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵/۲ ثانیه اندازهگیری شده؛ اما مدت سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییر تعدادی از پارامترهای نجومی، تغییر میکند. | • سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. مدت متوسط آن ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵/۲ ثانیه اندازهگیری شده؛ اما مدت سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییر تعدادی از پارامترهای نجومی، تغییر میکند. | ||
• مدت سال شمسی حقیقی در دورهای ۵۰ ساله (۱۳۸۵-۱۳۳۵ هـ. ش) بین ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۲ دقیقه تا ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۴ دقیقه در تغییر بوده است. توجه داشته باشید این مقدار متفاوت با سال نجومی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید میگردد و مقدار آن ۳۶۵/۲۵۶۴ شبانه روز معادل ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است. | • مدت سال شمسی حقیقی در دورهای ۵۰ ساله (۱۳۸۵-۱۳۳۵ هـ. ش) بین ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۲ دقیقه تا ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۴ دقیقه در تغییر بوده است. توجه داشته باشید این مقدار متفاوت با سال نجومی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید میگردد و مقدار آن ۳۶۵/۲۵۶۴ شبانه روز معادل ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است. | ||
==تعداد ماهها== | |||
• این تقویم شامل ۱۲ ماه حقیقی به نام «برج» است که به نام ۱۲ صورت فلکی قدیمی منطقهالبروج که خورشید هر سال از آنها عبور میکند، نامگذاری شده است. از حدود ۲۰ قرن قبل از آن، منجمان دایره البروج را به ۱۲ برج مساوی قراردادی تقسیم کرده بودند که اغلب متفاوت از آن صورت فلکیای است که خورشید در آن به سر میبرد. ضمن آنکه به دلیل حرکت زمین، محور زمین هر ۲۵۸۰۰ سال یک بار در آسمان دور میزند و برجها در این بازه زمانی یک دور کامل روی تمام صورتهای فلکی گردش میکنند. (همین حرکت موجب تفاوت بین سال شمسی حقیقی و سال نجومی است) | • این تقویم شامل ۱۲ ماه حقیقی به نام «برج» است که به نام ۱۲ صورت فلکی قدیمی منطقهالبروج که خورشید هر سال از آنها عبور میکند، نامگذاری شده است. از حدود ۲۰ قرن قبل از آن، منجمان دایره البروج را به ۱۲ برج مساوی قراردادی تقسیم کرده بودند که اغلب متفاوت از آن صورت فلکیای است که خورشید در آن به سر میبرد. ضمن آنکه به دلیل حرکت زمین، محور زمین هر ۲۵۸۰۰ سال یک بار در آسمان دور میزند و برجها در این بازه زمانی یک دور کامل روی تمام صورتهای فلکی گردش میکنند. (همین حرکت موجب تفاوت بین سال شمسی حقیقی و سال نجومی است) | ||
از سوی دیگر، به دلیل حرکت ظاهری غیریکنواخت مرکز خورشید در آسمان، طول هر برج از ۲۹ تا ۳۲ روز متفاوت بود و همانند ماه قمری، گاه پیش میآمد که طول یک برج از سالی به سال دیگر تغییر کند. هر ۴ یا ۵ سال یک بار نیز مجموع طول سال به ۳۶۶ شبانه روز میرسید و به اصطلاح، سال کبیسه میشد. | از سوی دیگر، به دلیل حرکت ظاهری غیریکنواخت مرکز خورشید در آسمان، طول هر برج از ۲۹ تا ۳۲ روز متفاوت بود و همانند ماه قمری، گاه پیش میآمد که طول یک برج از سالی به سال دیگر تغییر کند. هر ۴ یا ۵ سال یک بار نیز مجموع طول سال به ۳۶۶ شبانه روز میرسید و به اصطلاح، سال کبیسه میشد. | ||
== رسمی شدن تقویم هجری خورشیدی در ایران== | |||
تقویم هجری شمسی برجی در آغاز رسمی نبود و تنها در تقویمهای قدیمی و در امور گمرکات و مالیّه ایران مورد استفاده قرار میگرفت؛ تا آنکه در سال ۱۳۲۸ هجری قمری/ ۱۲۸۸ هجری شمسی، میرزا عبدالحسینخان شیبانی وحیدالملک، نماینده تهران در مجلس شورای ملی، طرحی با موضوع قید تاریخ کلیه معاملات و مبادلات مشترکه عمومی را از تاریخ قمری به هجری شمسی برجی پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در دوره دوم مجلس شورای ملی ایران در ماده ۳ قانون محاسبات عمومی، مصوّب ۲۱ صفر ۱۳۲۹/ ۲ حوت ۱۲۸۹ پذیرفته شد و تقویم هجری شمسی برجی به عنوان مقیاس رسمی زمان در محاسبات دولتی تصویب شد. | تقویم هجری شمسی برجی در آغاز رسمی نبود و تنها در تقویمهای قدیمی و در امور گمرکات و مالیّه ایران مورد استفاده قرار میگرفت؛ تا آنکه در سال ۱۳۲۸ هجری قمری/ ۱۲۸۸ هجری شمسی، میرزا عبدالحسینخان شیبانی وحیدالملک، نماینده تهران در مجلس شورای ملی، طرحی با موضوع قید تاریخ کلیه معاملات و مبادلات مشترکه عمومی را از تاریخ قمری به هجری شمسی برجی پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در دوره دوم مجلس شورای ملی ایران در ماده ۳ قانون محاسبات عمومی، مصوّب ۲۱ صفر ۱۳۲۹/ ۲ حوت ۱۲۸۹ پذیرفته شد و تقویم هجری شمسی برجی به عنوان مقیاس رسمی زمان در محاسبات دولتی تصویب شد. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==رسمی شدن تقویم هجری شمسی در ایران== | ==تصویب رسمی شدن تقویم هجری شمسی در ایران== | ||
در اواخر سال ۱۳۰۳ هجری شمسی برجی، جمعی از نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران، طرحی را پیشنهاد کردند که نام برجهای عربی متداول در تقویم برجی به نامهای فارسی تبدیل شود و نام سالها در دوره دوازده حیوانی رایج نیز متروک شود. پس از بحثهای فراوان، بالاخره در جلسه ۱۴۸ مجلس شورای ملی ایران در شب سهشنبه ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، قانون تبدیل بروج به ماههای فارسی از نوروز ۱۳۰۴ شمسی به تصویب رسید و تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد. | در اواخر سال ۱۳۰۳ هجری شمسی برجی، جمعی از نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران، طرحی را پیشنهاد کردند که نام برجهای عربی متداول در تقویم برجی به نامهای فارسی تبدیل شود و نام سالها در دوره دوازده حیوانی رایج نیز متروک شود. پس از بحثهای فراوان، بالاخره در جلسه ۱۴۸ مجلس شورای ملی ایران در شب سهشنبه ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، قانون تبدیل بروج به ماههای فارسی از نوروز ۱۳۰۴ شمسی به تصویب رسید و تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد. |