Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
بغی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←احکام
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←دیدگاه اهل‌سنت) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←احکام) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==احکام== | ==احکام== | ||
در فقه اسلامی برای جنگ با اهل بغی احکامی بیان شده است: | |||
* باغیان نسبت به اموال و جان‌هایی که از بین برده‌اند، ضامن هستند.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۰۹؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۹۴؛ صالحی نجف‌آبادی، جهاد در اسلام، ۱۳۸۲ق، ص۱۴۲.</ref> اما مسلمانان نسبت به مال و جان تلف‌شدهٔ باغیان ضامن نیستند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ش، ج۲۱، ص۳۴۷-۳۴۵؛ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref> | * باغیان نسبت به اموال و جان‌هایی که از بین برده‌اند، ضامن هستند.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۰۹؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۹۴؛ صالحی نجف‌آبادی، جهاد در اسلام، ۱۳۸۲ق، ص۱۴۲.</ref> اما مسلمانان نسبت به مال و جان تلف‌شدهٔ باغیان ضامن نیستند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ش، ج۲۱، ص۳۴۷-۳۴۵؛ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref> | ||
* [[شیخ طوسی]] غنیمت‌گرفتن اموال اهل‌بغی را فقط در حال جنگ جایز دانسته؛<ref>شیخ طوسی، الاقتصاد، ۱۴۰۰ق، ص۳۱۵.</ref> اما [[سید مرتضی]] و [[ابن‌ادریس حلی]] غنیمت‌گرفتنِ اموالِ اهل‌بغی را جایز نمی‌دانند.<ref>عمانى، مجموعه فتاوى ابن أبی عقيل، بی‌تا، ص۱۱۱؛ ابن ادریس حلی، السرائر، ج۲، ص۱۵-۱۹.</ref> | * [[شیخ طوسی]] غنیمت‌گرفتن اموال اهل‌بغی را فقط در حال جنگ جایز دانسته؛<ref>شیخ طوسی، الاقتصاد، ۱۴۰۰ق، ص۳۱۵.</ref> اما [[سید مرتضی]] و [[ابن‌ادریس حلی]] غنیمت‌گرفتنِ اموالِ اهل‌بغی را جایز نمی‌دانند.<ref>عمانى، مجموعه فتاوى ابن أبی عقيل، بی‌تا، ص۱۱۱؛ ابن ادریس حلی، السرائر، ج۲، ص۱۵-۱۹.</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۴: | ||
* رفتار با [[اسیران]] اهل بغی، با توجه به فئه (بدون تشکیلات منسجم) و ذوفئه بودن (دارای تشکیلاتِ منسجم و رهبری مشخص) آن، متفاوت است: در صورت اول (مانند اصحاب جمل) اسیران کشته نمی‌شوند و فراریان تعقیب نمی‌شوند؛<ref>علامه حلی، تحرير الأحكام، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۳۳.</ref> امّا در صورت دوم (مانند اصحاب صفین)، اسیران کشته و فراریان تعقیب می‌شوند.<ref>خويى، منهاج الصالحين، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۸۹-۳۹۱.</ref> | * رفتار با [[اسیران]] اهل بغی، با توجه به فئه (بدون تشکیلات منسجم) و ذوفئه بودن (دارای تشکیلاتِ منسجم و رهبری مشخص) آن، متفاوت است: در صورت اول (مانند اصحاب جمل) اسیران کشته نمی‌شوند و فراریان تعقیب نمی‌شوند؛<ref>علامه حلی، تحرير الأحكام، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۳۳.</ref> امّا در صورت دوم (مانند اصحاب صفین)، اسیران کشته و فراریان تعقیب می‌شوند.<ref>خويى، منهاج الصالحين، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۸۹-۳۹۱.</ref> | ||
* برخی از فقها مانند [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]] گفته‌اند اهل‌بغی به‌صِرف شورش، کافر شمرده نمی‌شوند؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۲۱، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> اما به‌گفته شیخ طوسی، برخی از فقها قائل به کفر باغیان هستند.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۳۶-۳۳۵.</ref> | * برخی از فقها مانند [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]] گفته‌اند اهل‌بغی به‌صِرف شورش، کافر شمرده نمی‌شوند؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۲۱، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> اما به‌گفته شیخ طوسی، برخی از فقها قائل به کفر باغیان هستند.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۳۶-۳۳۵.</ref> | ||
==شرایط جنگ با باغیان== | |||
# فقیهان شیعه، برای جنگیدن با اهل‌بغی، شرایطی ذکر کرده‌اند که عبارت‌اند از: | |||
ارشاد و بازداشتنِ باغیان (شورشیان) توسط حاکم اسلامی<ref>علامه حلی، تذکرة‌الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۴۱۰ .</ref> و جنگیدن با آنان در صورت ادامه‌دادن به درگیری.<ref>زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۱۴۲-۱۴۳؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> به‌گفته [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف‌الغطاء]]، جنگیدن در صورتی مجاز است که نتوان با گفتگو یا راه دیگری غیر از جنگ، آنان را از شورش بازداشت.<ref>کاشف‌الغطاء، كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۸.</ref> | |||
# از امام عادل و جماعت مسلمانان، جدا شده و علیه او شورش کنند؛<ref>طوسی، الوسيلة إلى نيل الفضيلة، ۱۴۰۸ق، ص۲۰۵.</ref> به‌گونه‌ای که آنان را در زمره راهزنان و محاربان قرار دهد.<ref>ترابی، «بغی»، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۵۹۶.</ref> به‌باور [[علامه حلی]] و [[شهید ثانی]]، بغی در صورت خروج بر [[امامان شیعه|امام معصوم]] محقق می‌شود.<ref>علامه حلی، تذکرة‌الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۳۹۳-۳۹۸؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> امّا کاشف‌الغطاء علاوه بر امام، خروج بر نائبان خاص یا [[ولی فقیه|عامِ]] امام را نیز از مصادیق بغی شمرده است.<ref> کاشف‌الغطاء، كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۷.</ref> | |||
# از محدوده اقتدار امام یا حاکم خارج شده و در مکانی مانند بیابان گرد آیند.<ref>شیخ طوسى، ۱۳۸۷ق، المبسوط، ج ۷، ص ۲۶۵.</ref> | |||
# قدرت آنان به‌گونه‌ای باشد که جز با پیکار نتوان آنان را بازداشت.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۳۲۳-۳۲۷.</ref> | |||
# تعداد آنها زیاد باشد.<ref>محقق كركى، جامع المقاصد في شرح القواعد، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۴۸۳.</ref> البته [[شهید اول]] بغی را با یک نفر نیز محقق می‌داند.<ref>شهيد اول، اللمعة الدمشقية، ۱۴۱۰ق، ص۸۳.</ref> | |||
==دیدگاه اهل‌سنت== | ==دیدگاه اهل‌سنت== | ||