پرش به محتوا

حزب جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى در 1357 و پس از بازگشت‌ و آزادى فعالان سیاسى ـ مذهبى از تبعید و زندان، ضرورت ایجاد تشكیلاتى منسجم در قالب یك «حزب» بیشتر احساس شد و امكان همفكرى و همكارى براى چنین‌كارى نیز فراهم گشت. چنین بود كه در پاییز و زمستان 1357، همان چهره‌هاى روحانى كه این اندیشه را از قبل در سر داشتند و با امام‌خمینى(ره) نیز در ارتباط بودند در كنار فعالیت‌هاى دیگرى كه در ماه‌هاى قبل از پیروزى انقلاب اسلامى بر عهده داشتند، اندیشه تأسیس حزب را نیز دنبال‌ كردند. همزمان با بازگشت امام خمینى(ره) از پاریس به تهران، در فاصله دوازدهم تا بیست و دوم بهمن 1357، آرزوى چند ده ساله و نتیجه همفكری‌هاى یكى دو ساله خود را در قالب اساسنامه و مرامنامه حزبى به نام «حزب جمهورى اسلامى» به ظهور رساندند.  امام خمینى(ره) عملكرد منفى و ناموفقی از احزاب را در ایران دیده بودند و اصولا نظر مساعدى نیز نسبت به تحزب نداشتند، بااین حال ایشان به فاصله چند روز پس از فروپاشى حكومت [[پهلوى]] و پیروزى انقلاب اسلامى، خبر تأسیس حزب جمهورى اسلامى را به مردم اعلام كردند.<ref>خامنه‌اى، مصاحبه درباره حزب جمهورى اسلامى، نسخه موجود در كتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامى؛ هاشمى رفسنجانى، ص 15.</ref>
در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى در 1357 و پس از بازگشت‌ و آزادى فعالان سیاسى ـ مذهبى از تبعید و زندان، ضرورت ایجاد تشكیلاتى منسجم در قالب یك «حزب» بیشتر احساس شد و امكان همفكرى و همكارى براى چنین‌كارى نیز فراهم گشت. چنین بود كه در پاییز و زمستان 1357، همان چهره‌هاى روحانى كه این اندیشه را از قبل در سر داشتند و با امام‌خمینى(ره) نیز در ارتباط بودند در كنار فعالیت‌هاى دیگرى كه در ماه‌هاى قبل از پیروزى انقلاب اسلامى بر عهده داشتند، اندیشه تأسیس حزب را نیز دنبال‌ كردند. همزمان با بازگشت امام خمینى(ره) از پاریس به تهران، در فاصله دوازدهم تا بیست و دوم بهمن 1357، آرزوى چند ده ساله و نتیجه همفكری‌هاى یكى دو ساله خود را در قالب اساسنامه و مرامنامه حزبى به نام «حزب جمهورى اسلامى» به ظهور رساندند.  امام خمینى(ره) عملكرد منفى و ناموفقی از احزاب را در ایران دیده بودند و اصولا نظر مساعدى نیز نسبت به تحزب نداشتند، بااین حال ایشان به فاصله چند روز پس از فروپاشى حكومت [[پهلوى]] و پیروزى انقلاب اسلامى، خبر تأسیس حزب جمهورى اسلامى را به مردم اعلام كردند.<ref>خامنه‌اى، مصاحبه درباره حزب جمهورى اسلامى، نسخه موجود در كتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامى؛ هاشمى رفسنجانى، ص 15.</ref>


==مؤسسان حزب==
==مؤسسان==
 
[[پرونده:حزب جمهوری اسلامی.jpg|بندانگشتی|270px|آقایان [[بهشتی]]، خامنه‌ای و رفسنجانی؛ از مؤسسان حزب جمهوری اسلامی]]
[[پرونده:حزب جمهوری اسلامی.jpg|بندانگشتی|270px|آقایان [[بهشتی]]، خامنه‌ای و رفسنجانی؛ از مؤسسان حزب جمهوری اسلامی]]
مؤسسان حزب جمهوری اسلامی عبارت بودند از:
مؤسسان حزب جمهوری اسلامی عبارت بودند از:
*[[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد حسینى بهشتى]]
# [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد حسینى بهشتى]]
*[[سید عبدالكریم موسوى اردبیلى]]
# [[سید عبدالكریم موسوى اردبیلى]]
*[[علی‌اكبر هاشمى رفسنجانى]]
# [[علی‌اكبر هاشمى رفسنجانى]]
*[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سیدعلى خامنه‌اى]]
# [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سیدعلى خامنه‌اى]]
*[[محمدجواد باهنر]]
# [[محمدجواد باهنر]]
آنان همزمان با تأسیس حزب، در شوراى انقلاب نیز عضویت داشتند.
آنان همزمان با تأسیس حزب، در شوراى انقلاب نیز عضویت داشتند.


در عین حال اکثر رهبران اصلی حزب همانند آیت الله بهشتی و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] و آیت الله هاشمی رفسنجانی و حجت الاسلام و المسلمین ناطق نوری عضو [[جامعه روحانیت مبارز تهران]] هم بودند. <ref>خبرگزاری فارس، 9/12/1392، مصاحبه با حجة‌الاسلام ابراهیمی درباره حزب جمهوری اسلامی</ref>
اکثر رهبران اصلی حزب همانند آیت الله بهشتی و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] و آیت الله هاشمی رفسنجانی و حجت الاسلام و المسلمین ناطق نوری عضو [[جامعه روحانیت مبارز تهران]] هم بودند. <ref>خبرگزاری فارس، 9/12/1392، مصاحبه با حجة‌الاسلام ابراهیمی درباره حزب جمهوری اسلامی</ref>


==نخستین جلسه حزب==
==نخستین جلسه حزب==
خط ۲۸: خط ۲۹:
اعلامیه تأسیس حزب را سیدعلى خامنه‌اى نوشت و نخستین جلسه شوراى مركزى در 29 بهمن 1357 در محل كانون توحید در تهران تشكیل شد. شورا سى تن عضو داشت كه افزون بر مؤسسان، 25 تن دیگر غالب شخصیتهاى فعال در انقلاب، از روحانى و بازارى و دانشگاهى، بودند. <ref>خامنه‌اى، مصاحبه درباره حزب جمهورى اسلامى، نسخه موجود در كتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامى</ref> سیدمحمد بهشتى نیز به عنوان نخستین دبیركل حزب انتخاب شد.
اعلامیه تأسیس حزب را سیدعلى خامنه‌اى نوشت و نخستین جلسه شوراى مركزى در 29 بهمن 1357 در محل كانون توحید در تهران تشكیل شد. شورا سى تن عضو داشت كه افزون بر مؤسسان، 25 تن دیگر غالب شخصیتهاى فعال در انقلاب، از روحانى و بازارى و دانشگاهى، بودند. <ref>خامنه‌اى، مصاحبه درباره حزب جمهورى اسلامى، نسخه موجود در كتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامى</ref> سیدمحمد بهشتى نیز به عنوان نخستین دبیركل حزب انتخاب شد.


==اساسنامه و ساختار حزب==
==اساسنامه و ساختار==


اساسنامه حزب كه مشتمل بر 44 مادّه و پنج تبصره بود، در نخستین كنگره حزب به تصویب رسید. اركان حزب مشتمل بود بر عضو، حوزه، واحد آمادگى، شوراى بخش و شهرستان و استان، هیات اجرایى، شوراى مركزى، شوراى داورى، شوراى ایدئولوژى، شوراى افتا و كنگره(عالی‌ترین مرجع حزب). شوراى مركزى مسؤولیت برنامه‌ریزى حزب را برعهده داشت. وظیفه شوراى [[ایدئولوژى]] و [[افتا]]، نظارت بر مشى حزب و بررسى و تصمیم‌گیرى درباره مصوبات شوراى مركزى بود. كنگره، تصویب و ایجاد هر گونه تغییر در اساسنامه، انتخاب اعضاى شوراى مركزى و شوراى داورى، و بررسى عملكرد حزب را برعهده داشت.<ref>ر.ک: به جاسبى، ج 1، ضمائم، صص 390ـ394.</ref>
اساسنامه حزب كه مشتمل بر 44 مادّه و پنج تبصره بود، در نخستین كنگره حزب به تصویب رسید. اركان حزب مشتمل بود بر عضو، حوزه، واحد آمادگى، شوراى بخش و شهرستان و استان، هیات اجرایى، شوراى مركزى، شوراى داورى، شوراى ایدئولوژى، شوراى افتا و كنگره(عالی‌ترین مرجع حزب). شوراى مركزى مسؤولیت برنامه‌ریزى حزب را برعهده داشت. وظیفه شوراى [[ایدئولوژى]] و [[افتا]]، نظارت بر مشى حزب و بررسى و تصمیم‌گیرى درباره مصوبات شوراى مركزى بود. كنگره، تصویب و ایجاد هر گونه تغییر در اساسنامه، انتخاب اعضاى شوراى مركزى و شوراى داورى، و بررسى عملكرد حزب را برعهده داشت.<ref>ر.ک: به جاسبى، ج 1، ضمائم، صص 390ـ394.</ref>


==مواضع اصلی حزب==
==مواضع حزب==


محورهاى اصلى مواضع حزب درباره جهان‌بینى، ساخت جامعه و برنامه‌هاى فرهنگى ـ هنرى، اداره كشور، سیاست اقتصادى و سیاست خارجى به طور مشروح در بیانیه‌ها و مصاحبه‌هاى مؤسسان و اعضاى اصلى حزب تبیین شده بود.
محورهاى اصلى مواضع حزب درباره جهان‌بینى، ساخت جامعه و برنامه‌هاى فرهنگى ـ هنرى، اداره كشور، سیاست اقتصادى و سیاست خارجى به طور مشروح در بیانیه‌ها و مصاحبه‌هاى مؤسسان و اعضاى اصلى حزب تبیین شده بود.
عقاید این حزب در سیاست خارجى چنین بود:
عقاید این حزب در سیاست خارجى چنین بود:
*اعتقاد به اصل «نه شرقى، نه غربى».
# اعتقاد به اصل «نه شرقى، نه غربى».
*ایجاد مناسبات برادرانه با همه مسلمانان جهان.
# ایجاد مناسبات برادرانه با همه مسلمانان جهان.
*قطع هر نوع پیوند اقتصادى كه موجب سلطه قدرت‌هاى بزرگ بر كشور می‌شود.
# قطع هر نوع پیوند اقتصادى كه موجب سلطه قدرت‌هاى بزرگ بر كشور می‌شود.
*افشاى توطئه‌هاى قدرتهاى بزرگ سلطه‌جو، به‌ویژه حكومت امریكا.
# افشاى توطئه‌هاى قدرتهاى بزرگ سلطه‌جو، به‌ویژه حكومت امریكا.
*كمك به نهضت‌هاى آزادی‌بخش یكى از وظایف دولت اسلامى محسوب می‌شود.<ref>جمهورى اسلامى، سال 2، ش 500ـ 507، 4ـ12 اسفند 1359؛ حزب جمهورى اسلامى، ص 9، 23ـ55، 80.</ref>
# كمك به نهضت‌هاى آزادی‌بخش یكى از وظایف دولت اسلامى محسوب می‌شود.<ref>جمهورى اسلامى، سال 2، ش 500ـ 507، 4ـ12 اسفند 1359؛ حزب جمهورى اسلامى، ص 9، 23ـ55، 80.</ref>
 
==اهداف تأسیس حزب==


==هدف از تشکیل حزب==
بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی بارها اعلام كردند که هدف از تأسیس حزب ورود در میدان جنگ قدرت و بیرون كردن رقبای سیاسى از صحنه نیست، بلكه غرض:
بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی بارها اعلام كردند که هدف از تأسیس حزب ورود در میدان جنگ قدرت و بیرون كردن رقبای سیاسى از صحنه نیست، بلكه غرض:
*انتقال تفكرات صحیح دینى
*تحلیل‌هاى درست سیاسى به اعماق جامعه
*تبیین انقلاب و تشریح چگونگى ایجاد یك نظام اسلامى
*استمرار بخشیدنِ شور مبارزه در میان مردم و حفظ وحدت آنان
*آموزش دادن این مفاهیم به جوانان
*تشویق جوانان به انضباط حزبى و
*آماده ساختن آنها براى حضور در عرصه‌هاى مختلف مدیریت كشور است. <ref>خامنه‌اى، همان مصاحبه؛ همو، 1364ش، ص337؛ قس>دایرةالمعارف جهان اسلام آكسفورد<، ذیل "Islamic Republican Party" كه رویكرد حزب را بیشتر قبضه كردن قدرت تلقى كرده است.</ref>


==عضویت دو ملیون نفر در حزب==
# انتقال تفكرات صحیح دینى
# تحلیل‌هاى درست سیاسى به اعماق جامعه
# تبیین انقلاب و تشریح چگونگى ایجاد یك نظام اسلامى
# استمرار بخشیدنِ شور مبارزه در میان مردم و حفظ وحدت آنان
# آموزش دادن این مفاهیم به جوانان
# تشویق جوانان به انضباط حزبى و
# آماده ساختن آنها براى حضور در عرصه‌هاى مختلف مدیریت كشور است. <ref>خامنه‌اى، همان مصاحبه؛ همو، 1364ش، ص337؛ قس>دایرةالمعارف جهان اسلام آكسفورد<، ذیل "Islamic Republican Party" كه رویكرد حزب را بیشتر قبضه كردن قدرت تلقى كرده است.</ref>
 
==عضویت دو میلیون نفر در حزب==


با اعلام تأسیس حزب،  تقاضا براى عضویت در آن در سراسر كشور به راه افتاد، تا بدان حد كه شمار متقاضیان در كل كشور اندك زمانى از دو میلیون نفر و در تهران از چهارصد هزار نفر افزون‌تر شد. هم‌زمان، تقاضا براى گشودن دفاتر حزب در شهرستان‌ها نیز بالا گرفت.
با اعلام تأسیس حزب،  تقاضا براى عضویت در آن در سراسر كشور به راه افتاد، تا بدان حد كه شمار متقاضیان در كل كشور اندك زمانى از دو میلیون نفر و در تهران از چهارصد هزار نفر افزون‌تر شد. هم‌زمان، تقاضا براى گشودن دفاتر حزب در شهرستان‌ها نیز بالا گرفت.
خط ۵۹: خط ۶۲:


در دو، سه سال اول پس از پیروزى انقلاب اسلامى، مسؤولان و مدیران حزب كار دشوارى برعهده داشتند. آنان ناگزیر بودند از یك سو به تحكیم پایه‌هاى حزب و تدوین دیدگاه‌ها و تنظیم برنامه‌هاى سیاسى و فرهنگى و اقتصادى و توسعه كمّى حزب بپردازند و از سوى دیگر توده‌هاى مردم را براساس مبانى مورد نظر امام خمینى(ره) و در مسیر همكارى با حكومتِ پدید آمده از انقلاب هدایت و سازماندهى كنند. در این سال‌ها، حزب در جهت نیل به مقاصد خود فعالیت‌هاى گسترده‌اى كرد و به موفقیت‌هاى مهمى نایل آمد. از جمله:
در دو، سه سال اول پس از پیروزى انقلاب اسلامى، مسؤولان و مدیران حزب كار دشوارى برعهده داشتند. آنان ناگزیر بودند از یك سو به تحكیم پایه‌هاى حزب و تدوین دیدگاه‌ها و تنظیم برنامه‌هاى سیاسى و فرهنگى و اقتصادى و توسعه كمّى حزب بپردازند و از سوى دیگر توده‌هاى مردم را براساس مبانى مورد نظر امام خمینى(ره) و در مسیر همكارى با حكومتِ پدید آمده از انقلاب هدایت و سازماندهى كنند. در این سال‌ها، حزب در جهت نیل به مقاصد خود فعالیت‌هاى گسترده‌اى كرد و به موفقیت‌هاى مهمى نایل آمد. از جمله:
*كمك به برگزارى همه‌پرسى جمهورى اسلامى در دهم فروردین 1358
# كمك به برگزارى همه‌پرسى جمهورى اسلامى در دهم فروردین 1358
*معرفى نامزدهاى واجد صلاحیت به مردم در انتخابات مجلس خبرگانِ بررسى و تصویب قانون اساسى با تأكید بر اصل یكصد و دهم آن ([[ولایت فقیه]]، اختیارات و مسؤولیت‌هاى [[ولایت فقیه|ولىّ فقیه]])
# معرفى نامزدهاى واجد صلاحیت به مردم در انتخابات مجلس خبرگانِ بررسى و تصویب قانون اساسى با تأكید بر اصل یكصد و دهم آن ([[ولایت فقیه]]، اختیارات و مسؤولیت‌هاى [[ولایت فقیه|ولىّ فقیه]])
*كمك به برگزارى همه‌پرسى قانون اساسى
# كمك به برگزارى همه‌پرسى قانون اساسى
*شركت فعال در انتخابات ریاست جمهورى و انتخابات [[مجلس شوراى اسلامى]]
# شركت فعال در انتخابات ریاست جمهورى و انتخابات [[مجلس شوراى اسلامى]]
*مقابله با ضد انقلاب و شركت در جبهه‌هاى جنگ تحمیلى <ref>بهشتى، 1361ش، دفتر3، ص 995؛ همو، 1359ش، ص 20 به بعد؛ خامنه‌اى، همان مصاحبه</ref>.
# مقابله با ضد انقلاب و شركت در جبهه‌هاى جنگ تحمیلى <ref>بهشتى، 1361ش، دفتر3، ص 995؛ همو، 1359ش، ص 20 به بعد؛ خامنه‌اى، همان مصاحبه</ref>.
 
حزب همچنین با توجه به وضع خاص تاریخى كشور، خدمات عمرانى نیز داشت؛ از جمله:
حزب همچنین با توجه به وضع خاص تاریخى كشور، خدمات عمرانى نیز داشت؛ از جمله:
*تأسیس كتابخانه
 
*راه‌اندازى كارخانه
# تأسیس كتابخانه
*خانه‌سازى
# راه‌اندازى كارخانه
*لوله‌كشى آب در روستاها و مناطق محروم. <ref>بهشتى، 1359ش،ص48ـ49.</ref>
# خانه‌سازى
# لوله‌كشى آب در روستاها و مناطق محروم. <ref>بهشتى، 1359ش،ص48ـ49.</ref>
 
==نشریات رسمی==
 
حزب جمهورى اسلامى پس از تشكیل، درصدد انتشار نشریه‌اى به عنوان ترجمان رسمى خود برآمد. امتیاز روزنامه به نام سیدعلى خامنه‌اى ثبت شد و شماره نخست آن در 9 خرداد 1358 منتشر گردید. میرحسین موسوى، مدیرمسؤول و سردبیر آن، در سر مقاله افتتاحى، برخى اهداف روزنامه را چنین بیان كرد:
*دریافت صحیح رویدادها
*كشف روابط منطقى میان رویدادها
*استفاده از این رابطه براى نفوذ به عمق مطلب و انتشار واقعیت بر اساس معیارهایى در چهارچوب اعتقادى.
محور مباحث روزنامه، مسائل جهان‌اسلام، حمایت ‌از مستضعفان جهان و توجه به نیازمندان جهان اسلام بود.
از آغاز فعالیت روزنامه، در صفحه سیاسى، پانوشت‌هایى به صورت مسلسل چاپ شد كه نخستین آن «گام به گام با انقلاب» بود كه در آن گزارش حركت انقلابى مردم درج شده است. مسؤولان روزنامه سه ویژگى براى عملكرد روزنامه برشمرده‌اند: «سرعت عمل در تهیه اخبار، صداقت در تهیه گزارش‌ها و رعایت موضع‌گیرى درست در اخبار».
پس از تعطیل حزب، روزنامه جمهورى اسلامى به طور مستقل و بدون تغییر در مشى خود، با سردبیرى مسیح مهاجرى به فعالیت ادامه داد. وى از اواسط 1359، پس از آن كه موسوى وزیر خارجه شد، مسؤولیت روزنامه را بر عهده داشت.
حزب، نشریه‌اى دانش‌آموزى به‌نام عروةالوثقى نیز منتشر می‌كرد.


==مشکلات حزب==
==مشکلات حزب==


حزب جمهورى اسلامى با همه گسترش و قدرت و موفقیتى كه داشت با مشكلات و موانع فراوانى روبه‌رو بود. نفس تأسیس حزب، عملا به این معنا بود كه از میان فعالان سیاسى و دست‌اندركاران انقلاب، عده‌اى، كه همان رهبران و مدیران ارشد حزب بودند، بر عده‌اى دیگر اولویت و ارجحیت یافته‌اند و این امر به خودى خود موجب نارضایى و گله‌مندى و ابراز مخالفت می‌شد. طیف متنوع مخالفان انقلاب نیز همه انتقادات و فشارها و تهدیدهاى خود را به سوى حزب متوجه كرده بودند. همه كسانى كه با شخص امام خمینى(ره) و مبانى او مخالف بودند و از ترس مردم جرأت علنى كردن این مخالفت را نداشتند حملات خود را متوجه حزب و رهبران آن كرده بودند.  
حزب جمهورى اسلامى با همه گسترش و قدرت و موفقیتى كه داشت با مشكلات و موانع فراوانى روبه‌رو بود. نفس تأسیس حزب، عملا به این معنا بود كه از میان فعالان سیاسى و دست‌اندركاران انقلاب، عده‌اى، كه همان رهبران و مدیران ارشد حزب بودند، بر عده‌اى دیگر اولویت و ارجحیت یافته‌اند و این امر به خودى خود موجب نارضایى و گله‌مندى و ابراز مخالفت می‌شد. طیف متنوع مخالفان انقلاب نیز همه انتقادات و فشارها و تهدیدهاى خود را به سوى حزب متوجه كرده بودند. همه كسانى كه با شخص امام خمینى(ره) و مبانى او مخالف بودند و از ترس مردم جرأت علنى كردن این مخالفت را نداشتند حملات خود را متوجه حزب و رهبران آن كرده بودند.


[[سازمان مجاهدین خلق]](منافقان) و بنی‌صدر و هواداران گوناگون او و نیز فعالان حزب خلق مسلمان همواره حزب را با عناوینى از قبیل انحصارگرایى و قدرت‌طلبى متهم می‌ساختند. این مخالفت‌ها از شایعه‌پراكنى علیه رهبران حزب و ترور شخصیت آنها به ترور شخص آنها كشیده شد. هاشمى رفسنجانى در بهار 1358 مورد سوء قصد اعضاى گروه فرقان قرار گرفت؛ سیدعلى خامنه‌اى بر اثر انفجار بمبى كه اعضاى [[سازمان مجاهدین خلق|سازمان مجاهدین]] آن را در محل سخنرانى وى كار گذاشته شده بود ( 6 تیر 1360) از ناحیه دست به‌شدت مجروح شد. در بمب‌گذارى 7 تیر 1360، سیدمحمد بهشتى و عده‌اى از اعضاى شوراى مركزى و مدیران و هواداران درجه‌اول حزب (حدود 80 نفر)، در ساختمان مركزى حزب به شهادت رسیدند. اندكى بعد در 8 شهریور همان سال محمدجواد باهنر(دومین دبیركل حزب و نخست‌وزیر وقت) همراه با [[محمدعلى رجائى]](رئیس‌جمهور وقت) بر اثر انفجار بمب در دفتر كارشان به شهادت رسیدند. مسببان این دو انفجار هم منافقان بودند. دو نفر از اعضاى شوراى مركزى نیز در حملات تروریستى جان خود را از دست دادند.
[[سازمان مجاهدین خلق]](منافقان) و بنی‌صدر و هواداران گوناگون او و نیز فعالان حزب خلق مسلمان همواره حزب را با عناوینى از قبیل انحصارگرایى و قدرت‌طلبى متهم می‌ساختند. این مخالفت‌ها از شایعه‌پراكنى علیه رهبران حزب و ترور شخصیت آنها به ترور شخص آنها كشیده شد. هاشمى رفسنجانى در بهار 1358 مورد سوء قصد اعضاى گروه فرقان قرار گرفت؛ سیدعلى خامنه‌اى بر اثر انفجار بمبى كه اعضاى [[سازمان مجاهدین خلق|سازمان مجاهدین]] آن را در محل سخنرانى وى كار گذاشته شده بود ( 6 تیر 1360) از ناحیه دست به‌شدت مجروح شد. در بمب‌گذارى 7 تیر 1360، سیدمحمد بهشتى و عده‌اى از اعضاى شوراى مركزى و مدیران و هواداران درجه‌اول حزب (حدود 80 نفر)، در ساختمان مركزى حزب به شهادت رسیدند. اندكى بعد در 8 شهریور همان سال محمدجواد باهنر(دومین دبیركل حزب و نخست‌وزیر وقت) همراه با [[محمدعلى رجائى]](رئیس‌جمهور وقت) بر اثر انفجار بمب در دفتر كارشان به شهادت رسیدند. مسببان این دو انفجار هم منافقان بودند. دو نفر از اعضاى شوراى مركزى نیز در حملات تروریستى جان خود را از دست دادند.
خط ۸۲: خط ۹۸:
*پس از تشكیل دولت بر اساس قانون اساسى، مغایرت دیدگاه‌هاى مختلف در اداره امور كشور، به‌ویژه در مسائل و مباحث اقتصادى، به صورتى جدّى آشكار شد. این دیدگاه‌هاى متعارض اقتصادى در درون شوراى مركزى حزب نیز به ظهور رسید؛ از جمله بحث بر سر امورى نظیر گسترش یا عدم گسترش مالكیت‌هاى دولتى و تمركزگرایى در اقتصاد دولتى. بعضى افراد و جریان‌هاى سیاسى هم از بیرون حزب در ایجاد شكاف و اختلاف بی‌تأثیر نبودند.<ref>خامنه‌اى، همان مصاحبه؛ همو، 1363ش، ص 5؛ جمهورى اسلامى، سال 5، ش 1370، 29 بهمن 1362، ص10</ref>
*پس از تشكیل دولت بر اساس قانون اساسى، مغایرت دیدگاه‌هاى مختلف در اداره امور كشور، به‌ویژه در مسائل و مباحث اقتصادى، به صورتى جدّى آشكار شد. این دیدگاه‌هاى متعارض اقتصادى در درون شوراى مركزى حزب نیز به ظهور رسید؛ از جمله بحث بر سر امورى نظیر گسترش یا عدم گسترش مالكیت‌هاى دولتى و تمركزگرایى در اقتصاد دولتى. بعضى افراد و جریان‌هاى سیاسى هم از بیرون حزب در ایجاد شكاف و اختلاف بی‌تأثیر نبودند.<ref>خامنه‌اى، همان مصاحبه؛ همو، 1363ش، ص 5؛ جمهورى اسلامى، سال 5، ش 1370، 29 بهمن 1362، ص10</ref>


==دلایل تعطیلی حزب==
==دلایل تعطیلیم==


با عمیق شدن اختلافات در درون شوراى مركزى و اختلافاتى كه در بعضى شهرها میان مسؤولان حزب و سایر مقامات اجرایى پدید آمد و اخبار آن نیز به اطلاع امام خمینى رسید، سیدعلى خامنه‌اى(رئیس جمهور وقت و سومین دبیركل حزب) و هاشمى رفسنجانى(رئیس مجلس وقت) در نامه‌اى به امام خمینى(ره)، در تاریخ 11 خرداد 1366، ضمن اشاره به موجّهات و موجبات تأسیس حزب در آغاز پیروزى انقلاب و نقش حزب در تحكیم و تثبیت پایه‌هاى نظام و رفع توطئه‌هاى دشمنان، ادامه حیات حزب را بهانه‌اى براى دو دستگى و افتراق نیروهاى انقلاب دانستند و رأى شوراى مركزى را مبنى بر تعطیل حزب و توقف كلى فعالیت‌هاى آن به اطلاع امام رساندند كه با آن موافقت شد.<ref>امام خمینى، ج 20، ص 93؛ رسالت، سال 2، ش 402، 12 خرداد 1366، ص 2.</ref>
با عمیق شدن اختلافات در درون شوراى مركزى و اختلافاتى كه در بعضى شهرها میان مسؤولان حزب و سایر مقامات اجرایى پدید آمد و اخبار آن نیز به اطلاع امام خمینى رسید، سیدعلى خامنه‌اى(رئیس جمهور وقت و سومین دبیركل حزب) و هاشمى رفسنجانى(رئیس مجلس وقت) در نامه‌اى به امام خمینى(ره)، در تاریخ 11 خرداد 1366، ضمن اشاره به موجّهات و موجبات تأسیس حزب در آغاز پیروزى انقلاب و نقش حزب در تحكیم و تثبیت پایه‌هاى نظام و رفع توطئه‌هاى دشمنان، ادامه حیات حزب را بهانه‌اى براى دو دستگى و افتراق نیروهاى انقلاب دانستند و رأى شوراى مركزى را مبنى بر تعطیل حزب و توقف كلى فعالیت‌هاى آن به اطلاع امام رساندند كه با آن موافقت شد.<ref>امام خمینى، ج 20، ص 93؛ رسالت، سال 2، ش 402، 12 خرداد 1366، ص 2.</ref>
==نشریات رسمی حزب==
حزب جمهورى اسلامى پس از تشكیل، درصدد انتشار نشریه‌اى به عنوان ترجمان رسمى خود برآمد. امتیاز روزنامه به نام سیدعلى خامنه‌اى ثبت شد و شماره نخست آن در 9 خرداد 1358 منتشر گردید. میرحسین موسوى، مدیرمسؤول و سردبیر آن، در سر مقاله افتتاحى، برخى اهداف روزنامه را چنین بیان كرد:
*دریافت صحیح رویدادها
*كشف روابط منطقى میان رویدادها
*استفاده از این رابطه براى نفوذ به عمق مطلب و انتشار واقعیت بر اساس معیارهایى در چهارچوب اعتقادى.
محور مباحث روزنامه، مسائل جهان‌اسلام، حمایت ‌از مستضعفان جهان و توجه به نیازمندان جهان اسلام بود.
از آغاز فعالیت روزنامه، در صفحه سیاسى، پانوشت‌هایى به صورت مسلسل چاپ شد كه نخستین آن «گام به گام با انقلاب» بود كه در آن گزارش حركت انقلابى مردم درج شده است. مسؤولان روزنامه سه ویژگى براى عملكرد روزنامه برشمرده‌اند: «سرعت عمل در تهیه اخبار، صداقت در تهیه گزارش‌ها و رعایت موضع‌گیرى درست در اخبار».
پس از تعطیل حزب، روزنامه جمهورى اسلامى به طور مستقل و بدون تغییر در مشى خود، با سردبیرى مسیح مهاجرى به فعالیت ادامه داد. وى از اواسط 1359، پس از آن كه موسوى وزیر خارجه شد، مسؤولیت روزنامه را بر عهده داشت.
حزب، نشریه‌اى دانش‌آموزى به‌نام عروةالوثقى نیز منتشر می‌كرد.


==منابع==
==منابع==
کاربر ناشناس