اراده الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

اراده تکوینی خداوند اراده او نسبت به وجود موجودات است، در مقابل، اراده تشریعی خدا به معنای اراده او به برخی از افعال است که موجب می‌شود افعال [[واجب]]، [[مستحب]]، [[حرام]] یا [[مکروه]] باشند؛ یعنی وقتی خداوند تکلیفی [[وجوب|وجوبی]] را برای انسان وضع می‌کند، اراده تشریعی کرده است که عملی انجام شود و زمانی که تکلیفی حرام را وضع می‌کند، اراده تشریعی کرده است که آن عمل انجام نشود. از اراده تشریعی خداوند، [[وجوب]]، [[استحباب]]، [[حرمت]] و [[کراهت]] شکل می‌گیرد.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۳.</ref>

اراده تکوینی از رابطه خداوند با مخلوقات انتزاع می‌شود و در آن هر چه خدا اراده کند، لزوما محقق می‌شود، اما اراده تشریعی اولا از رابطه میان خدا و برخی از افعال اختیاری انسان انتزاع می‌شود و ثانیا امکان دارد که آنچه خدا اراده کرده است، اتفاق نیفتد.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۳.</ref>

 

برخی از آیات [[قرآن]] از اراده تکوینی خداوند و برخی دیگر از اراده تشریعی او حکایت می‌کنند.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۳، ۲۵۴.</ref> بر اساس [[آیه|آیات]] درباره اراده تکوینی، هر گاه اراده خدا به فعلی تعلق گیرد، آن فعل بلافاصله و بی‌قیدوشرط محقق می‌شود.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۳.</ref> از جمله آنها آیه ۴ [[سوره نحل]] است:<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۳.</ref> «إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیءٍ إِذَا أَرَ‌دْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ کن فَیکونُ؛ ما وقتی چیزی را اراده کنیم، به آن می‌گوییم باش، بی‌درنگ موجود می‌شود».<ref>سوره نحل، آیه ۴، ترجمه فولادوند.</ref> آیه ۱۸۵ [[سوره بقره]]، از آیاتی است که به اراده تشریعی خداوند اشاره دارد؛<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۴.</ref> «یرِیدُ اللَّهُ بِکمُ الْیسْرَ وَلَا یرِیدُ بِکمُ الْعُسْرَ؛ خدا برای شما آسانی می‌خواهد و برای شما دشواری نمی‌خواهد».<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۵، ترجمه فولادوند.</ref> بر پایه این آیه که احکام [[روزه]] را بیان می‌کند، اراده تشریعی خداوند بر آن است که [[احکام|احکامی]] وضع شود که انسان به سختی نیفتد.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۵۴.</ref>